Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Spis lubelskich zakładów fotograficznych do 1939 r.

Spis zakładów fotograficznych działających w Lublinie od lat 60. XIX wieku do 1939 roku. Spis został sporządzony na podstawie literatury przedmiotu oraz zbiorów prywatnych Grzegorza Zabłockiego, a także Księgi Adresowej Polski z roku 1928.

Maria Hartwig z synami – Edwardem i Walentym przed zakładem fotograficznym w Lublinie
Maria Hartwig z synami - Edwardem i Walentym przed zakładem fotograficznym w Lublinie

 

Lata 60. XIX wieku


Zakład Karola Grundhandta - przy Krakowskim Przedmieściu 66; od 1866 roku.

Pracownia fotografii „Aleksander Nowaczyński” - na rogu Krakowskiego Przedmieścia 176 i Gubernatorskiej 2 (w tzw. domu pokapucyńskim); od 1866 do 1873 roku, później jako „M. Nowaczyńska”.

„Twardzicki i Grochowski” - w Hotelu Europejskim przy Krakowskim Przedmieściu; powstał w 1866 roku, działał do początku lat 70. XIX wieku. Ksawery Grochowski prowadził przez jakiś czas zakład samodzielnie jako „Ksawe. Grochowski”, natomiast Walerian Twardzicki miał w latach 1865-1907 zakłady fotograficzne w Warszawie, więc przypuszczać można, że lubelskie atelier przez jakiś czas funkcjonowało na zasadzie filii.

„W. Chicińska”, także jako „Chicińska i SKA” - własność Wandy Chicińskiej; istniał od 1867 roku, od 1871 roku w Hotelu Europejskim przy Krakowskim Przedmieściu, ponieważ Chicińska wykupiła zakład od Waleriana Twardzickiego.

„A. Płaczkowski” przy ulicy Poczętkowskiej 146; filia w Chełmie.

„M. Rzymowski”

 

 

Lata 70. XIX wieku


„Wiktoria Sierocińska” – prowadzony przez Wiktorię Sierocińską mieścił się początkowo przy Krakowskim Przedmieściu w tzw. domu pokapucyńskim, a od lat 80. XIX wieku przy Krakowskim Przedmieściu 4; funkcjonował do początków XX wieku. Filie w Chełmie (ulica Lubelska), Nałęczowie i Hrubieszowie.

„M. Nowaczyńska” - prowadzony przez Marię Nowaczyńską, dawniej „Aleksander Nowaczyński”; istniał w latach 1873-1875.

 

 

Lata 80. XIX wieku


Zakład Artystyczno-Fotograficzny „A. Stepanoff” – powstał prawdopodobnie w roku 1880 i działał do roku 1905, najpierw przy Krakowskim Przedmieściu 4, a później, po 1905 roku pod tym samym szyldem prowadził go były współwłaściciel Stanisław Zawadzki, by w 1906 roku przenieść zakład do tzw. domu pokapucyńskiego prowadząc go już pod własnym szyldem. Filia w Nałęczowie.

„A. R. Kłossowski” – własność Adama R. Kłossowskiego, zakład mieścił się przy Krakowskim Przedmieściu 170; istniał w latach 1887-1891.

 

 

Lata 90. XIX wieku


„O. Skibiński” – własność Oktawiana Skibińskiego, zakład założony na początku lat 90. XIX wieku w dawnym zakładzie „A. R. Kłossowski” przy Krakowskim Przedmieściu 170.

„Helios” - przy ulicy Kapucyńskiej 5.

„P. Jaworowska” - przy ulicy Kapucyńskiej.

„Kazimiera” - przy Krakowskim Przedmieściu.

„Borys Chatzkelewitz” - koniec XIX wieku.

 

 

Początek XX wieku (do I wojny światowej)


„J. Wasilewski” – własność Józefa Wasilewskiego, zakład mieścił się w dawnym zakładzie „O. Skibiński”.

„Stanisław Zawadzki” – własność Stanisława Zawadzkiego, zakład mieścił się przy Krakowskim Przedmieściu 172 w tzw. domu pokapucyńskim; dawny „A. Stepanoff”.

„Zofia” – zakład prowadzony przez Zofię Mikłaszewską i Ludwika Radzikowskiego przy Krakowskim Przedmieściu 50; lata 1905-1920.

„R. Bieniecki” - przy ulicy Kapucyńskiej 5.

Zakład Artystyczno-Fotograficzny „C. Dobrzelewski” - przy Krakowskim Przedmieściu 170.

„Foto Bernardi” – własność E. Funka, zakład mieścił się przy Krakowskim Przedmieściu 60; istniał od ok. 1915 roku do lat 30. XX wieku.

„Progress” - przed pierwszą wojną światową.

 

 

Dwudziestolecie międzywojenne


„Foto Bernardi” – własność E. Funka, zakład mieścił się przy Krakowskim Przedmieściu 60; istniał od ok. 1915 roku do lat 30. XX wieku.

„Ludwik Hartwig”, „Foto Art” – właśność Ludwika Hartwiga, zakład mieścił się przy ulicy Narutowicza 19, później na Krakowskim Przedmieściu 29 (Hotel Europejski), w czasie II wojny światowej na ulicy Kapucyńskiej 2; od 1919 roku.

„Edward Hartwig” – właśność Edwarda Hartwiga, zakład mieścił się przy ulicy Narutowicza 19 i został przejęty po ojcu, Ludwiku; lata 30. XX wieku.

„Zofia” – własność Romana Samojednego, zakład mieścił się przy Krakowskim Przedmieściu 29 (Hotel Europejski); lata 20. XX wieku.

„St. Zawadzki, L. Radzikowski” - przy Krakowskim Przedmieściu 16; lata 20. XX wieku.

„Modern” - przy ulicy Zamojskiej 29; po 1919 roku.

„Salomon Goldszmidt” - przy ulicy Bernardyńskiej 10; lata 20. XX wieku.

„Jan Goral” - przy ulicy Foksal 36 (1 Maja); lata 20. XX wieku.

„Zofia Jost” - przy Krakowskim Przedmieściu 48; lata 20. XX wieku.

„Uriasz Szeftel” - przy Krakowskim Przedmieściu 24; lata 20. XX wieku.

„Sztuka” - przy Krakowskim Przedmieściu 39; lata 20. XX wieku.

„I. Wasilewski” – własność Ignacego Wasilewskiego, zakład mieścił się przy Krakowskim Przedmieściu 52; lata 20. XX wieku.

„Wiktoria” - przy Krakowskim Przedmieściu 53; lata 20. XX wieku.

 

 


Opracowała: Kamila Leśniak