„Ognisko Nauczycielskie” (1929–1939)

Twórcy „Ogniska Nauczycielskiego”Bezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Redaktorami i współpracownikami „Ogniska” w różnych latach były osoby związane z Czechowiczem. Można tu wymienić z nauczycieli – Feliksa Popławskiego, Antoniego Madeja i Henryka Zwolakiewicza. Kierownikiem artystycznym „Ogniska” był na początku Henryk Zwolakiewicz następnie Juliusz Kurzątkowski.
Pismo pełniło bardzo ważną rolę środowiskową, a sam Józef Czechowicz opublikował w „Ognisku” kilka artykułów nawiązujących do problematyki regionalistycznej. Były to m.in.: Młynkowskie przyśpiewania (1932), Lubelskie anegdoty (1932), Przysłowia dot. miejscowości na Lubelszczyźnie (1930), Słówko o lubelskich siestrzanach (1930), oraz Nauczyciel na polu literatury i sztuki (1934).

Okładki „Ogniska Nauczycielskiego”Bezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Należy podkreślić unikalną formę okładek „Ogniska”.

Henryk Zwolakiewicz:

[Były one] wykonywane w technice drzeworytniczej i bezpośrednio odbijane z oryginalnych klocków. Przedstawiały jakąś wybraną treść regionalnego zabytku, w powiązaniu z napisem, ewentualnie kompozycje figuralne lub ornamentalne. Okładki z motywami krajoznawczymi uzupełnione były krótkim opisem tekstowym. Komponowane były niejednokrotnie przez znanych artystów, jak np. Jana Wydrę, Lecha Kłopotowskiego, Miklaszewskiego, Pieniążka, Kurzątkowskiego i innych. Z czasem kosztowne drzeworyty zastępowano układami z elementów drukarskich, w końcu poprzestawano na okładkach kliszowych¹.

Wybrane okładki czasopisma „Ognisko Nauczycielskie”Bezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Opracował Tomasz Pietrasiewicz

Na łamach „Ogniska Nauczycielskiego”Bezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

„Ognisko Nauczycielskie” ukazywało się w latach 1929–1939 jako pismo związkowe wydawnictwa Komisji Zarządu Głównego Związku Polskiego Nauczycielstwa Szkół Powszechnych w Lublinie. Nawiązywało do tradycji ukazującego się w latach 1920–1922 czasopisma o tym samym tytule. Pismo było poświęcone wszystkim zagadnieniom, które miały bezpośredni związek z pracą zawodową i oświatową nauczycieli. Przedstawiano w nim prace metodyczno-pedagogiczne poparte praktyką szkolną oraz przegląd aktualnych kierunków wychowawczych i dydaktycznych. Miesięcznik zawierał też informacje o głównych zadaniach prowadzonej szeroko akcji oświaty pozaszkolnej. Znalazły się w nim omówienia zagadnień związanych z kształceniem i dokształcaniem nauczycieli od strony praktycznej i teoretycznej, ustalenia wspólnych kierunków pracy regionalnej i określenia w nim roli nauczycieli regionu lubelskiego, omówienia i analiza obowiązującego ustawodawstwa szkolnego, a także organizacji społecznych, samorządu i charakterze pracy społecznej nauczyciela. Nie brakowało statystyk, informacji administracyjnych i organizacyjnych w nowym systemie pracy nauczycieli (np. informacje o zjazdach oddziałów regionalnych ZNP Województwa Lubelskiego), a także spraw bieżących (m.in. płacowych). W rubryce „Światła i cienie” zamieszczano obrazy twardej doli nauczycielskiej.
W czasopiśmie publikowali swoje artykuły m.in.: St. Madejowa, L. Pawłowski, Z. Szczawińska, Edmund Schechtel, Czesław Wydech, Feliks Popławski, Julian Sabat, Władysław Pietrykiewicz, Ewa Kościukiewicz, Antoni Kozłowski.

Opis bibliograficzny czasopismaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Tytuł: „Ognisko Nauczycielskie” miesięcznik poświęcony teorji i praktyce życia szkolnego, oświacie pozaszkolnej, zagadnieniom samokształcenia i regjonalizmu, oraz sprawom organizacyjno-społecznym. Komisja Zarządu Głównego Związku Polskiego Nauczycielstwa Szkół Powszechnych w Lublinie
Miejsce wydania: Lublin, Wydawnictwo Komisji Zarządu Głównego Związku Polskiego Nauczycielstwa Szkół Powszechnych, Drukarnia Banku Ludowego
Format: 24 cm
Częstotliwość: miesięcznik; ukazywał się od września do czerwca (z wyjątkiem lipca i sierpnia)
Numeracja: R. 1, nr 1 (styczeń 1929)–R. 11, nr 10 (106), czerwiec 1939
Od R. 3, nr 1 (21) 1931 dodatkowa numeracja ciągła zeszytów
Redaktorzy:
od R. 2, 1930, redaktor odpowiedzialny: Czesław Wydech
od R. 2, nr 9, 1930, redaktor: Franciszek Rusin, redaktor odpowiedzialny: Czesław Wydech
od R. 4, nr 7, 1932, redaktor: A. Madej, redaktor odpowiedzialny: L. Pawłowski
od R. 8, nr 3, 1935, redaktor: Władysław Petrykiewicz, redaktor odpowiedzialny: L. Pawłowski
od R. 9, 1936, redaktor odpowiedzialny: Władysław Petrykiewicz
Instytucje sprawcze:
od R. 1, nr 5 (maj 1929) – Komisyja Lubelska i Poleska Związku Polskiego Nauczycielstwa Szkół Powszechnych
od R. 1, nr 7 (września 1929) – Zarządy Okręgowe Związku Polskiego Nauczycielstwa Szkół Powszechnych w Lublinie i Brześciu n/B
od R. 2, 1930 – Zarządy Okręgowe Lubelskiego, Poleskiego i Wołyńskiego Związku Polskiego Nauczycielstwa Szkół Powszechnych
od R. 3, nr 5, maj 1931 – Zarządy Okręgowe Lubelskiego, Poleskiego i Wołyńskiego Związku Nauczycielstwa Polskiego
od R. 4, nr 6, czerwiec 1932 – Zarządy Okręgowe Lubelskiego i Wołyńskiego Związku Nauczycielstwa Polskiego
od R. 6, 1934 – Zarząd Okręgu Związku Nauczycielstwa Polskiego w Lublinie
Zmiany podtytułu:
od R. 3, 1931, podtytuł: miesięcznik poświęcony teorji i praktyce życia szkolnego, oświacie pozaszkolnej, zagadnieniom samokształcenia i regjonalizmu oraz sprawom społecznym i organizacyjnym
od R. 7, 1935, podtytuł: regionalny miesięcznik Z.N.P. poświęcony sprawom organizacyjnym, zawodowym i społecznym, zagadnieniom oświatowym i szkolnym
Stałe rubryki: Dział metodyczno-pedagogiczny; Dział oświaty pozaszkolnej; Dział prawno-służbowy; Dział poświęcony pracy społecznej; Dział organizacyjny; Światła i cienie; Dział recenzji czasopism i książek; Przegląd prasy wojewódzkiej; Kronika; Zapiski bibliograficzne; Komunikaty

Opracowała: Anna Wojtysiak

„Ognisko Nauczycielskie” w bibliotekachBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Biblioteka NarodowaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

(sygn. P535, P7222)
R. 1 (1929), nr 1–10
R. 2 (1930), nr 1–10
R. 3 (1931), nr 1–10 <21–30> + dodatek
R. 4 (1932), nr 1–10 <31–40>
R. 5 (1933), nr 1–10 <41–50>
R. 6 (1934), nr 1–10 <51–60>
R. 7 (1935), nr 1–6 <61–66>
R. 8 (1935/36), nr 1–10 <67–76>
R. 9 (1936/1937), nr 1–10 <77–86>
R. 10 (1937/1938), nr 1–8/10 <87–94/96>
R. 11 (1938/1939), nr 1/2–5/6 <97/98–101–102>

Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. H. ŁopacińskiegoBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

(sygn. 1080c)
R. 1 (1929), nr 1, 3, 4, 6–10
R. 2 (1930), nr 1–3, 5–7, 9–10
R. 3 (1931), nr 1–6, 8–10
R. 4 (1932), nr 1–10
R. 5 (1933), nr 1–10
R. 6 (1934),  nr 1–10
R. 7 (1935), nr 1–6
R. 8 (1935/36), nr 1–10
R. 9 (1936/37), nr 1–10
R. 10 (1937/38), nr 1–10
R. 11 (1938/39), nr 1–10

Biblioteka UMCSBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

(sygn. czas 14432)
R. 1 (1929), nr 1–10
R. 2 (1930), nr 1–10
R. 3 (1931), nr 1–10 <21–30>
R. 4 (1932), nr 1–10 <31–40>
R. 5 (1933), nr 1–10 <41–50>
R. 6 (1934), nr 1–10 <51–60>
R. 7 (1935), nr 1–6 <61–66>
R. 8 (1935/1936), nr 1–10 <67–76>
R. 9 (1936/1937), nr 1–10 <77–86>
R. 10 (1937), nr 1–10 <87–96>
R. 11 (1938), nr 1–8 <97–104>

Biblioteka KULBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

(sygn. V-4542)
R. 3 (1931)
R. 4 (1932), nr 1, 9
R. 5 (1933), nr 1–4, 6–7
R. 6 (1934), nr 3/4
R. 8 (1935/1936), nr 2, 5/6
R. 9 (1936/1937), nr 1, 7–8, 10
R. 11 (1937/1938), nr 1–2
R. 12 (1945), nr 1–2
r. 1960, nr 10–11
r. 1962, nr 3–4

LiteraturaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Zwolakiewicz H., Regionalizm Lubelski, „Ognisko Nauczycielskie”, Lublin 1956.

PrzypisyBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

1. Wróć do odniesienia H. Zwolakiewicz, Regionalizm Lubelski, „Ognisko Nauczycielskie”, Lublin 1956, s. 96.