Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Turobin – historia miejscowości

Turobin – historia miejscowości



Turobin to jedna z najstarszych miejscowości na ziemi chełmskiej, rozwijająca się co najmniej od XII wieku jako osada targowa i obronna przy tzw. trakcie ruskim prowadzącym z Krakowa przez Zawichost do Kijowa. W dokumentach historycznych miejscowość była wzmiankowana po raz pierwszy w 1389 roku w akcie nadania przez Władysława Jagiełłę wsi królewskiej Turobin Dymitrowi z Goraja.
Obszar gminy wchodzi w skład trzech krain fizjograficznych: Roztocza Zachodniego, Padołu Zamojskiego i Wyniosłości Giełczewskiej.

Czytaj więcej

Turobin – sztetl

Turobin – sztetl



Turobin, to jedna z najstarszych miejscowości na ziemi chełmskiej, rozwijająca się co najmniej od XII wieku jako osada targowa i obronna przy tzw. trakcie ruskim, prowadzącym z Krakowa przez Zawichost do Kijowa. W dokumentach historycznych była wzmiankowana po raz pierwszy w 1389 roku, w akcie nadania przez Władysława Jagiełłę wsi królewskiej Turobin Dymitrowi z Goraja. W 1399 roku nowy właściciel Turobina wydał akt lokacji wsi na prawie magdeburskim.

Czytaj więcej

Hrubieszów – historia miasta

Hrubieszów – historia miasta

Hrubieszów jest najdalej na wschód wysuniętym miastem Polski. Jest położony nad rzeką Huczwą, w Kotlinie Hrubieszowskiej. Leży na terenie Nadbużańskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu. W okolicach miasta znajdują się liczne wczesnośredniowieczne cmentarzyska, kurhany i inne odkrycia archeologiczne.
W Hrubieszowie urodził się słynny polski pisarz Bolesław Prus. Pracowali tu m.in. Stanisław Staszic, Bolesław Leśmian i prof. Wiktor Zin.

Czytaj więcej

Janów Lubelski – historia miasta

Janów Lubelski – historia miasta

Literacki Przewodnik po Lubelszczyźnie

Janów Lubelski powstał na miejscu wsi Biała w 1640 roku. Król Władysław IV 21 lipca 1640 roku podpisał w Warszawie przywilej lokacyjny. Powodem utworzenia miasta była chęć stworzenia centrum dla okolicznych dóbr Ordynacji Zamojskiej, a także rozwój gospodarki folwarczno-gospodarczej. Przez wieś Białą przechodził trakt z Turobina poprzez Malinie do Goraja oraz przez Zdziechowice do Zawichostu nad Wisłą. Już w połowie XVII wieku kupcy udający się z Zamościa do Sandomierza korzystali z drogi przez Szczebrzeszyn, Radzięcin, Kocudzę, Janów i Zaklików.
 

Czytaj więcej

Bychawa – historia miasta

Bychawa – historia miasta

Śladami Opowiadań Singera – projekt


Dzięki swym podmokłym terenom i licznej zwierzynie, okolice Bychawy od zawsze były atrakcyjne dla myśliwych, rybaków, później także dla hodowców bydła i koni. Ślady osadnictwa pojawiają się tam w okresie przedpiastowskim, jak i wczesnopiastowskim. Prawdopodobnie w XII lub XIII wieku jeden z władców dzielnicy sandomierskiej przekazał tereny wokół Bychawy nieznanemu rycerzowi. Nadane tereny rozciągały się wzdłuż rzeki w rejonie dzisiejszej Bychawki i Bychawy. Rejon wokół Bychawy rozwijał się prężnie, o czym może świadczyć budowa kościoła św. Apostołów Piotra i Pawła w XII wieku i utworzenie ośrodka parafialnego. 

Okolice Bychawy charakteryzują się dosyć bogatym urzeźbieniem terenu, różnica wysokości sięga do 100 m, niewielkie rzeki płyną głęboko wciętymi dolinami, łączą się z nimi malownicze wąwozy.
 

Czytaj więcej

Bełżyce – sztetl

Bełżyce – sztetl

Śladami Opowiadań Singera - projekt

Najstarsza wzmianka o osadzie Bełżyce znajduje się w dokumencie z 1349 roku, w którym król Kazimierz Wielki, na wniosek ówczesnego właściciela wsi – Rafała z Tarnowa herbu Leliwa, przeniósł ją z prawa polskiego na niemieckie. Jako miasto, Bełżyce zostały lokowane na prawie magdeburskim w 1417 roku przez Jana Tarnowskiego. Początkowo były tzw. miastem filialnym – miały się „sądzić i rządzić na wzór Lublina”.

Niemal od samego początku miasto miało charakter wieloetniczny i wielowyznaniowy. Być może już od lat 20. XV wieku, a z całą pewnością od I połowy XVI wieku, obok ludności katolickiej i prawosławnej, w Bełżycach zaczęli osiedlać się Żydzi.

Czytaj więcej

Bełżyce – historia miasta

Bełżyce – historia miasta

Bełżyce leżą nad rzeką Krężniczanką – dopływem Bystrzycy. Miasto położone jest we wschodniej części Równiny Bełżyckiej, około 20 km na południowy-zachód od Lublina.

Czytaj więcej

Biłgoraj – sztetl

Biłgoraj – sztetl


Początek osadnictwa żydowskiego na ziemi biłgorajskiej przypada na XVI wiek. Przybyli tu wtedy Żydzi aszkenazyjscy, trudniący się przede wszystkim handlem i rzemiosłem.

Czytaj więcej

Biłgoraj – historia miasta

Biłgoraj – historia miasta

Śladami Opowiadań Singera – projekt

Biłgoraj został założony jako prywatne miasto w 1578 roku dzięki staraniom Adama Gorajskiego. Prawa miejskie nadał mu król Stefan Batory w przywileju lokacyjnym wydanym we Lwowie 10 września 1578 roku. Po śmierci Adama Gorajskiego Biłgoraj odziedziczył po nim syn Zbigniew. W 1611 roku wystąpił on do króla Zygmunta III Wazy z prośbą o potwierdzenie przywileju lokacyjnego. Kolejnym właścicielem miasta został Teodor Gorajski. Gdy zmarł bezpotomnie, miasto objęła Teofila Rejowa, jedna z córek Zbigniewa. Po tych rządach miasto było zadłużone, wobec czego w 1693 roku właścicielka sprzedała Biłgoraj wraz z okolicznymi dobrami Stanisławowi Antoniemu Szczuce, referendarzowi koronnemu. W 1735 roku miasto znalazło się w posiadaniu Potockich. Od 1806 roku właścicielem Biłgoraja był Stanisław Nowakowski, po czym miasto przejął Walerian Płatonow. Po upadku powstania styczniowego, w 1864 roku Biłgoraj został sprzedany rządowi rosyjskiemu i stał się miastem powiatowym.

Czytaj więcej

Życie kulturalne lubelskich Żydów

Życie kulturalne lubelskich Żydów

Lublin był ważnym ośrodkiem kultury żydowskiej. Życie kulturalne Żydów w Lublinie przejawiało się w dziedzinie sztuk pięknych, fotografowania dzielnicy żydowskiej. W Lublinie wystawiały swoje sztuki słynne teatry żydowskie, w których grali znani w całej Polsce artyści. Wydawano także codzienną prasę żydowską i działało wiele drukarni hebrajskich.

Czytaj więcej

Architektura i urbanistyka Lublina – style i epoki

Pierwszym stylem, jaki pojawia się w lubelskiej architekturze jest romanizm. Jedynym przykładem architektury romańskiej w Lublinie, a jednocześnie jedynym przykładem budowli romańskiej po tej stronie Wisły jest donżon znajdujący się na Zamku Lubelskim. Podwójne okno znajdujące się po południowej stronie budowli jest znakomitym przykładem tego stylu. W architekturze Lublina odnajdujemy wszystkie style architektoniczne obowiązujące w architekturze polskiej: gotyk, renesans, barok, historyzm, neostyle, secesję, modernizm. Najbardziej charakterystycznym dla obszaru Lublina i Lubelszczyzny jest styl renesansu lubelskiego, którego kilka przykładów znajduje się w mieście.

Czytaj więcej

Architektura i urbanistyka Lublina – architekci

Architektura i urbanistyka Lublina – architekci

Biogramy najważniejszych architektów tworzących w Lublinie i dla Lublina. Wybrane zostały nazwiska twórców, którzy mieli największy wpływ na architekturę miasta. W grupie tej pojawiają się nazwiska o ogólnopolskim zasięgu, takie jak: Dominik Merlini, Marian Lalewicz, Oskar Sosnowski czy Oskar Hansen.

Czytaj więcej

Budynki użyteczności publicznej w Lublinie

Budynki użyteczności publicznej w Lublinie

Budynki użyteczności publicznej wywodzą się z architektury starożytnej Grecji i Rzymu. Charakteryzują się szeroką dostępnością. Są przeznaczone dla administracji, wymiaru sprawiedliwości, kultury, oświaty, nauki, opieki zdrowotnej, handlu, itd.

Czytaj więcej

Brama Grodzka w Lublinie

Brama Grodzka jest jednym z pierwszych murowanych elementów obwarowań miasta wybudowanych w 1342 roku po zezwoleniu Kazimierza Wielkiego. U schyłku XVIII wieku przeprowadzono remont obiektu, którego wykonanie zlecono Dominikowi Merliniemu. Przez wieki Brama Grodzka zwana była także Bramą Żydowską, ponieważ była przejściem pomiędzy Starym Miastem a dzielnicą żydowską.

Brama Grodzka w Lublinie

 

 

Czytaj więcej