Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Etnografia Lubelszczyzny - regiony architektoniczne Lubelszczyzny

Ze względu na typy chałup i na podstawie ich wyglądu zewnętrznego Jan Górak wyróżnił regiony architektoniczne budownictwa drewnianego na obszarze Lubelszczyzny, umownie przyjmując ich nazwy:

 

Region podlaski zlokalizowany na północy Lubelszczyzny. Charakterystyczne dla niego są trzy typy chałup:
 
  • chałupa z podcieniem narożnym frontowym (reprezentacyjnym),
  • chałupa z podcieniem narożnym w części gospodarczej,
  • chałupa z wnęką w części gospodarczej (można ją nazwać włodawską).
 
Region lubelsko-nadwiślański, terytorialne obejmuje wąski pas wzdłuż Wisły od ujścia Sanu do Puław. Dla tej części charakterystyczne są chałupy wąskofrontowe z podcieniem szczytowym.
 
Region urzędowski, obejmuje wąski pas łuku od Puław do Bychawy, z Urzędowem jako punktem centralnym. Występują tu chałupy szerokofrontowe z podcieniem wzdłużnym (kalenicowym).
 

Region biłgorajski. Typy chałup występujących tylko na obszarze powiatu biłgorajskiego i na skrawku powiatu zamojskiego.

Poza tymi regionami architektonicznymi spotyka się domy z wnęką centralną rozmieszczone w dwóch zgrupowaniach: podlaskim i południowo-wschodnim. Poza regionami wyznaczonymi zabudową mieszkalną zarysowują się jeszcze cztery lokalne formy drewnianej architektury sakralnej. Są to kościoły i cerkwie o podobnych bryłach zgrupowane na określonych obszarach, nie występujące w pozostałych częściach Lubelszczyzny.
Wyróżniające się spośród powszechnie spotykanych chałup i domów inne formy architektoniczne, które nie tworzą zwartych obszarów, są rozproszone na całym terenie Lubelszczyzny, występują zazwyczaj jako pojedyncze obiekty w poszczególnych miejscowościach, lub tworzą lokalne grupy domów charakterystycznych tylko dla jednego osiedla. Należą do nich zagrody holenderskie, domy kolonistów niemieckich, domy aleksandrowskie, domy tatarskie, chałupy drobnoszlacheckie, małomiasteczkowe domy rzemieślnicze.

 

Czytaj więcej