Projekt "Ziemiaństwo na Lubelszczyźnie. Wirtualna podróż w czasie" jest próbą opowiedzenia w sposób niekonwencjonalny, z użyciem nowych technologii, historii majątków ziemskich na Lubelszczyźnie od dwudziestolecia międzywojennego do czasów współczesnych.

Głównym elementem projektu jest wirtualny model 3D majątku w Moniakach (pow. Kraśnik). Do innych elementów projektu należą: nagrywanie relacji mówionych; pozyskiwanie i digitalizowanie archiwalnych materiałów ikonograficznych, artykułów naukowych i wspomnieniowych; wykonanie współczesnej dokumentacji fotograficznej wybranych majątków; oraz utworzenie multimedialnego szlaku majątków ziemskich na Lubelszczyźnie.

Projekt "Ziemiaństwo na Lubelszczyźnie. Wirtualna podróż w czasie" jest próbą opowiedzenia w sposób niekonwencjonalny, z użyciem nowych technologii, historii majątków ziemskich na Lubelszczyźnie od dwudziestolecia międzywojennego do czasów współczesnych.

Głównym elementem projektu jest wirtualny model 3D majątku w Moniakach (pow. Kraśnik). Do innych elementów projektu należą: nagrywanie relacji mówionych; pozyskiwanie i digitalizowanie archiwalnych materiałów ikonograficznych, artykułów naukowych i wspomnieniowych; wykonanie współczesnej dokumentacji fotograficznej wybranych majątków; oraz utworzenie multimedialnego szlaku majątków ziemskich na Lubelszczyźnie.

Teatr NN

Powiat puławski

 

Antopol
Majątek ziemski w 1930 r. liczył 268 ha, należał do Zygmunta Śliwińskiego. Do wybuchu II wojny światowej w skład majątku wchodził m.in. dwór, budynki gospodarcze i park. Do dziś w rękach prywatnych przetrwał przebudowany pałac i fragment parku.

Materiały z Biblioteki Multimedialnej:

Baranów
Majątek ziemski w 1930 r. liczył 112 ha, należał do St. Seroczyńskiej. 

Bochotnica
Majątek ziemski w 1930 r. liczył 720 ha, należał do Józefa Klemensowskiego. Do wybuchu II wojny światowej w skład majątku wchodziły m.in. ruiny zamku i młyn. Do dziś zachowały się ruiny zamku. 

Borowina
Majątek ziemski w 1930 r. liczył 218 ha, należał do Marcina Mierzejewskiego. Do wybuchu II wojny światowej w skład majątku wchodził m.in. dwór, trzy budynki czworaków, stajnia, obora, chlew, stodoły, spichlerze, lamus, łaźnia, piwnica i park. Do dziś zachował się dwór, który został odremontowany i jest wystawiony na sprzedaż. Przetrwały również pozostałości parku.

Borysów Dół
Majątek ziemski w 1930 r. liczył 150 ha, należał do Stanisława Rojowskiego i Spółki.

 

Bronice
Majątek ziemski w 1930 r. liczył 1165 ha, należał do Antoniego Łaniewskiego. Do wybuchu II wojny światowej w skład majątku wchodził m.in. pałac, lamus i park. Do dziś zachował się pałac, ruina lamusa i park.

Materiały z Biblioteki Multimedialnej:

Bronowice
Majątek ziemski w 1930 r. liczył 88 ha, należał do Henryka Sachsa.
Do wybuchu II wojny światowej w skład majątku wchodził m.in. pałac i park. Do dziś zachowały się pozostałości parku, pałac został zniszczony podczas II wojny światowej.

Celejów
Majątek ziemski w 1930 r. liczył 833 ha, należał do Józefa Klemensowskiego. Do wybuchu II wojny światowej w skład majątku wchodził m.in. pałac (dawniej zamek), oficyna, stawy, młyn, mur oporowy i park z aleją dojazdową. Do dziś zachował się pałac, staw, ruiny młyna i park.

 

Czesławice
Majątek ziemski w 1930 r. liczył 414 ha, należał do Tomasza Milowicza. Do wybuchu II wojny światowej w skład majątku wchodził m.in. pałac, powozownia, ogrodzenie z bramą i park. Do dziś zachował się odrestaurowany pałac i park, majątek jest własnością prywatną.

Materiały z Biblioteki Multimedialnej:

 

Drzewce
Majątek ziemski w 1930 r. liczył 298 ha, należał do Antoniego Łaniewskiego. Do wybuchu II wojny światowej w skład majątku wchodził m.in. dwór, domek myśliwski, spichlerz i park. Do dziś zachował się dwór, który jest w złym stanie technicznym.

Materiały z Biblioteki Multimedialnej:

Janowiec
W 1931 r. zamek został zakupiony przez Leona Kozłowskiego. Do wybuchu II wojny światowej w skład majątku wchodziły m.in. ruiny zamku i park. Do dziś zachowały się remontowane ruiny zamku, obecnie zamek jest remontowany, zachował się także park. Do Janowca przeniesiono również dwór z Moniaków, spichlerz z Kurowa, spichlerz z Podlodowa, stodoła z Wylągów.

 

Kębło
Majątek ziemski w 1930 r. liczył 737 ha, należał do Antoniego Rostworowskiego. Do wybuchu II wojny światowej w skład majątku wchodził m.in. dwór, drewniana oficyna, brama i park. Do dziś zachował się wyremontowany dwór i park. Aktualnie mieści się tu ośrodek szkolno-wychowawczy.

Materiały z Biblioteki Multimedialnej:

 

Klementowice
Majątek ziemski w 1930 r. liczył 717 ha, należał do Leona Kozyrny. Do wybuchu II wojny światowej w skład majątku wchodził m.in. dwór i park. Do dziś zachował się dwór i park, zespół jest własnością prywatną. 

Materiały z Biblioteki Multimedialnej:

Końskowola
Do wybuchu II wojny światowej w skład majątku wchodził m.in. spichlerz i dwór użytkowany jako plebania. Do dziś zachował się przebudowany dwór, który jest własnością prywatną.

Kośmin
Majątek ziemski w 1930 r. liczył 64 ha, należał do Zofii Zalewskiej. Do wybuchu II wojny światowej w skład majątku wchodził m.in. dwór i park. Do dziś zachował się dwór, w którym aktualnie mieści się szkoła oraz pozostałości parku.

Łąki
Do wybuchu II wojny światowej w skład majątku wchodził m.in. dwór, który zachował się do dziś, aktualnie jest on własnością prywatną.

 

Nałęczów
Majątek ziemski w 1930 r. liczył ha, należał do
Do wybuchu II wojny światowej w skład majątku wchodził m.in. tzw. pałac Małachowskich, stary pałac tzw. zamek, domek grecki, domek biskupi, domek gotycki, sanatorium, łazienki, brama wjazdowa i park. Zespól sanatoryjny funkcjonuje do dziś.

Materiały z Biblioteki Multimedialnej:

 

Olesin
Majątek ziemski należał do Marii Orestti. Zarządcą majątku był m.in. Władysław Jaruzelski, ojciec Wojciecha Jaruzelskiego. Do wybuchu II wojny światowej w skład majątku wchodził m.in. pałac i park. Do dziś zachował się zniszczony pałac i częściowo park.

Materiały z Biblioteki Multimedialnej:

Osiny
Majątek ziemski w 1930 r. liczył 279 ha, należał do W. Kruszewskiego. Do wybuchu II wojny światowej w skład majątku wchodziła m.in. murowano-drewniana stodoła, zupełnie przebudowany drewniany spichalerz i park ze stawami. Do dziś zachowała się stodoła, całkowicie przebudowany spichlerz i pozostałości parku ze stawami.

 

Polesie
Majątek ziemski w 1930 r. liczył 184 ha, należał do Kazimierza i Wacława Kozłowskich.

Materiały z Biblioteki Multimedialnej:

 

Puławy
Do wybuchu II wojny światowej w skład majątku wchodził m.in. pałac, dwie oficyny, dom aleksandryjski, dwie kordegardy, brama główna, park, świątynia Sybilli, oranżeria, domek gotycki, łuk rzymski, altana chińska, pasaż angielski, fontanna, dwa mostki, kościół, park, sarkofag Czartoryskich, pałac „Marynki”, brama ogrodowa i park. Do dziś zachował się pałac, domek gotycki, altana chińska, dom aleksandryjski, groty, dom gotycki, świątynia Sybilli, dom grecki, sarkofag i pałac „Marynki”, pasaż angielski, groty, kościół i park.

Materiały z Biblioteki Multimedialnej:

  

Rąblów
Majątek ziemski w 1930 r. liczył 859ha, należał do Józefa Klemensowskiego.

Sadurki
Majątek ziemski w 1930 r. liczył 194 ha, należał do Zygmunta Śliwińskiego. Do wybuchu II wojny światowej w skład majątku wchodził m.in. drewniany dwór i park. Do dziś zachowały się pozostałości parku, dwór miał być rozebrany i przeniesiony

Wierzchoniów
Majątek ziemski w 1930 r. liczył 600 ha, dzierżawił go Marian Klemensowski.

Wola Czołnowska
Majątek ziemski w 1930 r. liczył 112 ha, należał do Wacława Seroczyńskiego.

Wylągi
Majątek ziemski w 1930 r. liczył 61 ha, należał do Józefa Ślusarskiego. Do wybuchu II wojny światowej w skład majątku wchodził m.in. dwór, oficyna, domek w ogrodzie, obora, spichlerz, chlewnia z kurnikiem, stajnia, stodoła i park. Do dziś zachował się dwór, aktualnie zamieszkany, mieści się tam ośrodek jazdy konnej, poza tym przetrwał kurnik, chlew i park z bardzo cennymi okazami drzew.

 

Żyrzyn
Majątek ziemski w 1930 r. liczył 3315 ha, właścicielem był Stanisława Wessel. Do wybuchu II wojny światowej w skład majątku wchodził m.in. pałac, stajnia, czworak, spichlerz, kuźnia, gorzelnia, stodoła, oranżeria i park z alejami dojazdowymi. Do dziś zachował się pałac i park z cennym drzewostanem.

Materiały z Biblioteki Multimedialnej:

Źródła:

Epsztein T., Górzyński S., Spis ziemian Rzeczypospolitej Polskiej w 1930 roku, województwo lubelskie, województwo lwowskie, cz. 1, Warszawa 1990.

Dwory i pałace Lubelszczyzny, red. E. Banaszkiewicz-Szykuła, Lublin 2011.

Strona internetowa Polskie dwory: http://www.dwory.cal.pl/index.php [dostęp:] 13.11.2015.

Relacje mówione świadków historii nagranych w ramach Programu Historia Mówiona Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN”.

Konsultacje naukowe: dr Andrzej Przegaliński (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie).

Fotografie i dokumenty ze zbiorów ziemian i ich rodzin.

Własne badania terenowe prowadzone podczas objazdów po majątkach na Lubelszczyźnie.

Strony internetowe gmin, powiatów, szkół, majątków.