Grodzka 7 w Lublinie
Historia nieruchomości zlokalizowanej w Lublinie przy ulicy Grodzkiej 7.
Spis treści
[Zwiń]Lokalizacja
Dawny numer policyjny: 112
Numer hipoteczny: 73 - 711, bądź 74, bądź 73
Numer przed 1939: Grodzka 7/Archidiakońska 6
Numer po 1944: -
Numer obecny: Grodzka 7
Grodzka 7 na mapie Lublina z 1928 roku
Funkcje
Lokale handlowe i rzemieślnicze w latach 1918-1941
Ksiega Adresowa 1928
1928 - Ehrlich M. - szklarze
1928 - Finkielstejn I. - stolarskie zakłady
1928 - Klochendler Benjamin Lej. – sklep spożywczy
1928 - Lubelski N. - fryzjerzy
1928 - Szpirt A. – krawcy
Ankieta z dnia 20.XI. 1936
1936 - piekarnia
1936 - 3 sklepy
Karta realno ści z dnia 08.I.1941
1941 - spożywczy
1941 - szewc
1941 - drzewo
1941 - magiel
Historia budynku
Właściciele
dane z dnia 12.X.1896 - Dziewulska
1915 - Wolf Gewertz
dane z dnia 30.X.1936 - Wolf Gewerc, syn Jankla Borucha
Lokatorzy według wyznania, płci i wieku w 1941 roku
Ogólna ilość mieszkańców 290
Chrześcijan 10
Żydów 280
Mężczyzn 95
Kobiet 106
Dzieci do lat 6 włącznie 35
Dzieci do lat 7-18 włącznie 54
Mieszkańcy nieruchomości według zawodu w 1941 roku
Robotnicy: 3 (na parterze), 5 (na piętrze), 1 (w suterenie), 2 (w oficynie)
Kupcy i przemysłowcy: 1 (na parterze), 6 (na piętrze), 1 (w oficynie)
Rzemieślnicy: 2 (na parterze), 10 (na piętrze), 3 (w oficynie)
Inne zawody: 1 (na parterze), 1 (na piętrze), 2 (w oficynie)
Bez zawodu: 2 (na piętrze), 1 (w oficynie)
Dodatkowe informacje
Inspekcja budowlana
- Zarządzenie wykonania robót budowlanych z dnia 25.I.1937 r., nakazujące podjęcie robót w celu usunięcia uchybień stwierdzonych podczas oględzin budynku przy ul. Grodzkiej 7 w dniu 02.I.1937 r., w terminie do dnia 15.VII.1937 r. Pismo do Gewerca Abrama, Gewerca Icka i Gewerca Jankla. Rządca Gliksztejn Icek. (Zarząd Miejski w Lublinie, Wydział Budownictwa)
- Protokół oględzin sporządzony dnia 02.I.1937 r. przez Zarząd Miejski w Lublinie, Wydział Budownictwa, Oddział Inspekcji Budownictwa, a dotyczący domu przy ul. Grodzkiej 7, należącego do Gewerca Abrama, Gewerca Icka i Gewerca Jankla w obecności dozorcy domu Franciszka Sołdzyka.
- Odwołanie do Urzędu Wojewódzkiego Lubelskiego za pośrednictwem Zarządu Miejskiego w Lublinie od zarządzenia z dnia 11.XI.1938 r. nakładającego obowiązek odnowienia domu przy ul. Grodzkiej 7 w terminie 6 tygodni od doręczenia zawiadomienia i przedłużenia tego terminu do wiosny 1939 r. Odwołanie sporządzone zostało w dniu 21.XI.1938 r. przez spadkobierców Wólfa Gewerca AM. w Lublinie przy ul. Grodzkiej 7.
- Odwołanie do Zarządu Miejskiego w Lublinie, Wydział Budownictwa, od orzeczenia Wojewody z dnia 7.VII.1938 r. w sprawie remontu nieruchomości przy ul. Rynek nr 6, wniesione przez jej współwłaściciela Abrama Gewerca, zam. w Lublinie przy ul. Grodzkiej nr 7.
- Protokół oględzin, sporządzony dnia 02.V.1939 r. przez Zarząd Miejski w Lublinie, Wydział Budownictwa, Oddział Inspekcji Budownictwa w obecności właścicieli a dotyczący nieruchomości przy ul. Grodzkiej 7, należącej do Wolfa Gewerca i Borucha Jankla.
- Protokół oględzin sporządzonych dnia 4.V.1939 r. przez Zarząd Miejski w Lublinie, Wydział Budownictwa, Oddział Inspekcji Budownictwa w obecności właścicieli a dotyczących nieruchomości przy ul. Grodzkiej 7, należącej do Abrama Gewerca i Fajwla Nudla i innych.
- Protokół oględzin sporządzony dnia 19.III.1942 r. przez Zarząd Miejski w Lublinie, Wydział Budownictwa, Oddział Inspekcji Budownictwa w obecności właściciela domu Złota 4 a dotyczący nieruchomości przy ul. Grodzkiej 7, będącej pod Zarządem Przymusowym.
- Protokół oględzin sporządzony dnia 24.VIII.1945 r. przez Zarząd Miejski w Lublinie, Wydział Budownictwa, Oddział Inspekcji Budownictwa dotyczący nieruchomości przy ul. Grodzkiej 7, będącej własnością Szprincy Gewerca.
- Pismo wystosowane w 1945 r. przez lokatorów domu przy ul. Grodzkiej 7 do Zarządu Miejskiego, Wydział Budownictwa, o naprawę dachu w braku porozumienia z właścicielką posesji Szpryncą Gewerc.
Opis budynku
Ankieta z dnia 30.X.1936 r.
Położenie: Grodzka 7, róg Archidiakońskiej 6
Numer hipoteczny: 73 - 711
Właściciel: Wolf Gewerc, syn Borucha-Jankla
Dozorca: Franciszek Sołdzek
Rodzaj nieruchomości: zabudowania mieszkalne i komórki
Rok rozpoczęcia użytkowania: „budynki są stare i dokumentowane w 1905 r.”
Z jakiego materiału wykonane są budynki: cegła i drzewo
Liczba mieszkań: 38, w tym:
- 7 mieszkań – 1 izba,
- 6 mieszkań – 2 izby,
- 22 mieszkania – 3 izb,
- 2 mieszkania – 4 izby,
- 1 mieszkanie – 6 izb
Liczba piwnic: 3
Liczba pięter: 2
System wodociągowo - kanalizacyjny: wodociąg, brak urządzenia kanalizacyjnego, 7 ustępów nieskanalizowanych; brak łazienek i klozetów
Oświetlenie: elektryczne
Ogrzewanie: 60 pieców
Liczba balkonów: drewniane; 6 - szyny i poręcz żelazna, podłogi drewniane
Klatka schodowa: 6; schody drewniane, oświetlenie elektryczne
Pokrycie dachu: blacha
Kiedy remontowano budynek: w 1932 r.
Czy fasada bądź cały budynek wymaga remontu: nie
Czy jest miejsce odpowiednie do urządzenia schronu przeciwgazowego: nie
Dane dotyczące podwórza
Powierzchnia: 10 - 10 - 20 - 5
Nawierzchnia: brukowana
Odległość budynku frontowego od oficyny: 10 metrów
Czy są stajnie, obory, chlewy, komórki: są komórki
Śmietnik: drewniany, ruchomy
Roślinność: nie ma
Urządzenia do trzepania: jest
Co wiadomo o lokalach podziemnych: nic
Gdzie odpływają ścieki kuchenne: na ulicę
Jak często wywożone są nieczystości domowe i przez kogo: śmieci codziennie, dół co 3 miesiące
Karta realności z dnia 08.I.1941
Położenie: Grodzka 7, naroże Archidiakońskiej 6
Nr hipoteki: 73 - 711
Powierzchnia ogółem: 1375 m2, w tym:
- zabudowana: 1090 m2,
- niezabudowana: 285 m2
Długość frontu: 24+44 mb (głębokość 60 mb)
Budynek frontowy
Liczba kondygnacji: 3
- 3 główne klatki schodowe i 1 boczna
Liczba mieszkań: 34, w tym:
- 5 mieszkań – 1 izba,
- 9 mieszkań – 2 izby,
- 14 mieszkań – 3 izby,
- 2 mieszkania – 4 izby,
- 4 mieszkania – 5 izb
Liczba izb: 93
Liczba piwnic: 8
Liczba suteren niemieszkalnych: -
Liczba strychów: 1
Budynek pierwszej oficyny mieszkalnej
Liczba kondygnacji: 3
- 1 główna klatka schodowa
Liczba mieszkań: 6, w tym:
- 3 mieszkania – 2 izby,
- 3 mieszkania – 3 izby
Liczba izb: 15
Liczba strychów: 1
Budynek drugiej oficyny mieszkalnej
Liczba kondygnacji: 3
- 1 główna klatka schodowa
Liczba mieszkań: 3, w tym:
- 3 mieszkania – 3 izby
Liczba izb: 9
Liczba strychów: 1
Dopisek: S.S. Wolfa Gewerca sukcesorowie: Gewerc Abram (ur.1881 r., zam. Grodzka 7), Gewerc Moszek (ur.1894 r., zam. Grodzka7), Gewerc Icek, Gewerc Lejb (zam. Grodzka 7), Gewerc Dawid (zam. Archidiakońska 6).
Materiały ikonograficzne
Inspekcja budowlana
- projekt urządzeń balkonu od ulicy na 2. piętrze domu nr 7 przy ul. Grodzkiej w Lublinie. Na projekcie widnieje decyzja odmowna ze względu na zepsucie kompozycji całej fasady oraz pieczęć: "Za Wojewodę Lubelskiego Konserwator Siennicki Inż. z datą 11.VIII.1927 r."
- plan wodociągu i kanalizacji Grodzka 7, wł. Gewertz, opatrzony pieczęcią Inspektora Wodociągów i Kanalizacji Wł. Zychiewicza oraz Miejskich Wodociągów i Kanalizacji w Lublinie, a także z adnotacją odręczną „po uzgodnieniu z Konserwatorem Wojewódzkim” pieczęć Inspektora Budownictwa K. Barszczewskiego i data ręcznie wpisana 24.VI.1937 r.
Piwnice
Istniejące na tym terenie budynki przestały istnieć w końcu XVIII. Na ich miejscu pobudowano nowe obiekty, o nieco innym usytuowaniu. Kamienica przy Grodzkiej 7 w południowej połowie pokrywa się z pierwotnymi zabudowaniami, część północna powstała w pocz. XIX wieku.
Budynek posiada dwie kondygnacje piwnic o układzie w części południowej powielającym układ wnętrz parteru. Pod oficyną boczną, wzdłuż południowej granicy działki, znajduje się duża piwnica oświetlona okienkami.
O przyczynie postępującego niszczenia piwnic dowiadujemy się z dokumentów wizyjnych. Jeden z nich pochodzący z 1613 roku wyraźnie sugeruje, że przyczyną zniszczeń jest lessowe podłoże: „Piwniczka mała na wschodzie w rogu dla zaciekania siennego rynsztoku bardzo porysowana i zwątlona. Do ziemianki stąd schodu nie masz. Nad tąż ziemianką wszystko się zawaliło. Piwnice tak poboczne jako i przednie bardzo miałko ryte stąd wszystka wina dzieje się i potrzebuje prętkiej poprawy. Z przodku w piwnicy ryssa wielka przez prawie wszystką i nade drzwiami tejże piwnicy porysowanie wielkie” [1]. Sklepienia piwnic wykonywane były z kamienia i spajane na glinę, nie na wapno, w czym również leży przyczyna rujnacji budynków.
Przypisy
[1] WAPL, A.m.L., księga 25 k. 916 v – 1613 r.
Literatura
Akta nieruchomości położonej w Lublinie przy ul. Grodzkiej 7, APL, sygn. 1661.
Księga adresowa Polski, 1929.
Kamienice: Grodzka 7, Pola 6 i Pola 4 w Lublinie. Skrócona dokumentacja historyczna opracowana na zlecenie MZBM Lublin, opracowanie: Jadwiga Teodorowicz Czerepińska, fotografie: Tadeusz Ptasiński, Lublin 1973