Kamienica zwana „Kochmanowską”
Kamienica zwana Kochmanowską położona była na terenie Podzamcza, przy ulicy Żydowskiej (późniejszej ul. Szerokiej), między kamienicą mieszczącą siedzibę seniorów lubelskich, a kamienicą Icka Cukiernika. Jej historia jest przykładem skomplikowanych działań o charakterze własnościowo-finansowym w drugiej połowie XVII wieku.
Spis treści
[Zwiń]Kamienica małżeństwa Kochmanowiczów
W 1669 roku wymieniano ją jako dom drewniano-murowany. Właścicielami kamienicy było małżeństwo Jakub Kochman Chaimowicz i Fajgla Szymonowiczowa. Żyd lubelski Jakub Kochman Chaimowicz był arendarzem prowentów starostwa lubelskiego.
Odstąpienie kamienicy Jakubowi Wyrozębskiemu
Jakub Kochman Chaimowicz wraz z żoną Fajglą, 30 stycznia 1670 roku, potwierdzili akt odstąpienia swojego domu Jakubowi Wyrozębskiemu, regentowi grodzkiemu lubelskiemu.
Transakcja miała związek z zaciągniętym wcześniej przez małżeństwo długiem w wysokości 4307 złotych polskich 6 groszy u Wyrozębskiego.
Wcześniej jednak na tym domu zabezpieczona była suma 2000 złotych polskich, którą małżeństwo Kochmanowiczów pożyczyło od Jana Bychawskiego – pisarza grodzkiego lubelskiego1.
Jan Bychawski zrzekł się swoich praw z tego tytułu na rzecz kupców gdańskich – Wawrzyńca Bona (występuje również jako Boll) i Jana Kohla (występuje również jako Koll)2. Rozliczenia te zostały uregulowane i Jakub Wyrozębski w dniu 5 lutego 1670 roku mógł faktycznie wejść w użytkowanie kamienicy. 31 marca tegoż roku nastąpiła wprowadzenie (intromisja) Wyrozębskiego do kamienicy zwanej Kochmanowską3.
Jan Kohl, także w imieniu Wawrzyńca Bona, 6 listopada 1671 roku, przekazał sumę 100 złotych polskich, jaką był im winien Jakub Kochman z żoną, na rzecz Żyda lubelskiego Salamona Abrahamowicza4.
Sprawy Efraima Salamonowicza
W 1672 roku Jakub Kochman w zamian za niespłacony dług przekazał część kamienicy, która należała do niego, w posiadanie miecznikowi i podstarościemu lubelskiemu, Remigianowi Kiełczewskiemu. Do tej części zgłaszał pretensje również Żyd Efraim Salamonowicz, który jednak nie miał żadnych dokumentów własności kamienicy.
W październiku 1672 roku Jakub Kochman oskarżył syndyka żydowskiego, Efraima Salamonowicza, że ten, pomieszkując czasowo w kamienicy Kochmanowskiej, rozpoczął jej remont i przebudowę5.
Kolejny właściciel domu – Salamon Abrahamowicz już 5 grudnia 1672 roku zeznał, że dom, który przejął za długi Wyrozębski, a potem drogą kolejnych cesji przeszedł w jego ręce, scedował na Efraima Salamonowicza, syndyka gminy lubelskiej i jego sukcesorów.
Jan Bychawski jednak nie odzyskał całego długu zaciągniętego pod zastaw tej kamienicy i złożył pozew do urzędu grodzkiego lubelskiego przeciw Irszowi (Hirszowi) Efraimowiczowi, który „drogą różnych rozliczeń” został właścicielem kamienicy Kochmanowskiej. Będąc właścicielem kamienicy nie uregulował jednak długu wraz z prowizją.
Kara banicji dla Irsza Efraimowicza
Urząd grodzki lubelski uznał 18 października 1683 roku zasadność pretensji Bychawskiego i nakazał Efraimowiczowi uregulowanie długu. Zgodnie z dekretem urzędu grodzkiego, 1 marca 1684 roku Irsz Efraimowicz został skazany na karę wieczystej banicji za nierozliczenie się z długu6 ciążącego na kamienicy7.
Literatura
Gmiterek H. [oprac.], Materiały źródłowe do dziejów Żydów w księgach grodzkich lubelskich z doby panowania Władysława IV i Jana Kazimierza Wazów 1633–1669, Lublin 2006.
Gmiterek H. [oprac.], Materiały źródłowe do dziejów Żydów w księgach grodzkich lubelskich z doby panowania Michała Korybuta Wiśniowieckiego i Jana III Sobieskiego 1669–1697, Lublin 2003.
Gmiterek H. [oprac.], Materiały źródłowe do dziejów Żydów w księgach grodzkich lubelskich z doby panowania Augusta II Sasa 1697–1733, Lublin 2001.
Przypisy
- Wróć do odniesienia H. Gmiterek [oprac.], Materiały źródłowe do dziejów Żydów w księgach grodzkich lubelskich z doby panowania Władysława IV i Jana Kazimierza Wazów 1633–1669, Lublin 2006, s. 195, nr 1174; H. Gmiterek [oprac.], Materiały źródłowe do dziejów Żydów w księgach grodzkich lubelskich z doby panowania Michała Korybuta Wiśniowieckiego i Jana III Sobieskiego 1669–1697, Lublin 2003, s. 15, nr 12.
- Wróć do odniesienia H. Gmiterek [oprac.], Materiały źródłowe do dziejów Żydów w księgach grodzkich lubelskich z doby panowania Władysława IV…, s. 198, nr 1185.
- Wróć do odniesienia H. Gmiterek [oprac.], Materiały źródłowe do dziejów Żydów w księgach grodzkich lubelskich z doby panowania Michała Korybuta Wiśniowieckiego…, s. 17, nr 25.
- Wróć do odniesienia Tamże, s. 15, nr 14.
- Wróć do odniesienia Tamże, s. 39, nr 152.
- Wróć do odniesienia Tamże, s. 154, nr 903.
- Wróć do odniesienia Tamże, s. 160, nr 940.