Historia Bazylego Chmielewskiego - Rawa Ruska

MiejsceBezpośredni odnośnik do tego akapitu

Rawa Ruska, Skarżysko Kamienna

CzasBezpośredni odnośnik do tego akapitu

1942 - 1944Bezpośredni odnośnik do tego akapitu

Bohaterowie historiiBezpośredni odnośnik do tego akapitu

• Bazyli Chmielewski
• Klara  Post - Rieger
• Herman Graff
• Regina Graff
• Rachela Graff
• Froim Post
• Dawid Post
• Abish Post
• Abraham Klak
• Łazar Diller
• Saba Diller
• Mendel Hoch
• Pani Lewin, żona Mojżesza Lewina
• Marynka Kogut

MedalBezpośredni odnośnik do tego akapitu

1995

HistoriaBezpośredni odnośnik do tego akapitu

Bazyli Chmielewski urodził się w 1913 r. w Rawie Ruskiej (obecnie Ukraina). W 1939 r. w trakcie ustalania ostatecznej granicy między sferą wpływów ZSRR a III Rzeszy obserwował migracje mieszkańców terenów objętych zmianą administracyjną. W czasie wojny szczególnie napięte były stosunki na tych terenach między ludnością ukraińską a polską. Ukraińcy w odwecie za niegdysiejszą pacyfikację przez wojsko polskie województw stanisławowskiego i lwowskiego dokonywali brutalnych morderstw na rodzinach polskich i mieszanych. Kilka kilometrów od Tomaszowa Lubelskiego znajdował się obóz zagłady w Bełżcu, niekiedy w mieście czuć było fetor palonych ciał. Pan Chmielewski wraz z dwoma Żydami Fredem i Dawidem Post pracował w czasie wojny w hucie w Tomaszowie. Na prośbę matki mężczyzn wywiózł ich siostrę Klarę do Skarżyska-Kamiennej, gdzie umieścił ją jako swoją siostrę Jarosławę Chmielewską u znajomego. Dziewczyna pracowała w fabryce amunicji i zaangażowała się w działalność polskiej organizacji podziemnej. Pomagający jej Polak dopiero po wojnie, po wyjeździe Klary  z Polski dowiedział się, że była Żydówką. Pan Chmielewski od grudnia 1942 r. do lipca 1944 r. pomagał kilku osobom w Rawie Ruskiej. Byli to Herman, Regina i Rachela Graff, From, Dawid i Abish Post, Abraham Klak, Łazar i Saba Diller, Mendel Hoch, Lewinowa, żona Mojżesza Lewina. Pan Chmielewski zorganizował im kryjówkę u rodziny Ferdynanda Czerwienia. W 1944 r. na krótko przed wkroczeniem Armii Czerwonej do Tomaszowa Ferdynand Czerwień z rodziną uciekł i zostawił ukrywających się na pastwę losu. Wtedy pan Chmielewski ponownie zorganizował im opiekę w osobie Marynki Kogut, sam również sprawował nad nimi pieczę. Wszystkim udało się przetrwać wojnę.

W 1995 roku Bazyli Chmielewski otrzymał tytuł Sprawiedliwego wśród Narodów Świata.

ZdjęciaBezpośredni odnośnik do tego akapitu

Publikacje dodatkoweBezpośredni odnośnik do tego akapitu

• Baum M., Pod dachem Sprawiedliwego, "Obyczaje. Magazyn Międzynarodowy" nr 16 (2004).
• Bojarski J. J. (red.), Ścieżki pamięci, Lublin 2001
• The Encyclopedia of the Righteous Among the Nations POLAND, Jerusalem 2004, s. 138-139.
• Księga Sprawiedliwych wśród Narodów Świata ratujących Żydów podczas Holocaustu. Polska, wyd. polskie, Kraków 2009, s. 89.
• Światła w ciemności Sprawiedliwi wśród Narodów Świata. Relacje, Lublin 2008, s. 340-345.