Ignacy Gogolewski (1931–2022)
Aktor teatralny i filmowy. Reżyser. Dyrektor Teatru im. Juliusza Osterwy w Lublinie w latach 1980–1985.
Spis treści
[Zwiń]Wstęp
Ignacy Gogolewski urodził się w 1931 roku w Ciechanowie. Był aktorem Teatru Dramatycznego i Teatru Współczesnego w Warszawie oraz w latach późniejszych Teatru Narodowego.
W latach 1971–1974 pełnił funkcję dyrektora Teatru Śląskiego w Katowicach. W latach 1980–1985 kierował Teatrem im. Juliusza Osterwy w Lublinie, a następnie Teatrem Rozmaitości w Warszawie (1985–1989).
W Lublinie spędził pięć lat. Był to bardzo ciekawy okres w jego życiu artystycznym. Poniższy artykuł dotyczy lubelskich lat Ignacego Gogolewskiego.
Dyrektor Teatru im. Juliusza Osterwy w Lublinie
W 1980 roku Ignacy Gogolewski objął funkcję dyrektora lubelskiego Teatru im. Juliusza Osterwy jako doświadczony aktor filmowy i teatralny.
Zjawiłem się w tym mieście jesienią 1979 roku. Władze województwa i miasta zaprosiły stuosobowe grono twórców, aby przed szerszym audytorium poszczycić się dorobkiem artystycznym regionu. Składało się ono z pisarzy, aktorów, reżyserów, plastyków i oczywiście dziennikarzy, którzy to wszystko mieli zobaczyć i opisać. Taka była ówczesna moda, dyktowana przez KC PZPR. [...] Nie minął rok, a zaproszono mnie, aby poprowadził Teatr w Lublinie.
O objęciu funkcji dyrektora przez Gogolewskiego pisała Maria Bechczyc-Rudnicka na łamach „Kameny": Data 28 sierpnia 1980 roku oznacza w annałach lubelskiej sceny dramatycznej jeden z tych dni dobrej nadziej, jakie otwierają perspektywę na realizację nowych cennych inicjatyw. owego dnia, skoro, w samo południe, widownię Teatru im. Juliusza Osterwy wypełnił cały jego kolektyw wraz z osobami reprezentującymi placówki kulturalne Lublina: przedstawiciele wojewódzkich władz partyjnych i administracyjnych dokonali aktu oficjalnego przekazania dyrekcji i kierownictwa artystycznego teatru Ignacemu Gogolewskiemu.2
Gogolewski został ciepło przyjęty przez zespół teatru.
Nie dokonywałem żadnych zmian, były dyrektor pozostał w zespole, a wielu życzliwych kolegów wprowadzało mnie w meandry nowego środowiska.
Sezon teatralny 1980/1981
Ignacy Gogolewski był wtedy już znanym aktorem filmowym i teatralnym.
[Ignacy] Gogolewski – o pięknym, niezwykłym głosie, bardzo lubiłam go słuchać, niezwykle urodziwy mężczyzna.
W sezonie artystycznym 1980/1981 za dyrekcji Gogolewskiego w Teatrze im. Juliusza Osterwy odbyło się osiem premier.
Podobały się, Lublin zaakceptował proponowany repertuar: Cyd Wyspiańskiego, Maria Stuart Słowackiego, Iwanow Czechowa, Kandyda Shawa, Czyżby Janczarskiego, wieczór poezji Miłosza, a dla dzieci nieśmiertelna Królewna Śnieżka". [...] Jesienią 1981 zaprosiliśmy Jerzego Rakowieckiego, aby wystawił swoją adaptację Pamiętników Pana Paska.4
Spektakl Iwanow – Małgorzata Gnot – fragment relacji świadka historii
Stan wojenny w lubelskim teatrze
13 grudnia 1981 roku ogłoszono w Polsce stan wojenny.
Stan wojenny zaczął się, kiedy dyrektorem był Gogolewski. Wymogli na nim, wiadomo że telefony nie działały, ale trzeba było, żeby nic złego się nie stało, bo wiadomo, że na pewno będą rżnąć, Amerykanie wejdą, albo nie wiem kto, taka była psychoza, podniecali ci, którzy wprowadzili stan wojenny, więc przyszły dyrektywy, oczywiście nie przez telefon, żeby w każdej instytucji był dyżur nocny. Próby, spektakle były przerwane.
Po wprowadzeniu stanu wojennego aktorzy postanowili bojkotować system. Wspomina Roman Kruczkowski, lubelski aktor:
Myśmy grali. Graliśmy Lekkomyślną siostrę Perzyńskiego i graliśmy wcześniej, przed stanem wojennym, zrealizowane przedstawienie Pierwszy dzień wolności Leona Kruczkowskiego. O co zresztą potem potoczyła się straszna taka polemika na ten temat, że to poleciało w telewizji.
Teatr Gogolewskiego – Jerzy Rogalski – fragment relacji świadka historii
W stanie wojennym Ignacy Gogolewski – jak wspomina Jerzy Rogalski – „jakby przyhołubił [kabaret] Lożę [44]".
Oni mieli swoje obyczaje – Jerzy Rogalski – fragment relacji świadka historii
O kabarecie Loża 44 Ignacy Gogolewski mówił w rozmowie z dziennikarzem „Kuriera Lubelskiego”: Istotnie mamy tu pewne plany związane zresztą z naszym bardzo ważnym przedsięwzięciem. Powierzono nam bowiem przygotowanie i prowadzenie działalności klubu związków twórczych – dawnej Nory. Chciałbym bardzo, by otwarcie reaktywowanego klubu Pod Strzechą uświetniła premiera Loży 44.
W 1983 roku Ignacy Gogolewski wyreżyserował spektakl Fantazy Juliusza Słowackiego.
Lubelskie przedstawienie w reżyserii Ignacego Gogolewskiego wsparte jest na fundamencie mocnym, artystycznie solidnym. Składa się na ten fundament uszanowanie tekstu dramatu, przejrzystość reżyserskiego namysłu, staranna i wysmakowana scenografia Krzysztofa Pankiewicza (z projektami kostiumów włącznie), interesująca muzyka Mieczysława Mazurka, bardzo dobre oświetlenie spektaklu.
1984
W 1984 roku Ignacy Gogolewski pracował nad spektaklem Wesele. Minęło wówczas 40 lat od pierwszego po wojnie wystawienia tej sztuki.
Praca z aktorem
Jerzy Rogalski wspomina Ignacego Gogolewskiego i umiejętność jego pracy z aktorem. Podobnego zdania są inni artyści teatru.
Inek, no, niestety, jako reżyser, nie najwyższych lotów, ale z niesamowitą wyobraźnią aktorską, z cudownym, wspaniałym warsztatem, i on przepięknie pracował z aktorem, cudownie pracował z aktorem.
Gogolewski umiał pracować z aktorem – Piotr Wysocki – fragment relacji świadka historii
Ignacy Gogolewski wyjechał z Lublina w 1985 roku.
Przypisy
- Wróć do odniesienia I.Gogolewski, Wszyscy jesteśmy aktorami, 1992, s.80.
- Wróć do odniesienia M. Bechczyc-Rudnicka, Prognoza pogody, „Kamena", R. 47 nr 20 (714), 28.IX.1980, s.1.
- Wróć do odniesienia I.Gogolewski, Wszyscy jesteśmy aktorami, 1992, s.81.
- Wróć do odniesienia I.Gogolewski, Wszyscy jesteśmy aktorami, 1992, s.82.
