Chcemy w tej gazecie wskrzesić i pokazać „ducha wolności”, jaki panował w Lublinie przez ostatnich 100 lat. To dzięki niemu wielu młodych ludzi tu mieszkających „miało parę” i „ciśnienie” do angażowania się w ważne sprawy, ale też realizowania swoich marzeń i zmieniania świata.

 

Chcemy w tej gazecie wskrzesić i pokazać „ducha wolności”, jaki panował w Lublinie przez ostatnich 100 lat. To dzięki niemu wielu młodych ludzi tu mieszkających „miało parę” i „ciśnienie” do angażowania się w ważne sprawy, ale też realizowania swoich marzeń i zmieniania świata.

 

Teatr NN
Zwycięstwo Solidarności

Zwycięstwo Solidarności

To był już schyłek PRL-u. Ciemno, depresyjnie i bez nadziei na przyszłość. Rozmowy opozycji i władzy przy Okrągłym Stole wszystko zmieniły.

 

Tomasz Pietrasiewicz

Czytaj więcej

Wolność po 30 latach

Wolność po 30 latach

4 czerwca 1989 roku dobrze pamiętam. Mieszkałem w Krakowie, było to pod koniec studiów. Przede mną był ostatni rok nauki. Wszystkich opanowała euforia wolności. Radość i nikt nie myślał, jak to pójdzie. Czuło się w powietrzu, że idzie zupełnie nowe. To była wolność. Może nie spadła dosłownie z nieba, ale sami jako dominikanie żyjąc w trochę innym świecie na co dzień, obserwowaliśmy, jak przybiera formę wolności zewnętrznej. Dla kraju, państwa, dla ludzi. Ksiądz Tischner będzie mówił już za chwilę o „nieszczęśliwym darze wolności” – lecz wtedy jeszcze nikt tak nie patrzył.

Tomasz Dostatni OP

Czytaj więcej

Znów pytamy o wolność - sonda uliczna

W 2005 r., w ramach projektu „wagon.lublin.pl” realizowanego przez Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN”, grupa kilkunastu osób wybrała się w drogę wagonem kolejowym śladami polskiego lata ’80 (hasłem „Lubelski Lipiec” określa się falę strajków, która przeszła przez Lublin i region w dniach od 8 do 25 lipca 1980 r.).
14 sierpnia, dokładnie w rocznicę rozpoczęcia strajków w stoczni, wagon dojechał do Gdańska. Tam uczestnicy projektu spotkali się m.in. z Andrzejem Wajdą, Tadeuszem Mazowieckim, Bronisławem Geremkiem oraz Bogdanem Borusewiczem. Podróż śladami Lubelskiego Lipca ‘80 została powtórzona w 2010 roku. Przy okazji drugiej podróży, w ramach projektu, lublinianie zostali zapytani o to, czym jest wolność.
Znów powtórzyliśmy to pytanie. Maciej Tuora zadał je na dworcu kolejowym, Ivan Davydenko – na dworcu autobusowym.

Maciej Tuora i Ivan Davydenko

Czytaj więcej

Urny wolności

Urny wolności

Na początku 1989 r. doszło w Polsce do obrad Okrągłego Stołu, w czasie których rozmawiała władza i opozycja. Otworzyło to drogę do wyborów 4 czerwca 1989 r. Dzięki temu, że ludzie poszli wtedy głosować, nastąpił bezkrwawy koniec komunizmu w Polsce.

Tomasz Pietrasiewicz

Czytaj więcej

Terra lubelska

Terra lubelska

Studencka Agencja Fotograficzna „Terra” była na tyle prężna, że jej członkowie zostali przyjęci do Stowarzyszenia Dziennikarzy. Dokumentowali to, co działo się w Lublinie pod koniec lat 80.: protesty przeciwko budowie elektrowni atomowej i wizytę Helmuta Kohla.

Łukasz Kijek

Czytaj więcej

Instruktor głosowania

Instruktor głosowania

Skreślać? Nie skreślać? Jak skreślać? Technika głosowania zastosowana w wyborach 4 czerwca była dosyć skomplikowana. Obecnie wyborca stawia znak „X” przy kandydacie, którego popiera. Natomiast 4 czerwca 1989 roku głosy oddawało się w następujący sposób: a) na listach do Sejmu należało zostawić jedno nazwisko nieskreślone; b) na listę krajową można było głosować bez skreśleń i tym samym popierało się wszystkich na liście, c) w województwie lubelskim głosując do Senatu należało pozostawić dwa nazwiska nieskreślone.

Łukasz Kijek

Czytaj więcej

„My musimy opierać się na spontanicznym ruchu” Jak "Solidarność" pokonała system

„My musimy opierać się na spontanicznym ruchu” Jak "Solidarność" pokonała system

4 czerwca 1989 roku Polacy wybrali 165 posłów, wybrali też 92 senatorów, z których zdecydowana większość była przedstawicielami Komitetu Obywatelskiego „Solidarność”. Polska Zjednoczona Partia Robotnicza oraz jej koalicjanci, czyli Zjednoczone Stronnictwo Ludowe i Stronnictwo Demokratyczne stanęli twarzą w twarz z zupełnym brakiem społecznego poparcia. Zwycięstwo „Solidarności” było bezapelacyjne.

Łukasz Kijek

Czytaj więcej

Starówka czy Dineyland

Starówka czy Dineyland

Dla kogoś, kto przychodził raz, dwa to mogło być nawet romantyczne, że jest się w ruinie. Graliśmy przedstawienia i na scenę padał nam deszcz. Połowy dachu nie było. O godz. 15 Stare Miasto pustoszało. Strach było tamtędy przejść.

Małgorzata Domagała, Joanna Zętar

Czytaj więcej

Biuro prasowe

Biuro prasowe

Kandydaci zupełnie nie mieli doświadczenia przed kamerą. Musieliśmy ich z nią oswoić. Nagrywaliśmy filmiki na próbę, aby nie mieli tremy, gdy przyjdzie do prawdziwego wystąpienia. Dla niektórych opanowanie stresu wystąpienia publicznego było nie lada wyczynem – opowiada Jadwiga Koc, która przed 4 czerwca 1989 r. pracowała w biurze prasowym Komitetu Obywatelskiego.

Rozmawiała Małgorzata Domagała

Czytaj więcej

Historia mówiona

Historia mówiona

Program Historia Mówiona realizowany jest w Ośrodku „Brama Grodzka – Teatr NN” od 1998 roku. Polega on na rejestrowaniu, opracowywaniu oraz udostępnianiu wspomnień mieszkańców Lublina i Lubelszczyzny. Zebrane wspomnienia – od całych biografii po drobne szczegóły i wrażenia – budują obraz przeszłości miasta i regionu, zachowując go dla przyszłych pokoleń. W archiwum Pracowni Historii Mówionej znajdują się wspomnienia ponad 2 500 osób. To ponad 5 200 godzin rozmów. Główne tematy poruszane w trakcie rozmów to: dzieciństwo, życie codzienne, szkolnictwo, wielokulturowość, kultura ludowa Lubelszczyzny, stosunki polsko-żydowskie, II wojna światowa, Zagłada, opozycja polityczna i niezależny ruch wydawniczy w PRL, życie kulturalne w Lublinie oraz wspomnienia związane z przełomem politycznym w 1989 roku. Relacje udostępniane są online na stronie www.historiamowiona.teatrnn.pl.

 Łukasz Kijek

Czytaj więcej

Słowa kluczowe