Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Stary cmentarz żydowski w Lublinie

Stary cmentarz żydowski w Lublinie

Stary cmentarz żydowski w Lublinie znajduje się na lessowym wzgórzu nazywanym niegdyś „Grodziskiem” na północny-wschód od lubelskiego Starego Miast i Zamku (obecnie w dzielnicy Kalinowszczyzna). Cmentarz otoczony jest kamienno-ceglanym murem, pochodzącym prawdopodobnie z XVI/XVII w. Do cmentarza prowadzą dwa wejścia (znajdujące się obecnie przy ul. Siennej oraz ul. Kalinowszczyzna). Większość nagrobków na cmentarzu została całkowicie zniszczona podczas II wojny światowej. Zachował się natomiast w całości pierwotny teren cmentarza.

Czytaj więcej

Józef Łobodowski (1909–1988)

Józef Łobodowski (1909–1988)

Poeta nigdy nie umiera całkowicie,
jeśli zostają po nim dobre wiersze

Józef Łobodowski, Poezje



Zaraz obok Czechowicza twórca awangardy lubelskiej. Wiódł barwne życie buntownika i słynął z licznych awantur oraz ostrych wypowiedzi. Wybitny poeta, prozaik, publicysta i tłumacz. W swojej twórczości podejmował wątki Lublina i Lubelszczyzny. Niezrównany piewca Ukrainy, oddany sprawie polsko-ukraińskiej. Z tych fascynacji Wschodem przyległo do niego żartobliwie przezwisko „ataman Łobodi”. W jego dorobku literackim ogromne znaczenie miały przekłady utworów ukraińskich, rosyjskich na język polski. Z drugiej strony jego pobyt w Hiszpanii, gdzie pracował w Radiu Madryt, sprawił, że stał się miłośnikiem tej kultury oraz romansów i ballad cygańskich.


 

Czytaj więcej

Pochówek od starożytności do średniowiecza

Na starożytnym cmentarzu, pogańskim albo chrześcijańskim, grób jest obiektem, który ma dokładnie wskazywać, gdzie złożono ciało (pamiętać przy tym należy, że zwłoki niewolników i ludzi ubogich, którzy nie mieli paru groszy na opłacenie stosu i grobu wyrzucano na śmietnisko). Na grobie znajduje się napis, wymienione są: imię zmarłego, jego sytuacja rodzinna, czasem jego stan i zawód, wiek, data śmierci. Informacjom tym często towarzyszy podobizna. Krótko mówiąc, widoczny grób ma jednocześnie informować, gdzie znajduje się ciało, kim był zmarły, a wreszcie przypomnieć jego wygląd i cechy osobowości. Grób wyznaczał więc bardzo dokładnie miejsce kultu żałobnego oraz przekazywał następnym pokoleniom pamięć o zmarłym.

 
Około V wieku ta jedność kulturowa zaczęła się rozpadać: zniknęły napisy i podobizny; groby stały się anonimowe. Ten stan rzeczy utrzymywał się przez kilka wieków. Od wieku XIII tendencja do anonimowości grobu stopniowo zanikała w łacińskim świecie chrześcijańskim, najwcześniej wśród możnych i bogatych, utrzymała się natomiast co najmniej do wieku XVIII wśród biedaków, którzy z ubóstwa nie mogli sobie pozwolić najpierw na trumnę, a potem na pamiątkowy pomnik. Jedna z wielkich różnic między bogatymi a prawdziwie ubogimi polegała na tym, że ci pierwsi mieli coraz częściej groby widoczne i indywidualne, utrwalające pamięć o nich, drugich zaś nie stać było na widoczny ślad ich istnienia – na grób.
 
 

Czytaj więcej

Etnografia Lubelszczyzny – obrzędy pogrzebowe na Lubelszczyźnie

Ludzkie życie oceniane z perspektywy kultury ludowej miało sens jedynie wtedy, gdy było wpisane w pewne ramy wyznaczone przez obrzędy. Stanowiły one kolejne etapy ziemskiego bytowania człowieka. Ostatnim z nich była śmierć. Ten moment stanowił ostateczne i nieodwracalne wyłączenie umierającego ze społeczności. Dlatego towarzyszył mu niezwykle skomplikowany i bogaty rytuał, złożony z całego zespołu obrzędowych nakazów i zakazów.

 

 

 

 

 

 

Czytaj więcej

Etnografia Lubelszczyzny - pieśni pogrzebowe na terenie Lubelszczyzny

Pogrzeb traktowany jest jako jeden z podstawowych moralnych i religijnych obowiązków wobec zmarłego człowieka. W kulturze ludowej  jest on  złożonym procesem ostatecznego żegnania się z duszą zmarłego i jego doczesnymi szczątkami –  obejmował etapy od przygotowania zwłok, poprzez czuwanie przy zmarłym ( tzw. puste noce) po wyprowadzenie trumny i pochówek nacmentarzu. Ważnym elementem obrzędowości były pieśni wykonywane przez śpiewaka – osobę szczególnie wyznaczoną do tej funkcji.

 

>>> czytaj więcej o obrzędach pogrzebowych na Lubelszczyźnie

 

 

Czytaj więcej

Etnografia Lubelszczyzny - cykl roczny w życiu wsi – marzec

Miesiąc ten sławi zwycięstwo wiosny nad boginią śmierci i zimy – Marzanną. To również czas pierwszych wiosennych zasiewów, budzenia się przyrody do życia po zimowym letargu. Siewca wysiewający w marcu zboże przed rozpoczęciem zasiewu rozrzucał cztery garście zboża w cztery strony świata na chwałę Bogu, na daninę skrzatom, na ofiarę ziemi, wodzie, powietrzu i wszystkim zaludniającym ziemię istotą. Potem żegnał się i zaczynał pracę.

 

>>> czytaj więcej o obrzędowości dorocznej na Lubelszczyźnie

 

 

 

 

Czytaj więcej