W maju 2014 roku Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN” rozpoczął realizację projektu „Drewniany Skarb. Chroniąc dziedzictwo, kreujemy przyszłość”. Działanie polegało na dokumentowaniu i promocji tradycyjnej architektury drewnianej miasteczek Lubelszczyzny.

W maju 2014 roku Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN” rozpoczął realizację projektu „Drewniany Skarb. Chroniąc dziedzictwo, kreujemy przyszłość”. Działanie polegało na dokumentowaniu i promocji tradycyjnej architektury drewnianej miasteczek Lubelszczyzny.

Teatr NN

Tyszowce

Tyszowce to jedna z najstarszych osad Lubelszczyzny, pochodząca z czasów księstwa czerwieńskiego. Prawo miejskie otrzymała przed 1419 rokiem. W dziejach Polski miejscowość zapisała się konfederacją przeciwko Szwedom z 1655 roku. Od najdawniejszych czasów miasto miało charakter rzemieślniczy. Od 1563 roku działał w Tyszowcach cech szewski. W miasteczku oprócz kościoła parafialnego istniały trzy cerkwie oraz synagoga.

Podstawą układu urbanistycznego jest kwadratowy rynek z ulicami wybiegającymi z naroży oraz przyległą od północy jurydyką Ostrów. Pierwotnie zabudowa Tyszowiec była wyłącznie drewniana; sześć domów murowanych odnotowano dopiero w 1827 roku. W 1860 roku Tyszowce liczyły aż 400 domów drewnianych.

Rynek charakteryzował się zabudową podcieniową w układzie zarówno szczytowym, jak i kalenicowym, z charakterystycznymi facjatami poddaszy mieszkalnych. Oprócz domów parterowych w rynku stało kilka domów piętrowych, a także domy zajezdne z sieniami przejazdowymi i podcieniami wspartymi na sześciu drewnianych słupach. Domy były kryte dachami dwuspadowymi z poddaszami mieszkalnymi, dlatego też wiele budynków miało szerokie facjaty z gankami nakrytymi dwuspadowymi daszkami. Drewniana zabudowa rynku w Tyszowcach została zniszczona w czasie II wojny światowej. Obecnie przykłady architektury drewnianej znajdują się na obszarze dawnej jurydyki Ostrów i przedmieścia Dębina.

Rynek w Tyszowcach
Rynek w Tyszowcach
Bezpośredni odnośnik do tego akapitu

 

Tyszowce - historia miasta

Tyszowce - zespół kościoła pw. św. Leonarda

Tyszowce - architektura drewniana

Tyszowce - katalog architektury drewnianej

Tyszowce - model 3D

 

IkonografiaBezpośredni odnośnik do tego akapitu

Archiwalne zdjęcia Tyszowiec

 

Współczesne zdjęcia Tyszowiec

Wszystkie materiały ikonograficzne w Bibliotece Multimedialnej

 

Historia mówionaBezpośredni odnośnik do tego akapitu

Relacja Czesławy Lesiuk

Relacja Feliksy Taranowicz

Relacja Stefana Zarębskiego