Dworek Kościuszków w Lublinie
Dworek Kościuszków położony jest na terenie Ogrodu Botanicznego UMCS. Po raz pierwszy wymieniono go w źródłach w roku 1720. Dwukrotnie przebywał tu u swojego stryja, Jana Nepomucena, Tadeusz Kościuszko.
Spis treści
[Zwiń]Historia
Pierwsze wzmianki o dworze pojawiły się w 1720 roku. W drugiej połowie XVIII wieku był własnością Jana Nepomucena Kościuszki, starosty krzemienieckiego, stryja Tadeusza – inicjatora insurekcji w 1794 roku.
Na początku XIX wieku dworek stał się własnością Dawida Heyzlera, bankiera lubelskiego, posiadającego między innymi kamienicę w Rynku (Rynek 2).
W 1819 roku posiadaczem majątku Sławin został Paweł Wagner, współtwórca wolnomularzy zebranych w kole Wolność Odzyskana. Także w tym okresie w pobliżu dworku odkryto źródła mineralne, będące podstawą późniejszego rozwoju funkcji uzdrowiskowej majątku sławinkowskiego. W 1876 roku uzdrowisko wraz z dworkiem stało się własnością Stanisława Mędrkiewicza, który próbował utrzymać status i poziom świadczonych usług. Niestety, w konkurencji z Nałęczowem Sławinek nie miał szans. Sukcesorzy Stanisława Mędrkiewicza także nie dołożyli starań celem utrzymania jego funkcji uzdrowiskowej. Majątek Sławinek w ich rękach uległ rozdrobnieniu.
W 1950 roku Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej kupił od Zofii Mędrkiewiczowej resztówkę z dworem, przeznaczając teren pod planowany Ogród Botaniczny. Jednym z głównych inicjatorów powstania Ogrodu Botanicznego był prof. Dominik Fijałkowski, wieloletni pracownik UMCS oraz długoletni dyrektor Ogrodu Botanicznego.
W końcu lat 60. XX wieku dworek Kościuszków przeszedł gruntowną renowację, odzyskując dawną świetność po latach zaniedbań.
Dzisiaj [2017 – red.] jest siedzibą dyrekcji Ogrodu Botanicznego. Drugą jego funkcją jest reprezentacyjny charakter – UMCS wykorzystuje zabytkową budowlę, jako miejsce organizowanych przez uczelnię wydarzeń.
Lokalizacja
al. Warszawska 81
Architekt
Nieznany
Bryła
Budowla wolno stojąca na planie prostokąta. Posiada ganek z osobnym dachem. Dach korpusu mansardowy.
Materiał i konstrukcja
Dworek na podmurówce z cegły, konstrukcji drewniano-ceglanej. Liczne elementy drewniane zostały wykonane z drewna modrzewiowego. Więźba dachowa oraz uskoki dachu mansardowego wykonane z profilowanych desek sosnowych. Ganek drewniany z osobnym dachem dwuspadowym. Budowla jest podpiwniczona. Piwnice pochodzą przypuszczalnie z dawniejszego założenia rezydencjonalnego. Obrys piwnic wychodzi prawie 10 metrów na zachód w stosunku do obecnej bryły dworku.
Elewacje
Zdecydowanie wyróżniająca jest elewacja frontowa posiadająca ganek czterokolumnowy na osi, przykryty dachem dwuspadowym. Rogi każdej elewacji posiadają odcięte końcówki „jaskółczych ogonów” – zakończeń wynikających z konstrukcji budowli.
Wnętrze
Nie zachowały się żadne elementy oryginalnego wyposażenia wnętrz.
Literatura
Kiełboń C., Sławinek pod Lublinem. Dworek Kościuszków, Lublin 1968, archiwum WUOZ, sygn. 1638.
