Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Ośrodek chroni i udostępnia dla zwiedzających obiekty dziedzictwa kulturowego na wystawach w Bramie Grodzkiej, Lubelskiej Trasie Podziemnej, Piwnicy pod Fortuną, Teatrze Imaginarium oraz Domu Słów.

Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Ośrodek chroni i udostępnia dla zwiedzających obiekty dziedzictwa kulturowego na wystawach w Bramie Grodzkiej, Lubelskiej Trasie Podziemnej, Piwnicy pod Fortuną, Teatrze Imaginarium oraz Domu Słów.

Młyn ropno-motorowy Ajberszutza i Gewerca w Lublinie

Budynek dawnego młynu ropno-motorowego powstał w 1921 roku. W 2006 roku został przekształcony w hotel.

Aleje Racławickie w Lublinie
Aleje Racławickie w Lublinie (Autor: Autor nieznany)

Spis treści

[RozwińZwiń]

LokalizacjaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Al. Racławickie 23

FunkcjeBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

młyn ropno-motorowy, magazyn; obecnie hotel

HistoriaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Projekt „nowobudującego się” młyna motorowo-ropnego Ajberszica (Ajberszutza) i Gewerca, usytuowanego przy szosie warszawskiej, czyli Al. Racławickich, pochodzi z 1922 roku. Na działce znajdowała się wówczas cegielnia Gewerca, którą ten zlikwidował po wystawieniu młyna.

Prace budowlane były prowadzone już od 1921 roku bez zatwierdzenia planów. Dlatego też Wydział Budowlany przy Urzędzie Wojewódzkim wydał zarządzenie wstrzymania robót i wymógł złożenie dokumentów, których komplet zachował się w aktach Wydziału (Akta w Inspekcji Budowlanej nie zachowały się). Plany z 1922 roku wykazują, że budowla została zrealizowana zgodnie z projektem i w tym stanie zachowała się do dzisiaj. Jedynie urządzenia młyńskie zostały przerobione na elektryczne.

W czasie okupacji młyn zajęli Niemcy. Po II wojnie światowej obiekt został upaństwowiony. Znajdował się na terenie będącym w gestii władz wojskowych, co utrzymywało się do lat 90. XX wieku. Od zakończenia II wojny światowej budynek był użytkowany jako magazyn wojskowy, potem magazyn spółek handlowych. Obecnie jest hotelem.

KalendariumBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

1921 – powstaje młyn ropno-motorowy
1922 – zatwierdzenie planów zrealizowanej wcześniej budowy
po 1945 – budynek użytkowany jako magazyn wojskowy
2006 – obiekt przekształcony w hotel Młyn

OpisBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Młyn ustawiony szczytem do Al. Racławickich, na niewielkim wzniesieniu terenu, murowany, otynkowany, na rzucie prostokąta, trójkondygnacjowy. Dach dwuspadowy podbity blachą; z murowanymi szczytami.

Elewacje dłuższe siedmioosiowe, krótsze trójosiowe, zwieńczone profilowanym gzymsem, rozczłonkowane podziałem ramowym w każdej kondygnacji.
Warte odnotowania jest wyokrąglenie wewnętrznych naroży w polach ujętych podziałem ramowym.

Elewacje krótsze zwieńczone są szczytami, na które przeciągnięty jest podział ramowy, powiązany z szeroką opaską w miejsce simy. Szczyty flankowane niskimi filarkami sterczynowymi. Na osi szczytu znajduje się bardzo wysokie okno doświetlające poddasze, po bokach dwa małe okienka. Oś środkowa elewacji zachodniej zaakcentowana jest małym szczytem przerywającym gzyms wieńczący. W polu szczytu okulus w opasce, poniżej na plakietce data budowy „1921”. Tak więc data ta wskazuje, że budowa została ukończona przed złożeniem planów do zatwierdzenia w 1922 roku.

W polach podziałów ramowych rozmieszczone są regularnie duże otwory okienne zamknięte odcinkowo z klińcową szeroką opaską w nadprożu. Ramiaki okien wielokwaterowe. Główny otwór wejściowy znajduje się na osi elewacji zachodniej. Wnętrze jednoprzestrzenne w każdej kondygnacji.

Działka była otoczona ogrodzeniem z prętów, z bramą na dwóch murowanych filarkach z czapami, pochodzącym być może z czasu budowy.

WnętrzeBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Wnętrze przekształcone na pokoje hotelowe i sale konferencyjne.

Stan zachowaniaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

1995 rokBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Obiekt powstał z przeznaczeniem na młyn. Został zrealizowany zgodnie z zachowanym projektem, z cechami ówczesnej architektury.

Młyn Gewerca zachował czystą bryłę i pozostaje w stanie bardzo dobrym. Podczas zmiany funkcji obiektu usunięto z obrębu jego murów pierwotne wyposażenie.

2009 rokBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Budynek przekształcony w hotel. Został odnowiony i przystosowany do nowej funkcji. Zachowano i podkreślono detale architektoniczne. Kolorystyka stonowana – zastosowano połączenie żółtych ścian z brązowymi obramowaniami.

LiteraturaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

  • Czerepińska J., Młyn ropno-motorowy Ajberszutza i Gewerca, Al. Racławickie 23, [w:] Czerepińska J., Michalska G., Studziński J., Katalog architektury przemysłowej w Lublinie, t. I, cz. II, maszynopis opracowany na zlecenie Państwowej Służby Ochrony Zabytków, Lublin 1995.