Edmund Herman Schultz (1851–1903)
Lubelski pastor ewangelicki
Spis treści
[Zwiń]Pochodzenie
Urodził się 16 listopada 1851 roku w Chodczu koło Włocławka, w spolonizowanej rodzinie niemieckiej. Był synem Fryderyka Schultza, urzędnika Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej i Henryki Rohle.
Edukacja
Nauki pobierał początkowo w Łowiczu, a potem w Warszawie. W latach 1869–1874 i 1876–1877 studiował teologię na Uniwersytecie Dorpackim.
Kapłaństwo
Zaraz po ukończeniu studiów wrócił do Warszawy, gdzie 3 czerwca 1877 roku został ordynowany. Pozostał w Warszawie1. Do końca 1878 roku pełnił obowiązki diakona i kapelana wojskowego, ponadto uczył religii ewangelickiej w miejscowych szkołach.
W pierwszych dniach 1879 roku udał się do Prażuch koło Kalisza, gdzie 13 stycznia objął obowiązki administratora tamtejszej parafii ewangelickiej. Jednocześnie zarządzał parafią w Sobiesękach i czasowo parafią w Koninie. W lipcu 1884 roku opuścił Prażuchy i udał się do Lublina, gdzie został wybrany pastorem. Dość zaniedbaną parafię lubelską i filiał końskowolski objął oficjalnie 13 lipca. W pierwszej kolejności uporządkował dokumentację parafialną, zarządził sprzątanie kościoła i cmentarza przykościelnego. Gdy pozyskał już parafian – zarówno miejscowych, jak i kolonistów niemieckich – zatroszczył się o ewangelicki Dom Schronienia Starców, powołał do życia Opiekę nad Ubogimi na Mieście i przystąpił do zakładania kantoratów.
Ponieważ głosił nauki nie tylko po niemiecku, ale i po polsku, naraził się władzom rosyjskim. Wbrew rozporządzeniom uczył w lubelskim Gimnazjum Męskim religii ewangelickiej w języku polskim od 31 sierpnia 1884 do 13 września 1887 roku. Trzynastego lutego 1888 roku w niezbyt jasnych okolicznościach został zmuszony przez władze carskie do natychmiastowego opuszczenia Lublina.
Wyjechał do Cesarstwa Rosyjskiego, gdzie osiadł w Neudorfie (Neubrowie) nad Bugiem, w guberni grodzieńskiej, gdzie został pastorem. W tej jedynej polskiej parafii luterańskiej w Cesarstwie Rosyjskim urzędował do kończa czerwca 1897 roku. Wrócił do Królestwa Polskiego i został pastorem w Nowym Dworze. Równocześnie zarządzał parafią radzymińską, a czasowo był także administratorem zboru przasnyskiego i foliału w Mławie. Od 9 listopada 1902 roku był superintendentem diecezji warszawskiej.
Działalność publicystyczna
Już od lat studenckich zajmował się publicystyką. Był stałym współpracownikiem i współredaktorem „Zwiastuna Ewangelicznego”. Wydatnie przyczynił się do powstania polskiego Śpiewnika dla Kościoła ewangelicko-augsburskiego w Królestwie Polskim (1900). Wydał Chwałę Kościoła ewangelickiego (1901).
Zmarł 24 czerwca 1903 roku, przebywając na kuracji w Iwoniczu. Pochowano go na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Warszawie2.
Rodzina
Z małżeństwa z Natalią Biedermann miał kilkoro dzieci. Najstarszymi z rodzeństwa byli Stefan i Wiktor Mieczysław.
Opracował Arkadiusz Król
Redakcja: Monika Śliwińska
Przypisy
1 Ludwik Jenike, Kronika zboru ewangelicko-augsburskiego w Warszawie od 1782 do 1890, Warszawa 1891, s. 153.
2 Aleksander Schoeneich, Śp. ks. E. H. Schultz, „Zwiastun Ewangeliczny” 1903, nr 7, s. 196–201.
Literatura
Ludwik Jenike, Kronika zboru ewangelicko-augsburskiego w Warszawie od 1782 do 1890, Warszawa 1891.
Aleksander Schoeneich, Śp. ks. E. H. Schultz, „Zwiastun Ewangeliczny” 1903, nr 7.