Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Stary cmentarz żydowski w Lublinie

Stary cmentarz żydowski w Lublinie

Stary cmentarz żydowski w Lublinie znajduje się na lessowym wzgórzu nazywanym niegdyś „Grodziskiem” na północny-wschód od lubelskiego Starego Miast i Zamku (obecnie w dzielnicy Kalinowszczyzna). Cmentarz otoczony jest kamienno-ceglanym murem, pochodzącym prawdopodobnie z XVI/XVII w. Do cmentarza prowadzą dwa wejścia (znajdujące się obecnie przy ul. Siennej oraz ul. Kalinowszczyzna). Większość nagrobków na cmentarzu została całkowicie zniszczona podczas II wojny światowej. Zachował się natomiast w całości pierwotny teren cmentarza.

Czytaj więcej

Ikonostas cerkwi Przemienienia Pańskiego w Lublinie

Ikonostas cerkwi Przemienienia Pańskiego w Lublinie

Ikonostas cerkwi Przemienienia Pańskiego w Lublinie to zabytek, którego powstanie datuje się na okres budowy murowanej cerkwi prawosławnej, czyli na początek XVII wieku. Niektóre ikony znajdujące się w nim datowane są jednak nawet na połowę XVI wieku, jako ikony ocalałe i przeniesione z wystroju poprzedniej, drewnianej cerkwi. Ten wysokiej klasy zabytek zachował się do naszych czasów w bardzo dobrym stanie. Mimo upływu czasu i zmiennej historii miejsca, w którym się znajduje, odrestaurowany ikonostas możemy oglądać w prawie niezmienionej formie.

Czytaj więcej

Ewangelicy w Lublinie

W Lublinie ewangelicy zaczęli zakładać swoje zbory od drugiej połowy XVI wieku. Powstało wtedy kilkadziesiąt zborów na terenie Lubelszczyzny, z których wszystkie były kalwińskie. Należy jednak zaznaczyć, że pierwszy ewangelicki zbór w Lublinie powstał w 1570 roku. Był on kilkakrotnie niszczony podczas tumultów (1611, 1614, 1620, 1627 i 1633), z których szczególnie przedostatni był najbardziej burzliwy i najtragiczniejszy w skutkach.

Czytaj więcej

Jak czytać cmentarz?

Jak czytać cmentarz?

Przypominając powiedzenie Bernardina de Saint-Pierre'a, iż pomnik grobowy wyznacza granicę między dwoma światami - żywych i umarłych, łatwo można dostrzec, że różne typy artystycznych rozwiązań cmentarzy, stających się nie przypadkiem muzeami sztuki i życia społeczności tworzących i zalegających cmentarze, budują ekspresywne wizje krainy śmierci czy to jako anielsko pięknego raju (wirydarz, ogród, park), czy jako jakiejś szczególnej społecznej wspólnoty umarłych (miasta umarłych). I to niezależnie od wyznania.

Czytaj więcej

Cud relikwii Drzewa Krzyża Świętego (1649)

Cud relikwii Drzewa Krzyża Świętego (1649)

W 1991 roku świętokradczy rabunek pozbawił bazylikę oo. dominikanów w Lublinie jej najcenniejszego skarbu – relikwii Drzewa Krzyża Świętego. Boleśnie odczuto w mieście ogrom tej straty. Uświadomiono sobie, jaką rolę ów relikwiarz odgrywał przez wieki w dziejach miasta.

Czytaj więcej

Historia pochówku chrześcijańskiego

Czy zwróciliście kiedyś uwagę, że na żadnym cmentarzu, ani tym małym wiejskim, ani nawet na najstarszym, najbardziej znanym, nie ma grobów starszych niż z końca XVIII w. ? Czy to nie dziwne?
Oto dlaczego...

 

Czytaj więcej

Pieśni dziadowskie

Pieśni dziadowskie - utwory wykonywane przez wędrownych dziadów, a więc takie, które zbieracze folkloru spisali bezpośrednio od nich lub które świadkowie podali zbieraczom jako należące do repertuaru dziadowskiego (na podstawie własnych doświadczeń albo tradycji). W szerszym znaczeniu określenia tego używa się umownie w odniesieniu do utworów, które mogłyby być śpiewane przez dziadów (lecz nie ma pewności, czy były, lub z pewnością nie były, lecz pasowałyby do ich repertuaru) albo których styl czy tematyka przypominają pieśni dziadowskie.

Czytaj więcej

Etnografia Lubelszczyzny - rzeźba ludowa

Rzeźba, podobnie jak malarstwo, była artystycznym wyrazem potrzeb duchowych ludności wsi. Rozpowszechniony w XVII w., a nasilający się w XIX w. zwyczaj stawiania krzyży, kapliczek i figur świętych przyczynił się do zapotrzebowania na rzeźbę. Umieszczano ją w kapliczkach, ozdabiano kwiatami, zbierano się przy niej na modlitwę.

Czytaj więcej

Etnografia Lubelszczyzny - tradycyjna plastyka obrzędowa

 

Tradycyjne obrzędy i zwyczaje ludowe – doroczne i rodzinne – na Lubelszczyźnie jeszcze do lat 50. XX w. odgrywały ważną rolę w życiu społeczności wiejskiej. Niektóre z nich już zanikły, inne zatraciły swoją pierwotną kultową i magiczną rolę, przemieniając się w zabawę. Z wieloma obrzędami wiążą się rekwizyty, które ze względu na wartości artystyczne zaliczane są do plastyki obrzędowej.

Czytaj więcej

Kościół zielonoświątkowy na Lubelszczyźnie

Kościół zielonoświątkowy to chrześcijański Kościół protestancki o charakterze ewangelikalnym nurtu zielonoświątkowego; drugi pod względem wielkości Kościół protestancki w Polsce (po Kościele ewangelicko-augsburskim), posiadający ponad 23 tys. wiernych zrzeszonych w 217 zborach. Kościół zielonoświątkowy w Rzeczypospolitej Polskiej jest członkiem Europejskiej Wspólnoty Zielonoświątkowej, Światowej Wspólnoty Zborów Bożych oraz Towarzystwa Biblijnego w Polsce. Organem prasowym Kościoła jest miesięcznik „Chrześcijanin”. Siedzibą władz Kościoła jest Warszawa, a podstawą prawną działalności Ustawa o stosunku Państwa do Kościoła Zielonoświątkowego w Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 20.02.1973. Obecnym Przewodniczącym Naczelnej Rady Kościoła i Prezbiterem Naczelnym Kościoła jest ks. bp dr Marek Kamiński.

 

Czytaj więcej

Etnografia Lubelszczyzny - instrumenty muzyczne na Lubelszczyźnie

Historia i ewolucja instrumentów ludowych dowodzi dążenia człowieka do ciągłego udoskonalania narzędzi, które pierwotnie wykorzystywane w funkcjach czysto użytkowych (np. do wabienia zwierzyny), z czasem uzyskały status instrumentów muzycznych o funkcji estetycznej. Tak stało się chociażby z rogiem, który stanowi podstawę wielu aerofonów. Instrumenty ludowe łączą w sobie dwa bieguny – z jednej strony są nierzadko arcydziełami rękodzieła ludowego, a więc wytworami kultury materialnej, z drugiej zaś towarzysząc obrzędom czy zwyczajom, które ubierają w muzykę, pozostają na usługach kultury duchowej. Jeszcze w średniowieczu instrumenty spajały ze sobą poszczególne warstwy społeczne. Jednak już w XIII w. zarysował się podział na instrumenty ludowe i dworskie, które zyskały technologiczną przewagę, a tym samym narzuciły ludowi konieczność dążenia do ulepszeń konstrukcyjnych instrumentarium wiejskiego. Jego być może najistotniejsza cechą była wielofunkcyjność: pełniły role od zabawek dziecięcych, przez obrzędowe, użytkowe, sezonowe czy wreszcie muzyczne.

 

 
 

 

Czytaj więcej

Kościół Chrześcijan Baptystów na Lubelszczyźnie

Kościół protestancki o charakterze ewangelikalnym, zrzeszający większość baptystów żyjących w Polsce. Posiada około 6500 wiernych. Jest członkiem Polskiej Rady Ekumenicznej, Konferencji Kościołów Europejskich, Aliansu Ewangelicznego w Rzeczypospolitej Polskiej, Europejskiej Federacji Baptystycznej oraz Światowego Związku Baptystycznego. Organem prasowym Kościoła jest miesięcznik „Słowo Prawdy”. Siedzibą władz Kościoła jest miasto stołeczne Warszawa, a podstawą prawną działalności Ustawa o stosunku Państwa do Kościoła Chrześcijan Baptystów w Rzeczypospolitej Polskiej z dn. 30 czerwca 1995 r. Obecnym Przewodniczącym Rady Kościoła jest pastor dr Mateusz Wichary.

 

Czytaj więcej