Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Krzysztof Hariasz (ur. 1955)

Aktor Teatru Provisorium w latach 1975–1982. Kierownik programowy ACK UMCS „Chatka Żaka” (1980–1981). Redaktor i drukarz „Informatora Regionu Środkowo-Wschodniego NSZZ «Solidarność»” oraz „Biuletynu NZS” UMCS (1981–1982). Od 1983 roku mieszka w USA. Autor tekstów literackich, krytycznych, naukowych i publicystycznych drukowanych na łamach prasy emigracyjnej i krajowej. Dyrektor techniczny i reżyser świateł w teatrach akademickich i alternatywnych.

 

Spis treści

[RozwińZwiń]

EdukacjaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Krzysztof Hariasz urodził się 18 stycznia 1955 roku w Kolbuszowej koło Rzeszowa. Jest absolwentem klasy o profilu matematyczno-fizycznym Liceum Ogólnokształcącego im. Janka Bytnara w Kolbuszowej. Edukację planował kontynuować w szkole filmowej. Przeszkodą okazały się wymogi formalne – do filmówki przyjmowano dopiero po studiach. W 1974 roku został studentem Wydziału Prawa Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Studia ukończył w 1979 roku.

Aktor Teatru ProvisoriumBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Zdolności artystyczne przejawiał od lat młodzieńczych. Przez kilka lat pobierał lekcje gry na pianinie i akordeonie. W liceum grał na gitarze w zespole big-beatowym i śpiewał.
Na pytanie, skąd w nim zainteresowanie sztuką, jeszcze trzydzieści kilka lat wcześniej powiedziałby, że „to od Boga”. „Za Brodskim, który w ten sposób tłumaczył sędziemu, skąd ma powołanie poetyckie. Ale zdaje się, że to był też cytat z któregoś ze spektakli teatrów studenckich, że coś takiego ma się od Boga” – mówi Krzysztof Hariasz. Nie wiem, skąd mi się to wzięło, bo moi rodzice, oboje, byli księgowymi”1.
Aktorem Teatru Provisorium był w latach 1975–1982.
W 1975 roku wyjechał z Teatrem Provisorium na obóz teatralny na Roztocze i został przyjęty do zespołu aktorskiego grupy. Zadebiutował rolą sługi w przedstawieniu Nowy Don Kichot.
Krzysztof Hariasz: „Boguś Janczyk grał chyba jakiegoś wójta, czy karczmarza. Pamiętam, że była taka scena: ja spałem, a ten karczmarz chodził ze świecą i oglądał, kto tam śpi w jego karczmie. I nachylał się nade mną. Któregoś dnia tak się nachylił razem z tą świeczką, że wosk mi zaczął kapać prosto na twarz, a ja się nie mogłem zerwać, ponieważ byłem dobrym aktorem. Przecież musiałem udawać, że śpię, prawda?”2.
Rok po debiucie w sztuce Nowy Don Kichot, wziął udział w kolejnym przedstawieniu – W połowie drogi w oparciu o Ferdydurke Witolda Gombrowicza. Pracował z Teatrem Provisorium przy spektaklach Nasza niedziela (1978) i Pusta estrada (1981). Jest autorem słów rozpoczynających sztukę – „Nie nam lecieć na wyspy szczęśliwe”. Premiera tego spektaklu odbyła się w 1979 roku.
Krzysztof Hariasz: „Dla mnie to było miłe doświadczenie. Janusz [Opryński] powiedział: «To jest świetny tekst, on się nada do spektaklu». To był ten tekst, który potem rozpoczynał spektakl. «Naprzeciw otwartych drzwi do celi» – stoję przed otwartymi drzwiami, ale mogę jeszcze podjąć decyzję, że nie pójdę w tamtym kierunku. Jak się potem okazało, to oczywiście były słowa prorocze”3.
Już jako absolwent UMCS Krzysztof Hariasz pełnił funkcję kierownika programowego „Chatki Żaka” w latach 1980–1981. Był współorganizatorem festiwalu „Konfrontacje Młodego Teatru” w Lublinie.  
Krzysztof Hariasz: „Więc była ta «Solidarność» i NZS. Ja, Andrzej Mathiasz, Wiesiek Ruchlicki – Emil Warda też był wtedy z nami bardzo blisko. Wszyscy byliśmy zaangażowani w ten niezależny ruch związkowy. I teatr jak gdyby zszedł trochę na drugi plan, ponieważ takie ważne rzeczy się działy”4.

Redaktor i drukarzBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

W stanie wojennym był redaktorem i drukarzem podziemnych wydawnictw: „Informatora Regionu Środkowo-Wschodniego NSZZ «Solidarność»” (15 grudnia 1981–luty 1982) oraz „Biuletynu NZS” UMCS.  
Krzysztof Hariasz: „Mimo że już skończyłem studia i pracowałem, byłem bardziej zaangażowany w organizowanie NZS-u niż «Solidarności». [...] Ponieważ wtedy NZS-y w całym kraju organizowały te strajki okupacyjne i postanowiliśmy jakoś wszyscy razem, łącznie z Kazikiem Iwaszką, [...] który był wtedy dyrektorem «Chatki Żaka», żeby robić ten strajk w «Chatce». Nie wiem, w jaki sposób to się stało, ale się załapałem jako rzecznik prasowy tego strajku. [...] No i tam zaczęliśmy wydawać Biuletyn Strajkowy, chyba codzienny. Emil Warda przy tym pracował, Wiesiek Ruchlicki i Mirek Haponiuk”5.
Funkcję rzecznika prasowego okupacyjnego strajku solidarnościowego NZS UMCS ze studentami radomskiej WSI pełnił na przełomie listopada i grudnia 1981 roku. Po wprowadzeniu stanu wojennego był uczestnikiem strajku studentów UMCS w „Chatce Żaka” i Domu Studenckim „Grześ”.
Był aresztowany i oskarżony „o sporządzanie, gromadzenie i rozpowszechnianie po 13 XII 1981 pism i druków zawierających fałszywe wiadomości mogące wywołać niepokój społeczny lub rozruchy”. 12 maja 1982 roku został skazany wyrokiem Wojskowego Sądu Garnizonowego w Lublinie w trybie doraźnym na rok i trzy miesiące więzienia, obciążony kosztami postępowania, a następnie osadzony w zakładach karnych w Łęczycy i Hrubieszowie. Został warunkowo zwolniony 9 lutego 1983 roku6.

Na emigracjiBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Od lipca 1983 roku przebywa na emigracji w Stanach Zjednoczonych. Obecnie mieszka w Akron w stanie Ohio. Publikował na łamach prasy krajowej i emigracyjnej. Jego kariera zawodowa na emigracji jest ściśle związana z działalnością teatralną. Wyreżyserował pięć spektakli, z których jeden (The Fatal Lack of Color) był prezentowany na off off Broadway w Nowym Jorku, a inny (Frankenstein) na festiwalu w Edynburgu. Pracuje jako dyrektor techniczny (scenografia, światła, projekcje, dźwięk, itd.). Jest reżyserem światła (lighting design) do ponad stu spektakli w teatrach uniwersyteckich i alternatywnych. W 2012 roku zagrał z amerykańskimi aktorami w sztuce Doroty Masłowskiej Dwoje biednych Rumunów mówiących po polsku zrealizowanej przez New World Performance Laboratory. Obronił doktorat z komunikacji społecznej, uczył teatru i pokrewnych przedmiotów na University of Pennsylvania, Kent State University oraz na University of Akron. Jest tłumaczem tekstów teatralnych. Obecnie pracuje na Uniwersytecie w Akron, gdzie pełni funkcję dyrektora technicznego na wydziale Tańca, Teatru i Administracji Sztuki.


Opracowała Agnieszka Góra
(na podstawie relacji mówionych Krzysztofa Hariasza
zarejestrowanych w ramach programu „Historia Mówiona”
realizowanego w Ośrodku „Brama Grodzka – Teatr NN”)
Redakcja: Monika Śliwińska

 

PrzypisyBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

1 Rozmowa z Krzysztofem Hariaszem zarejestrowana w ramach programu „Historia Mówiona” Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN”, Lublin 22.05.2013.
2 Tamże.
3 Tamże.
4 Rozmowa z Krzysztofem Hariaszem zarejestrowana w ramach programu „Historia Mówiona” Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN”, Lublin 22.05.2013.
5 Rozmowa z Krzysztofem Hariaszem zarejestrowana w ramach programu „Historia Mówiona” Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN”, Lublin 30.05.2011.
6 Encyklopedia Solidarności, [online:] http://www.encyklopedia-solidarnosci.pl/wiki/index.php?title=Krzysztof_Hariasz, [dostęp: 16.07.2013]

Zdjęcia

Audio

Historie mówione

Inne materiały

Słowa kluczowe