Warsztaty edukacyjne. Sprawiedliwi wśród Narodów Świata

Koncepcja warsztatu opiera się na wyeksponowaniu problemu stosunku ludności polskiej do prześladowania Żydów podczas II wojny światowej oraz do osób, które odważyły się im pomóc. Ten skomplikowany temat naświetlony został poprzez zestawienie perspektyw Ratujących (Historia Mówiona) i Ocalonych (pamiętnik) w ocenie i opisie tej samej sytuacji.

Warsztat zbudowany jest wokół historii rodzin Ostrowskich i Fersztmanów. Od grudnia 1942 roku do lipca 1944 roku Marianna i Stanisław Ostrowscy ukrywali w swoim gospodarstwie w Radawczyku koło Bełżyc 9 osób z rodziny Fersztmanów. Państwo Ostrowscy zostali odznaczeni medalem „Sprawiedliwych wśród Narodów Świata” w 1992 roku.   Historia  ukrywania, opowiedziana przez Mariannę Ostrowską w 2007 roku, zamieszczona została w internetowej bazie Historii Mówionych Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN”. Tam natrafił na nią mieszkający we Francji syn jednego z Ocalonych, Sylvain Fersztman, który przechowywał dzienniki i wspomnienia z czasów wojny pisane przez ukrywających się członków rodziny. Spisany w Izraelu w latach 90. XX w. pamiętnik pochodzącego z Bełżyc Moszka Fesztmana, stanowi (razem z relacją Marianny Ostrowskiej) materiał źródłowy   wykorzystany w ćwiczeniach warsztatowych. Dzięki zestawieniu dwóch tekstów, prezentujących perspektywy Ratujących i Ocalonych, historia ukazana w tym warsztacie jest unikatowym świadectwem okrutnych czasów wojny oraz daje rzadką możliwość zapoznania się z obrazem rzeczywistości wojennej również z perspektywy Żydów.

dla kogo: szkoła średnia
czas: 90 min.
miejsce: Brama Grodzka, ul. Grodzka 21

Czytaj więcej

Koncepcja warsztatu koncentruje się na dwóch historiach, opowiedzianych przez Jadwigę Maliszewską (z d. Drozdowska) oraz Gabrielę Gorzandt (z d. Trzcińska) w 2007 r., zarejestrowanych w ramach projektu „Sprawiedliwi wśród Narodów Świata”.

Pierwsza relacja opowiada o uratowaniu żydowskiej dziewczynki Poli Fajrajzen, której rodzina mieszkała przed wojną przy ul. Koziej w Lublinie. W tle opowieści o ocaleniu Poli, którą z narażeniem życia ukrywała rodzina Drozdowskich, przewija się historia rodziców dziewczynki, którzy zginęli, dzieląc los całej społeczności lubelskich Żydów.

Gabriela Gorzandt opowiada tragiczną historię rodzinną – jej rodzice zostali zadenuncjowani i zabici przez Niemców za pomoc Żydom ukrywającym się w zakładzie jej ojca w Biłgoraju.

Te historie umożliwiają przyjrzenie się wartościom, jakie kierowały Ratującymi, pozwalając im wyciągnąć pomocną dłoń do ludzi w potrzebie. Obie historie łączy fakt, że żadna z rodzin udzielających pomocy Żydom w czasie wojny nie została uhonorowana tytułem „Sprawiedliwych wśród Narodów Świata”. Tym samym rodziny Drozdowskich i Trzcińskich wpisują się w szeregi wielu bohaterów bez medalu.

dla kogo: szkoła średnia
czas: 90 min.
miejsce: Brama Grodzka, ul. Grodzka 21

Czytaj więcej

Koncepcja warsztatu skonstruowana jest wokół problemu ratowania Żydów jako tabu w przestrzeni prywatnej i publicznej oraz problemie Pamięci. W wielu rodzinach zaangażowanych w pomoc Żydom, fakt ten był ukrywany. Historie ocalenia stawały się także tematem tabu w rodzinach osób, które przeżyły Holokaust. To pokazuje, że Pamięć o tych trudnych wydarzeniach jest także odpowiedzialnością i wyzwaniem dla kolejnych pokoleń.

Historia, która jest kanwą dla tego warsztatu, wydarzyła się w Chełmie. Przez 2 lata w czasie II wojny światowej, rodzina Grzesiuków ukrywała w piwnicy Rachelę Gipsz i jej dwóch synów: Bencjona i Jakuba. Rodzina państwa Grzesiuków – Aniela, Feliks oraz ich córka Adela, została odznaczona medalem „Sprawiedliwi wśród Narodów Świata” w 2000 r. Mieszkający w Izraelu Bencjon utrzymywał po wojnie kontakty z Adelą, odwiedził rodzinę Grzesiuków w Chełmie oraz złożył relację Historii Mówionej w ramach projektu „Światła w Ciemności – Sprawiedliwi wśród Narodów Świata” w 2009 r. Trzecia relacja dopełniająca całość historii, pochodzi od syna pani Adeli – urodzonego już po wojnie, Jana Dąbskiego. Powstały poprzez zestawienie tych wszystkich relacji trójgłos pobudza do refleksji na temat znaczenia podtrzymania i roli Pamięci w czasach, kiedy ostatni Świadkowie Historii odchodzą. Warsztat jest również zachętą dla młodzieży do aktywnego włączenia się w działania mające na celu pielęgnowanie Pamięci o Sprawiedliwych w lokalnych środowiskach.

dla kogo: klasy 7-8
czas: 90 min.
miejsce: Brama Grodzka, ul. Grodzka 21

Czytaj więcej

Koncepcja warsztatu skonstruowana jest wokół problemu ratowania Żydów jako tabu w przestrzeni prywatnej i publicznej oraz problemie Pamięci. W wielu rodzinach zaangażowanych w pomoc Żydom, fakt ten był ukrywany. Historie ocalenia stawały się także tematem tabu w rodzinach osób, które przeżyły Holokaust. To pokazuje, że Pamięć o tych trudnych wydarzeniach jest także odpowiedzialnością i wyzwaniem dla kolejnych pokoleń.

Historia, która jest kanwą dla tego warsztatu, wydarzyła się w Chełmie. Przez 2 lata w czasie II wojny światowej, rodzina Grzesiuków ukrywała w piwnicy Rachelę Gipsz i jej dwóch synów: Bencjona i Jakuba. Rodzina państwa Grzesiuków – Aniela, Feliks oraz ich córka Adela, została odznaczona medalem „Sprawiedliwi wśród Narodów Świata” w 2000 r. Mieszkający w Izraelu Bencjon utrzymywał po wojnie kontakty z Adelą, odwiedził rodzinę Grzesiuków w Chełmie oraz złożył relację Historii Mówionej w ramach projektu „Światła w Ciemności – Sprawiedliwi wśród Narodów Świata” w 2009 r. Trzecia relacja dopełniająca całość historii, pochodzi od syna pani Adeli – urodzonego już po wojnie, Jana Dąbskiego. Powstały poprzez zestawienie tych wszystkich relacji trójgłos pobudza do refleksji na temat znaczenia podtrzymania i roli Pamięci w czasach, kiedy ostatni Świadkowie Historii odchodzą. Warsztat jest również zachętą dla młodzieży do aktywnego włączenia się w działania mające na celu pielęgnowanie Pamięci o Sprawiedliwych w lokalnych środowiskach.

typ szkoły: szkoły ponadgimnazjalne
czas: 90 min.
miejsce: Brama Grodzka, ul. Grodzka 21

Czytaj więcej

Warsztaty mogą być przeprowadzone w Bramie Grodzkiej lub w szkole. Koszty uczestnictwa są następujące:

• warsztaty w języku polskim: 5 zł / os.
• warsztaty w języku obcym (angielskim, francuskim, niemieckim, rosyjskim): 10 zł / os.

Konieczna jest wcześniejsza rezerwacja pod numerem telefonu: /081/ 532 58 67 lub pocztą elektroniczną [email protected]

Scenariusze warsztatów wraz z potrzebnymi materiałami można również pobrać bezpłatnie z zasobów Biblioteki Multimedialnej i przeprowadzić samodzielnie.