Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego (PKWN) był tymczasowym organem władzy wykonawczej sprawującym władzę na terenie województwa lubelskiego, rzeszowskiego, białostockiego, części warszawskiego i kieleckiego. PKWN w Moskwie utworzyli przedstawiciele sił komunistycznych i prokomunistycznych. Pierwszym dokumentem ogłoszonym przez opozycyjny względem Rządu Polskiego w Londynie podmiot władzy był Manifest. Umowa komitetu z ZSRR określiła współczesny kształt polskiej granicy wschodniej. Jego polityka wewnątrzpaństwowa polegała na eliminacji konkurencyjnych ośrodków władzy oraz zapoczątkowała zmiany w strukturze społecznej. 31 grudnia 1944 roku PKWN został przekształcony w Rząd Tymczasowy Rzeczypospolitej Polskiej.
Artykuły ze słowem kluczowym "Władysław Cholewa"
25 lipca 1944 roku w godzinach porannych na płotach, ogrodzeniach i murach Lublina rozwieszono opatrzone orłem w koronie „Obwieszczenie Urzędowe” podpisane przez Delegata Rządu Rzeczypospolitej na województwo lubelskie. Z balkonu budynku Sądu Apelacyjnego przy Krakowskim Przedmieściu 43 przemawiał Otmar Poźniak. W kilku słowach poinformował zebranych ludzi o rozpoczęciu jawnej działalności przez Okręgową Delegaturę Rządu Rzeczypospolitej Polskiej w Lublinie. W obecności wyższych urzędników delegatury wywiesił pierwszą biało-czerwoną flagę. W ciągu kilku dni rządów te pierwsze powojenne władze województwa lubelskiego dążyły do przywrócenia normalnego życia. Władysław Cholewa i jego współpracownicy ustąpili pod sowieckim naporem.
Rzeczywistość Lublina po zakończeniu działań wojskowych II wojny światowej tworzyli ludzie, którzy angażowali się w różnorakie obszary działalności. Konfrontacja nastąpiła pomiędzy uznającymi autorytet władzy ukształtowanej w czasie II wojny światowej i aparatem władzy komunistycznej. Odrębną grupę stanowiły osoby, które akceptując sytuację polityczną kraju i miasta, postanowiły działać na rzecz wartości, takich jak nauka czy sztuka w ramach wyznaczonych przez wciąż zawężający się margines możliwości.
Uczestniczy wydarzeń w Lublinie z lat 1944–1945 w znakomitej większości urodzili się około 1900 roku. Data urodzenia sprawiała, że zostali oni ukształtowani ideowo w okresie II Rzeczypospolitej oraz przez doświadczenia II wojny światowej. Pochodzili z różnych regionów kraju. Często wojenne i powojenne losy rzuciły ich do Lublina i tu niejednokrotnie przeżywali swoją „młodość lubelską”.
22 lipca, kiedy wydawało się, że Niemcy uciekli z Lublina, Józef Dolina zwołał naradę Okręgowej Delegatury Rządu RP w Lublinie. Tego dnia z Warszawy do Lublina dotarła decyzja o ujawnieniu się i rozpoczęciu normalnej działalności przez wszystkie struktury delegatury. Podczas zebrania, które poprowadził Otmar Poźniak, omówiono szczegóły obejmowania władzy, ustalono tekst obwieszczenia oraz wydano Polskiemu Korpusowi Bezpieczeństwa rozkaz opanowania ważniejszych budynków publicznych w mieście, w tym gmachu Sądu Apelacyjnego. Zaplanowane działania odłożono w czasie z racji tego, że około godziny 17:00 Niemcy wrócili do miasta.