Janowiec – akcja „Reinhardt”
Generalne Gubernatorstwo: dystrykt Radom, powiat Radom, gmina Oblasy.
Spis treści
[Zwiń]Janowiec – kalendarium
- wiosna 1940 – społeczność żydowska liczy około 800 osób.
- wiosna 1940 – transport osób z Warszawy.
- przed czerwcem 1942 – transport osób z okolicznych miejscowości oraz innych miejscowości z dystryktu lubelskiego.
- czerwiec 1942 – społeczność żydowska liczyła około 1200 osób.
- 3 sierpnia 1942 – transport osób przez Zwoleń do obozu zagłady w Treblince.
Społeczność żydowska w czasie II wojny światowej
Utworzenie getta: grudzień 1941 rok.
Liczba żydowskich mieszkańców: 800 osób (wiosna 1940 roku); 1200 osób (czerwiec 1942 roku).
Przesiedlenia do Janowca: Warszawa, uchodźcy (wiosna 1940 roku); dystrykt lubelski, okoliczne miejscowości (przed czerwcem 1942 roku).
Likwidacja getta: sierpień 1942 roku.
Kierunek deportacji: Pionki (lato 1941 roku); przez Zwoleń (3 sierpnia 1942 roku) do obozu zagłady w Treblince.
W grudniu 1941 roku starosta powiatu dr Friedrich Egen zarządził koncentrację Żydów w kilku miejscowościach na podległym mu obszarze. Wśród nich znalazł się również Janowiec nad Wisłą. Został on określony jako Judenwohnbezirke (żydowska dzielnica mieszkaniowa): całe miasto stało się zamkniętą dzielnicą żydowską, której opuszczenie groziło aresztem lub śmiercią.
Przebieg akcji „Reinhardt”
Napływ uchodźców z dystryktu lubelskiego oraz z okolicznych miejscowości doprowadził do wzrostu liczby ludności. W czerwcu 1942 roku przebywało tu około 1200 osób.
Ze względu na położenie Janowca z dala od głównej stacji kolejowej, władze niemieckie zdecydowały o przesiedleniu jego żydowskich mieszkańców do Zwolenia. Prawdopodobnie niektórzy Żydzi z Janowca zostali również wysłani do obozów pracy w Skarżysku-Kamiennej, Dęblinie i Kurowie. 3 sierpnia 1942 roku 1200 Żydów z Janowca przybyło (pieszo lub na wozach) do getta w Zwoleniu, gdzie podzielili losy tamtejszej społeczności. 29 września prawie wszyscy Żydzi zostali stamtąd wysłani do obozu zagłady w Treblince.
Literatura
- Amtliches Gemeinde – und Dorfverzeichnis für das Generalgouvernement auf Grund Der Summarischen Bevölkerungsbestandsaufnahme am 1. März 1943, Herausgegeben vom Statistischen Amt des Generalgouvernements, Burgverlag Krakau 1943, s. 60–61.
- Janowiec, [w:] The Yad Vashem Encyclopedia of the Ghettos During the Holocaust, G. Miron, S. Shulhani [red.], tom I, A–M, Jerusalem 2009, s. 258.
- Piątkowski S., Dean M., tłm. K. Reichelt, Janowiec nad Wisłą, [w:] The United States Holocaust Memorial Museum Encyclopedia of Camps and Ghettos, 1933–1945, Megargee G.P., M. Dean [red.], t. II, cz. A, Bloomington–Indianapolis 2012, s. 230–231.
*Autorzy treści zamieszczonych na stronie dołożyli wszelkich starań, aby dotrzeć do aktualnego stanu badań nad przebiegiem akcji „Reinhardt” w danej miejscowości oraz informacji o inicjatywach upamiętniających lokalną społeczność żydowską. Prosimy o kontakt wszystkie osoby, które mogą przyczynić się do aktualizacji tych treści. Kontakt: [email protected]