Po ustaleniu terminu wyborów czerwcowych przy Okrągłym Stole doszło do mobilizacji wszystkich niemal sił PZPR. Założono koalicję ze Stronnictwem Demokratycznym (SD) i Zjednoczonym Stronnictwem Ludowym (ZSL), zgromadzono fundusze i ustalono strategię. To samo, choć na mniejszą skalę, odbywało się w Komitecie Obywatelskim. Poparcie społeczne, niechęć obywateli do komunizmu i potrzeba zmiany przesądziły o zwycięstwie „Solidarności”.
Artykuły ze słowem kluczowym "Okrągły Stół"
Umundurowana i uzbrojona formacja, działająca w latach 1944–1990, pełniąca funkcje policyjne w PRL, faktycznie podporządkowana partii. Poza typowymi zadaniami (ochrona obywateli, ściganie przestępczości) często była używana przez władze do tłumienia strajków i demonstracji robotniczych.
Działacz opozycyjny, jeden z przywódców strajku w Stoczni Gdańskiej.
Polityk, poseł na sejm PRL i III RP, premier, publicysta i działacz społeczny.
Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność” (NSZZ „Solidarność”) – ogólnopolski związek zawodowy, który powstał na podstawie porozumień sierpniowych po strajkach z lata 1980 roku. W krótkim czasie zyskał ogromne poparcie społeczeństwa i blisko dziesięć milionów członków, stając się ruchem opozycyjnym i zagrożeniem dla władzy PZPR. NSZZ „Solidarność” został zawieszony wraz ze wprowadzeniem stanu wojennego 13 grudnia 1981 roku, a następnie zdelegalizowany przez marionetkowy sejm PRL.
Transformacja na Węgrzech odbyła się w miarę spokojnie. Wynikało to z faktu, iż poziom życia obywateli tego kraju nie był tak dramatycznie niski jak w pozostałych krajach bloku sowieckiego. Jednak nadchodzący kryzys pochłonął wszelkie rezerwy budżetowe i pożyczki zagraniczne. Kierownictwo węgierskiej partii komunistycznej szybko zdało sobie sprawę, że receptą na wyjście z zapaści powinno być porozumienie z opozycją i stopniowe przekazanie jej władzy i odpowiedzialności. Należało też rozliczyć się z bolesną przeszłością.
Po nawiązaniu rozmów z władzą Lech Wałęsa zorientował się, że ma szansę zmiany sytuacji w Polsce. Udało mu się zebrać część dawnych przywódców „Solidarności” i postKOR-owskiej opozycji i założyć nową organizację, z której miała się rekrutować przyszła reprezentacja „Solidarności” w parlamencie. Komitet Obywatelski stał się centrum komunikacyjnym, kuźnią nowych pomysłów, w końcu zaś sztabem wyborczym opozycji w wyborach 4 czerwca 1989 roku.
Po kryzysie, jaki partia przeszła w latach 80., konieczna była zmiana kursu władzy. Decydenci PZPR postanowili podjąć dialog z częścią opozycji, by zachować kontrolę nad państwem.
Mimo zakończenia w 1983 roku stanu wojennego, opozycja w PRL nadal musiała działać w konspiracji. Choć naturalną reakcją na represje był ciągły opór, powoli do głosu dochodziła lewicowa część działaczy, głosząca potrzebę kompromisu z władzą. Działacze PZPR, nie potrafiący poradzić sobie z kryzysem gospodarczym, mimo oporów „betonu” zdecydowali się nawiązać rozmowy z przedstawicielami „Solidarności”.
Druga połowa lat 80. była dla PRL czasem zapaści gospodarczej. Władze nie potrafiły poradzić sobie z kryzysem. Społeczeństwo, spacyfikowane stanem wojennym, wykazywało apatię i obojętność wobec problemów politycznych. Przywódcy zepchniętej do podziemia „Solidarności” postanowili z oporu wobec władzy przejść do kompromisu z nią. Wywołało to lawinę, która doprowadziła do obalenia ustroju.
W 1988 roku władza i opozycja poszukiwały kompromisu. Elita PZPR zdawała sobie sprawę z niebezpieczeństwa, jakie niosły dla niej erozja bloku sowieckiego i kryzys gospodarczy w Polsce, opozycja zaś miała nadzieję na przynajmniej częściową odwilż w Polsce. Negocjacje, początkowo tajne, wkrótce doprowadziły do publicznych debat przy Okrągłym Stole, gdzie zadecydowano o przyszłości PRL.
Czwartego czerwca 1989 roku odbyły się pierwsze w powojennej historii Polski demokratyczne wybory do parlamentu. Jest to data przełomowa, bowiem znakomita większość społeczeństwa, która wzięła udział w głosowaniu, opowiedziała się po stronie przemian i kategorycznie odrzuciła dotychczasową formę sprawowania władzy. Tego dnia Polska odniosła olbrzymie zwycięstwo nad systemem komunistycznym i jako pierwsza dała sygnał pozostałym krajom bloku sowieckiego do rozpoczęcia transformacji i zrzucenia totalitarnego jarzma. I choć ustalenia Okrągłego Stołu zabezpieczały udział PZPR w rządzeniu bez względu na wynik wyborów, to przekazanie pełni władzy ludziom wybranym przez społeczeństwo stało się już tylko kwestią czasu.
Na terenie województwa lubelskiego zostały wyznaczone cztery okręgi wyborcze z siedzibami w Lublinie, Kraśniku, Puławach i Lubartowie. Zostało zgłoszonych 11 kandydatów na senatorów. O stanowisko poselskie ubiegało się 47 osób; 24 zarejestrowano w okręgu wyborczym nr 55 w Lublinie, 7 w okręgu wyborczym nr 56 w Kraśniku, 10 w okręgu wyborczym nr 57 w Puławach oraz 6 w okręgu wyborczym nr 58 w Lubartowie. Dodatkowo w związku z nieobsadzeniem wszystkich mandatów z listy krajowej w I turze wyborów, a także na podstawie dekretu o zmianie ustawy – ordynacji wyborczej do Sejmu i stosownej uchwały Rady Państwa – utworzono jeszcze dwa dodatkowe mandaty dla województwa lubelskiego. O mandat nr 444 i 445 ubiegało się po dwóch kandydatów w okręgu kraśnickim i puławskim. Poniżej prezentujemy sylwetki każdej z tych osób.
Wybory, jakie odbyły się w czerwcu 1989 roku, to jedno z najbardziej przełomowych wydarzeń w powojennej historii Polski. Odbiły się one, podobnie jak i wydarzenia je poprzedzające, szerokim echem nie tylko w kraju, ale i w całej Europie. Były to pierwsze wolne wybory. Wolne, bo mogli w nich startować przedstawiciele opozycji, ale wolne też i dlatego, że Polacy po raz pierwszy po II wojnie światowej mogli swobodnie zadecydować o tym, kto będzie ich reprezentować w parlamencie.
Komitet Obywatelski „Solidarność” Województwa Lubelskiego został powołany 2 kwietnia 1989 roku. Jego przewodniczącym został historyk prof. Jerzy Kłoczowski. Głównym zadaniem Komitetu Obywatelskiego było przeprowadzenie kampanii wyborczej poprzedzającej wybory 4 czerwca 1989 roku na terenie województwa lubelskiego.
Rok 1989 przyniósł Europie i światu dawno wyczekiwane zmiany. Strefa wpływów ZSRR, odgrodzona od reszty Europy żelazną kurtyną, zaczęła się nagle rozpadać.
Wybory, które odbyły się w czerwcu 1989 roku to jedno z najbardziej przełomowych wydarzeń w powojennej historii Polski. To w nich po raz pierwszy do głosu została dopuszczona opozycja, a Polacy mogli wybrać swoich przedstawicieli do parlamentu. Poniżej zebraliśmy najciekawsze informacje związane z tymi wydarzeniami i ukazujące wybory czerwcowe za pomocą danych liczbowych i statystycznych.
Działacz społeczny i opozycyjny, polityk. Współpracownik KOR, redaktor pism podziemnych, jeden z założycieli NSZZ "Solidarność", współorganizator Wolnych Związków Zawodowych, poseł na sejm. Doradca w Kancelarii Prezydenta RP. Mąż Ludwiki Wujec.
Działacz społeczny i harcerski, urzędnik państwowy i samorządowy.
Ur. 25 lipca 1948 w Kamiennej Górze k. Jeleniej Góry. Ukończył szkołę średnią w Gliwicach. 1966 – 68 pracował w Kopalni Węgla Kamiennego „Miechowice” w Bytomiu, następnie w Przedsiębiorstwie Budowy Kopalni Rudy Miedzi w Lubinie, od 1978 w Przedsiębiorstwie Robót Górniczych w Łęcznej k. Lublina. Od 1980 w NSZZ „Solidarność”, w 1981 wiceprzewodniczący Zarządu Regionu Środkowo – Wschodniego; 1985 – 89 przewodniczący Tymczasowego Zarządu Regionu Środkowo – Wschodniego, od 1985/86 w Tymczasowej Komisji Koordynacyjnej, od 1986 w Krajowej komisji Wykonawczej NSZZ „Solidarność”. Od 1988 w Komitecie Obywatelskim. 1989 – 92 przewodniczący Zarządu Regionu Środkowo – Wschodniego, 1991 – 94 w Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”. 1991 – 93 poseł NSZZ „Solidarność”. Od 1994 pracownik Banku PeKaO S.A.