Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Ośrodek chroni i udostępnia dla zwiedzających obiekty dziedzictwa kulturowego na wystawach w Bramie Grodzkiej, Lubelskiej Trasie Podziemnej, Piwnicy pod Fortuną, Teatrze Imaginarium oraz Domu Słów.

Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Ośrodek chroni i udostępnia dla zwiedzających obiekty dziedzictwa kulturowego na wystawach w Bramie Grodzkiej, Lubelskiej Trasie Podziemnej, Piwnicy pod Fortuną, Teatrze Imaginarium oraz Domu Słów.

Chaim Felix Witalis

Chaim Felix Vitalis/Witalis lekarz żydowski, który studiował w Padwie. Pracował i mieszkał w Lublinie, doszedł do godności lekarza króla Michała Korybuta Wiśniowieckiego.

Spis treści

[RozwińZwiń]

Pochodzenie Witalisa nie jest wyjaśnione. Według Majera Bałabana był prawdopodobnie synem Mojżesza Montalto, lubelskiego lekarza, którego rodzina uciekła z Portugalii przed inkwizycją i przez pewien czas żyła we Włoszech, w Livorno i Florencji1. Stąd miał wyjechać na studia do Padwy, by powrócić po studiach. Według Mathiasa Bersohna miał pochodzić ze słynnej florenckiej rodziny i dopiero po studiach w Padwie przybył do Lublina. W 1658 roku Chaim został promowany na doktora medycyny na uniwersytecie w Padwie.

Po zakończeniu studiów osiadł w Lublinie i rozpoczął praktykę lekarską. Jego umiejętności zostały docenione przez Michała Korybuta Wiśniowieckiego. Król mianował go swoim lekarzem 28 sierpnia 1671 roku. Jego pozycja wiązała się z zwolnieniem od płacenia wszystkich podatków i podleganiem wyłącznej jurysdykcji marszałków dworu. Witalis sprawował również kontrolę nad umiejętnościami lekarskimi lekarzy żydowskich, łącznie ze sprawdzaniem ich dokumentów w zakresie wykształcenia medycznego. Miał pierwszeństwo leczenia wśród lekarzy żydowskich. Otrzymał również pozwolenie na zawieszenie królewskiego herbu na swoim domu2.

W księgach grodzkich lubelskich Witalis wystąpił pod rokiem 1675, kiedy otrzymał wykupioną za długi kamienicę przy ulicy Żydowskiej od Waleriana Świderskiego, lubelskiego przeora dominikanów3.

Według Bersohna rok później Chaim miał opuścić Lublin i udać się do Włoch. Zmarł w miejscowości Livorno4.

LiteraturaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Bałaban M., Żydowskie miasto w Lublinie, Lublin 1991.

Bersohn M., Słownik biograficzny uczonych Żydów polskich XVI, XVII i XVIII wieku, Warszawa 1905.

Gmiterek H. (oprac.), Materiały źródłowe do dziejów Żydów w księgach grodzkich lubelskich z doby panowania Michała Korybuta Wiśniowieckiego i Jana III Sobieskiego 1669-1697, Lublin 2003.

Trzciński A., Świadkiem jest ta stella. Stary cmentarz żydowski w Lublinie, Lublin 2017.

PrzypisyBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

  1. Wróć do odniesienia M. Bałaban, Żydowskie miasto w Lublinie, Lublin 1991, s. 34, 35, por. A. Trzciński, Świadkiem jest ta stella. Stary cmentarz żydowski w Lublinie, Lublin 2017, s. 324, 325.
  2. Wróć do odniesienia M. Bersohn, Słownik biograficzny uczonych Żydów polskich XVI, XVII i XVIII wieku, Warszawa 1905, s. 74, 75; M. Bałaban, Żydowskie miasto..., dz. cyt., s. 34, 35.
  3. Wróć do odniesienia H. Gmiterek (oprac.), Materiały źródłowe do dziejów Żydów w księgach grodzkich lubelskich z doby panowania Michała Korybuta Wiśniowieckiego i Jana III Sobieskiego 1669-1697, Lublin 2003, s. 67-68, nr 348.
  4. Wróć do odniesienia M. Bersohn, Słownik biograficzny uczonych…, dz. cyt., s. 75.