Ludowe wyobrażenia na Lubelszczyźnie
Spis treści
[Zwiń]Janina Babinicz-Witucka
Wiedza ludowa i wierzenia o księżycu czyli tradycyjny i współczesny lunaryzm
Wiedza ludowa, zwyczaje i legendy o księżycu, a przede wszystkim zadziwiające bogactwo wierzeń związanych z jedynym naturalnym satelitą ziemi, każą zwrócić baczniejszą uwagę na ten właśnie wycinek kultury duchowej.
Wiedza ludowa, zwyczaje i legendy o księżycu, a przede wszystkim zadziwiające bogactwo wierzeń związanych z jedynym naturalnym satelitą ziemi, każą zwrócić baczniejszą uwagę na ten właśnie wycinek kultury duchowej.
Postępująca w ostatnich latach szybka zmiana warunków życia na wsi przynosi również zmiany w sferze tradycyjnej kultury duchowej. Ustępuje ona na rzecz wzorców przekazywanych przez szkolnictwo, środki masowego przekazu itp. Głębokie przeobrażenia powoduje także wkraczanie na wieś przemysłu. Trzeba więc w pośpiechu czynić wszystko, aby dla przyszłości zachować przeszłość. Niechże więc pośpiech będzie wytłumaczeniem dla ewentualnych braków, jakie czytelnik być może napotka w tej pracy.
Skromnie przedstawia się stan badań etnograficznych o księżycu z terenu Lubelszczyzny. Brak jest prac monotematycznych, natomiast sporo informacji znaleźć można w monografiach poszczególnych wsi. Bogatsze wiadomości na temat księżyca zamieszczają w swych pracach Oskar Kolberg i Kazimierz Moszyński. Są one tym cenniejsze, że podane w nich informacje dotyczą terenu całej Polski i Słowiańszczyzny. Swoiste znaczenie mają też prace E. Perczaka. Zajmuje się on w nich kalendarzem lunarnym Słowiańszczyzny, wpływem księżyca na zwyczaje rodzinne oraz wyobrażeniami lunarnymi w pozasłowiańskim folklorze literackim. Podobnego rodzaju jest praca J. Kuchty charakteryzująca podania i legendy o księżycu. Zainteresowanie wpływem księżyca na zjawiska zachodzące na ziemi wykazuje w ostatnich kilkudziesięciu latach naukowa literatura przyrodnicza. Tego rodzaju publikacjami posiłkowano się w części przedstawiającej racjonalność niektórych wierzeń ludowych o księżycu.