Profil Henia na Facebooku (2009)
Szukając nowych sposobów przekazywania pamięci, Ośrodek „Brama Grodzka ‒ Teatr NN” stworzył w 2009 roku profil Henia Żytomirskiego na Facebooku. Dzięki temu działaniu tysiące osób na całym świecie korzystających z tego serwisu społecznościowego dowiedziały się o żydowskim chłopcu z Lublina.
Spis treści
[Zwiń]Narracja
Historia Henia prezentowana na Facebooku była fabularyzowaną opowieścią o prawdziwych zdarzeniach z życia chłopca umieszczoną w ówczesnych realiach historycznych, prowadzoną w pierwszej osobie. „Henio” pisał:
Mam siedem lat. Mam mamę i tatę. Mam swoje ulubione miejsce. Nie każdy ma mamę i tatę, ale każdy ma swoje ulubione miejsce. Dziś postanowiłem, że nigdy nie wyjadę z Lublina. Zostanę tu na zawsze.
Wypowiedziom chłopca, które moderował pracownik Ośrodka Piotr Brożek, towarzyszyły materiały archiwalne: zdjęcia, dokumenty. Na profilu prezentowane były także działania Ośrodka związane z upamiętnieniem Henia.
Reakcje
To innowacyjne działanie z obszaru kultury pamięci wywoływało skrajne reakcje. Z jednej strony skierowało uwagę mediów międzynarodowych na historię Henia (relacje o tym działaniu pojawiły się m. in. w mediach niemieckich, amerykańskich, brytyjskich, meksykańskich i izraelskich) oraz zainicjowało dyskusję nad sposobami przekazywania pamięci w dobie mediów społecznościowych. Z drugiej zaś spotkało się z zarzutami o etyczne nadużycie w stosunku do zamordowanego chłopca.
Odpowiedź Nety Żytomirskiej-Avidar
Odpowiedzią na głosy krytyki były słowa umieszczone przez kuzynkę Henia, w komentarzu do profilu:
Usiłujemy zrekonstruować życie Henia w getcie na podstawie relacji świadków, dokumentów, faktów historycznych z okupowanego Lublina. Na podstawie tego wszystkiego staramy się odgadnąć, jaka mogłaby być jego opowieść. Henio jest symboliczną figurą, ikoną. Jego postać przenosi do Facebooka historię społeczności żydowskiej podczas okupacji nazistowskiej oraz jej Zagładę.
Zamknięcie profilu
Profil Henia szybko osiągnął maksymalną liczbę 5 tysięcy znajomych. Jednak po roku funkcjonowania w sieci został usunięty przez portal Facebook ze względu na niezgodność z regulaminem firmy (zakaz tworzenia kont na Facebooku w imieniu osób trzecich).