Biskupice – akcja „Reinhardt”
Generalne Gubernatorstwo: dystrykt Lublin, powiat Lublin, gmina Jaszczów.
Spis treści
[Zwiń]Społeczność żydowska w czasie II wojny światowej
Utworzenie getta: przełom 1941 i 1942 r.
Liczba żydowskich mieszkańców: 475 osób (1940); około 640 osób (1941); 450 osób (początek 1942)
Przesiedlenia do Biskupic: Kraków (10 grudnia 1940, 120 osób); Kraków (13 i 19 lutego 1941, 43 osoby)
Likwidacja getta: 23 marca 1942 r.
Kierunek deportacji: Trawniki (16 marca 1942); Bełżec (17 marca 1942); Bełżec (koniec marca 1942, 300 osób)
Masowe egzekucje: brak danych
Przebieg akcji „Reinhardt”
Według świadectw Ocalałych, Biskupice były jednym z miejsc, w których getto utworzono najprawdopodobniej na przełomie 1941 i 1942 r. Na początku 1942 r., ze względu na trudne warunki mieszkalne oraz głód populacja żydowskich mieszkańców Biskupic (wśród których byli też Żydzi deportowani z Krakowa) zmniejszyła się z około 640 w 1941 r. do 450.
Znana jest informacja o tym, że Żydzi z Biskupic, wraz z Żydami z Piask i Szczecina, byli przetrzymywani w stodole, na terenie rafinerii cukru w Trawnikach, nocą 16 marca 1942 r. Kilkuset z nich zmarło z powodu uduszenia (najprawdopodobniej zrealizowany został tam eksperyment z gazem). Następnego dnia ciała zmarłych, wraz z ocalałymi osobami, zostały załadowane do pociągu i przewiezione do obozu zagłady w Bełżcu.
Pod koniec marca około 300 Żydów z Biskupic także wywieziono do obozu zagłady w Bełżcu. Getto zlikwidowano 23 marca 1942 r.
Pamięć
Stary cmentarz żydowski w południowo-zachodniej części osady, przy ul. Miłej, został zniszczony w czasie II wojny światowej. Zachowało się kilkanaście macew i przyziemi.
Nowy cmentarz żydowski przy ul. Miłej znajduje się obok starego cmentarza. Ten także został zniszczony w czasie II wojny światowej. Zachowały się dwie macewy, w tym jedna stojąca.
Synagoga została zniszczona w czasie wojny. Dawny dom rabina przy Rynku i dawna mykwa przy ul. Podwal 13 obecnie pełnią funkcje mieszkalne.
Literatura
- Amtliches Gemeinde – und Dorfverzeichnis für das Generalgouvernement auf Grund Der Summarischen Bevölkerungsbestandsaufnahme am 1. März 1943, Herausgegeben vom Statistischen Amt des Generalgouvernements, Burgverlag Krakau 1943.
- Biskupice, Leksykon Lublin, http://teatrnn.pl/leksykon/artykuly/biskupice/, [dostęp: 21.02.2018’].
- Biskupice, [w:] The Yad Vashem Encyclopedia of the Ghettos During the Holocaust, G. Miron, S. Shulhani [red.], tom I, A–M, Jerusalem 2009.
- Kubiszyn M., Śladami Żydów. Lubelszczyzna, Lublin 2012.
- Silberklang D., Gates of Tears. The Holocaust in the Lublin District, Jerusalem 2013.
- White J.R., Piaski Luterskie, [w:] The United States Holocaust Memorial Museum Encyclopedia of Camps and Ghettos, 1933–1945, G.P. Megargee, M. Dean [red.], t. II, cz. A, Bloomington–Indianapolis 2012.
*Autorzy treści zamieszczonych na stronie dołożyli wszelkich starań, aby dotrzeć do aktualnego stanu badań nad przebiegiem akcji „Reinhardt” w danej miejscowości oraz informacji o inicjatywach upamiętniających lokalną społeczność żydowską. Prosimy o kontakt wszystkie osoby, które mogą przyczynić się do aktualizacji tych treści. Kontakt: [email protected]