Julia Hartwig (1921–2017)
Julia Hartwig – jedna z najbardziej uznanych współczesnych polskich poetek, także pisarka, eseistka, tłumaczka z języka francuskiego i angielskiego, autorka wstępów do albumów Edwarda Hartwiga.
Julia Hartwig urodziła się 14 sierpnia 1921 roku w Lublinie. Tutaj ukończyła szkołę podstawową i średnią, w 1939 roku zdała egzamin maturalny. W Lublinie, na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, rozpoczęła studia, następnie przeniosła się do Warszawy. Wielokrotnie przebywała za granicą, gdzie kontynuowała pracę literacką, pisząc własne utwory poetyckie, a także pracując nad przekładami, między innymi z literatury francuskiej.
Poetka ma w dorobku ponad 25 tomów wierszy, jest także autorką szkiców, felietonów, poematów prozą, monografii pisarzy i poetów, z których za najważniejszą uważa się monografię poświęconą Apollinaire'owi.
Spis treści
[Zwiń]Debiut na łamach czasopisma „W Słońce”
Julia Hartwig debiutowała w Lublinie, na łamach międzyszkolnego czasopisma „W Słońce”. W tym czasie miała okazję poznać przedstawicieli środowiska pisarzy tworzących w Lublinie w okresie dwudziestolecia międzywojennego, między innymi Józefa Czechowicza, Józefa Łobodowskiego i Jerzego Pleśniarowicza. Okres międzywojenny w twórczości Julii Hartwig opisuje Zygmunt Mikulski w tekście Hartwiżanka.
o debiucie Julii Hartwig na łamach czasopisma „W Słońce”
szkolne wspomnienia Julii Hartwig
o środowisku literackim Lublina w dwudziestoleciu międzywojennym
Fotografia
Julia Hartwig wychowała się w domu zdominowanym przez fotografię – pasję i pracę zawodową ojca Ludwika, i brata Edwarda. Zresztą, za sprawą rodzinnego zakładu fotograficznego pierwsze próby poetyckie poetki zostały zrecenzowane przez Józefa Czechowicza. Z fotografią jest związana artystyczna współpraca poetki z bratem Edwardem.
Owocem tej współpracy są albumy fotograficzne Edwarda Hartwiga, do których teksty wprowadzające pisała Julia Hartwig. Jednym z takich albumów jest album Lublin i okolice. Wspomnienie, do którego wstęp został przez poetkę zatytułowany Lublin niezapomniany.
Rodzina
W rodzinnych wspomnieniach poetki pojawia się nie tylko brat Edward, ale właściwie cała rodzina – brat Walenty, siostry Helena i Zofia, ojciec Ludwik, a także przedwcześnie zmarła matka, Maria. Członkowie rodziny są bohaterami wierszy Julii Hartwig, między innymi: Elegia lubelska, Niepotrzebne skreślić, Przywoływanie.
Rodzinie i historii rodziny Hartwigów poetka poświęciła esej Radość z Zaułka, opublikowany w wydawnictwie Zaułek Hartwigów. Książka wydana została w 2006 roku. Oprócz wspomnianego eseju zawiera lubelskie utwory poetki, fragmenty rozmowy z bratem Edwardem i fragmenty wspomnień.
Lublin
Miasto rodzinne Julia Hartwig wspomina z dużym sentymentem:
Lublin to miejsce, które doprowadza do rodzinnych okolic, do mojej ulicy, do mojej kamienicy. Tu wracam zawsze z wielkim sentymentem [...]. Trudno, żeby człowiek wrażliwy, który mieszka w Lublinie, nie wyczuł tego, czym jest to miasto. Jakim oddycha szczególnym oddechem, połączonych jak gdyby różnych płuc, różnego pochodzenia, różnych języków.
Wizyty w Lublinie
Poetka po przeniesieniu się do Warszawy wielokrotnie powracała do Lublina, między innymi w 2004, 2006, 2011, 2012 i 2014 roku na zaproszenie Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN”. W 2004 roku wraz z najbliższą rodziną otworzyła Zaułek Hartwigów. Natomiast w 2006 roku przyjechała z okazji wydania książki Zaułek Hartwigów. Przy tej okazji odbył się wyjątkowy spacer lubelskimi śladami Julii Hartwig. Wizyta poetki w 2009 roku w mieście rodzinnym była połączona z nadaniem jej Honorowego Obywatelstwa Miasta Lublina oraz przyznaniem nagrody Kamień.
o wizytach Julii Hartwig w Lublinie
galeria zdjęć z otwarcia Zaułka Hartwigów
Nagroda Kamień
W 2009 roku podczas II edycji Festiwalu „Miasto Poezji” organizowanego przez Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN” Julia Hartwig została uhonorowana nagrodą Kamień. Nagroda jest przyznawana za wybitny dorobek poetycki. W swej nazwie nawiązuje do tytułu debiutanckiego tomu Józefa Czechowicza, który ukazał się drukiem w 1927 roku w Lublinie.
Archiwum Julii Hartwig i Artura Międzyrzeckiego
W marcu 2018 roku decyzją córki Julii Hartwig, malarki Danielle Lehtinen, do Pracowni Ikonografii Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN” trafiła część archiwum Julii Hartwig i Artura Międzyrzeckiego. Na przekazany przez Danielle Lehtinen zasób składają się materiały związane z lubelskim okresem życia Julii Hartwig. Są pośród nich: fotografie rodzinne, pojedyncze i w albumach, dokumenty (m.in. świadectwa szkolne) oraz korespondencja. Archiwum pozostaje własnością Danielle Lehtinen, jedynej córki i spadkobierczyni Julii Hartwig i Artura Międzyrzeckiego. Materiał po zabezpieczeniu, zeskanowaniu i zarchiwizowaniu jest przechowywany w Ośrodku „Brama Grodzka – Teatr NN” w depozycie na czas nieokreślony
Setna rocznica urodzin Julii Hartwig
W 2021 roku z okazji setnej rocznicy urodzin Julii Hartwig Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN” we współpracy z Miastem Lublin, instytucjami i osobami prywatnymi zorganizował szereg działań mających na celu uczczenie poetki oraz przypomnienie jej związków z Lublinem. W ramach działań jublieuszowych w dniu 14 sierpnia odbył się uroczysty spacer po Lublinie śladami Poetki; zorganizowano wystawy: Hartwig: Miasto niezapomniane, Lublin Julii Hartwig oraz Julia Hartwig. Przestrzenie literatury. Ponadto zrealizowano wydarzenie poetycko-muzyczne Rozmowy wierszy, słuchowisko radiowe Schodzimy się i rozchodzimy, a także spotkania, rozmowy i audycje internetowe poświęcone życiu i twórczości Julii Hartwig, m.in. z udziałem badaczy zajmujących się twórczością Julii Hartwig. Ośrodek przygotował też jublieuszowe wydawnictwa oraz przeprowadził szereg działań w przestrzeni miasta.
