Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Jerzy Kłoczowski (1924–2017)

Historyk-mediewista, historyk kultury polskiej, w tym historii chrześcijaństwa w Polsce, specjalista historii Europy Środkowo-Wschodniej. Absolwent Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz Uniwersytetu im. Mikołaja Kopernika w Toruniu. Od 1950 roku pracownik Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego – kierownik Katedry Archeologii Polski, kierownik Katedry Historii Kultury Polskiej, kierownik Instytutu Geografii Historycznej Kościoła w Polsce, wieloletni kierownik Sekcji Historii, dziekan Wydziału Nauk Humanistycznych.

Od 1991 prof. Jerzy Kłoczowski był dyrektorem Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej.

Przewodniczący Polskiego Komitetu ds. UNESCO, członek-założyciel Polskiej Rady Ruchu Europejskiego, przewodniczący Polskiej Komisji Historii Porównawczej Kościołów w Komitecie Nauk Historycznych Polskiej Akademii Nauk, przewodniczący Komitetu Wspólnego UNESCO i Międzynarodowego Komitetu Nauk Historycznych (CISH). Doktor honoris causa paryskiej Sorbony.

Żołnierz Armii Krajowej, uczestnik powstania warszawskiego.
Odznaczony Krzyżem Virtuti Militari i Orderem Orła Białego.
Autor i redaktor około tysiąca publikacji z zakresu historii i historii kultury.

Zainteresowania naukowe prof. Jerzego Kłoczowskiego to przede wszystkim historia chrześcijaństwa w Europie Środkowo-Wschodniej i Polsce, historia średniowiecza w Europie i Polsce, historia społeczno-religijna, a także historia kultury polskiej. Wiele miejsca w swoich badaniach poświęcił zakonowi dominikanów i jego znaczeniu w historii i kulturze polskiej. Częstym tematem wypowiedzi prof. Kłoczowskiego było zagadnienie integracji Europy oraz znaczenie Unii Lubelskiej w kontekście dążeń zjednoczeniowych.
Profesor Jerzy Kłoczowski
Profesor Jerzy Kłoczowski (Autor: Czajkowski, Tomasz)

Spis treści

[RozwińZwiń]

Europa Środkowo-WschodniaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Prof. Jerzy Kłoczowski określał Europę Środkowo-Wschodnią mianem Młodszej Europy, którą we wstępie do książki pod tym samym tytułem definiuje:

Młodsza Europa […] oznacza to, co dziś chętnie nazywamy Europą Środkowo-Wschodnią. Trzonem tej Europy pozostają historycznie obszary związane z Polską, Czechami i Węgrami, trzema monarchiami ukształtowanymi w X-XII stuleciu (s. 11).

Swoje badania dotyczące Europy Środkowo-Wschodniej prof. Jerzy Kłoczowski oparł na szerokiej perspektywie ogólnoeuropejskiej, w której „Zachód będzie stale obecny jako podstawowy punkt odniesienia, jako obszar, z którego wychodziły bodźce i modele różnie potem przyjmowane czy odrzucane” (s. 14).
Analiza jest poprzedzona spojrzeniem historycznym:
 
Próbę syntetycznego ukazania Młodszej Europy jako Europy Środkowo-Wschodniej w kręgu chrześcijańskiej cywilizacji średniowiecznej zaczynam od szerokiej panoramy chrystianizacji całego nowego chrześcijaństwa, tego decydującego etapu w formowaniu się Europy, stwarzającego zarazem podstawy późniejszego rozwoju już w nowych ramach cywilizacyjnych (s. 15).
Analizie poddane są między innymi: rozwój społeczno-gospodarczy, ruchy wspólnotowe, kultury społeczne, pluralizm religijny, świadomość narodowa.

Unia LubelskaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Wydarzeniem z historii Europy Środkowo-Wschodniej, którego szczególne znaczenie w dziejach podkreśla prof. Kłoczowski, jest zawarta w 1569 roku Unia Lubelska. W opracowaniu Unia Lubelska. Lublin miasto Unii czytamy:

podnieść wypada wreszcie niezwykłą aktualność tradycji Unii Lubelskiej jako dzieła społeczności obywatelskiej Rzeczypospolitej, która umiała do niego doprowadzić i utrzymać tak długo (s. 29).

Profesor podkreśla w nim znaczenie społeczności obywatelskiej cechującej się różnorodnością, wielojęzycznością, wielonarodowością i wieloreligijnością. Jednocześnie pyta o tożsamość w kontekście wielokulturowości, a jako jeden z podstawowych czynników dążeń zjednoczeniowych wskazuje ewolucję społeczeństw.

Rola historyka we współczesnym świecieBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Badania prof. Jerzego Kłoczowskiego oparte są na wieloletnim doświadczeniu historyka, który swoją rolę w społeczeństwie opisuje w rozmowie z Henrykiem Gapskim:

Historyk może ludziom lepiej powiedzieć, jakie są najważniejsze sprawy dla danego pokolenia. Społeczeństwo widzi świat jakby przez dziurkę od klucza. Historyk ma to szczęście, że dana mu jest nieco szersza perspektywa i może dostrzec np. to, co w naszych czasach jest nowego, w jakim kierunku idą procesy przemian. Dla mnie jednym z największych problemów współczesnego świata jest proces globalizacji, tworzenie «małej wioski», to przede wszystkim trudność polegająca na pogodzeniu własnej tożsamości, lokalnej i narodowej z uniwersalizmem. To jest sprawa podstawowa, sprawa odpowiedzi na pytanie, co jest własne, a co uniwersalne. Dlatego moje zainteresowania łączą się z niepokojami współczesnego człowieka. Zawsze staram się powtarzać gdzie tylko mam okazję, najczęściej UNESCO, że bez historii bylibyśmy barbarzyńcami, że bez niej nie ma po prostu kultury.  

 
Materiały opracowali: Tomasz Czajkowski, Anna Kamińska-Łuszczak
Karolina Kryczka, Piotr Sztajdel
Barbara Zarosińska
Redakcja: Łukasz Kowalski, Joanna Zętar

LiteraturaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Powiązane artykuły

Zdjęcia

Wideo

Inne materiały

Słowa kluczowe