Lublin – dzielnica Majdan Tatarski
Spis treści
[Zwiń]Powstawanie i przestrzeń dzielnicy
Dzielnica Majdan Tatarski nie jest w zasadzie odrębną dzielnicą, przynajmniej nie w świadomości większości mieszkańców Lublina. Nazwa tej części miasta związana jest bardziej z legendą, mówiącą o tym, że w czasie najazdów tatarskich w średniowieczu, tu właśnie obozowały ich czambuły.
Przedmieście to powstało jako jedna z uboższych dzielnic lubelskich, zamieszkała przez robotników pracujących na Tatarach i Bronowicach. Zabudowane było maleńkimi drewnianymi domkami z ogródkami, a jego centrum stanowiły ulice Rolna i Majdan Tatarski.
Majdan Tatarski w latach okupacji
Dzielnica ta przeżyła swoje tragiczne losy w okresie okupacji hitlerowskiej. Właśnie tutaj, w kwietniu 1942 r. hitlerowcy zorganizowali szczątkowe getto dla resztek ludności żydowskiej, która chwilowo przeżyła wielką akcję likwidacyjną getta na Podzamczu. Wysiedlono stąd najpierw Polaków, a na ich miejsce wtłoczono do maleńkich domków ponad 4000 osób. Taką liczbę podawano jako oficjalną. W rzeczywistości przebywało tu nielegalnie dodatkowo około 2000 osób. Tłok we "wzorcowym getcie", jak określali je sami Niemcy był tak wielki, że ludzie gnieździli się w komórkach, chlewikach i składzikach na drewno. Grozę sytuacji powiększały częste, krwawe selekcje, podczas których hitlerowcy starali się wyłapać nielegalnych mieszkańców Majdanu. Złapanych rozstrzeliwano następnie w Lesie Krępieckim.
By zachować pozory normalności, bądź by do końca pognębić lubelskich Żydów, SS-mani kontrolowali, czy mieszkańcy getta utrzymują w należytym i starannym stanie przydomowe ogródki. Funkcjonowały tutaj również Szpital Żydowski i Kuchnia Społeczna. Dla wielu bezdomnych budowano baraki. W rzeczywistości Majdan Tatarski, otoczony drutem kolczastym zamieniał się w stopniowo w swoisty obóz koncentracyjny, służący głównie do wciągnięcia w pułapkę tych lubelskich i prowincjonalnych Żydów, którzy ukrywali się w Lublinie i jego okolicach.
Los getta na Majdanie dopełnił się w dniu 9 XI 1942 r., kiedy to jego mieszkańców przeniesiono do obozu koncentracyjnego na Majdanku, gdzie tego samego dnia oraz w dniach następnych zostali w większości zamordowani. Na terenie getta rozstrzelano zaś urzędników Judenratu i policjantów żydowskich, na czele z ostatnim prezesem Rady Żydowskiej w Lublinie, adw. Markiem Altenem. Ich zbiorową mogiłę odkryto w latach 80. w czasie budowy nowego osiedla na terenie dawnego Majdanu Tatarskiego. Szczątki 190 osób zostały przeniesione na Nowy Cmentarz żydowski przy ul. Walecznych. Same budynki dawnego getta zostały następnie podpalone przez Niemców, którzy w ten sposób chcieli się pozbyć problemu osób ukrywających się w nich. Tylko nielicznym udało się przeżyć gehennę tego "wzorcowego getta", na miejscu którego dzisiaj nie ma nawet skromnej tablicy pamiątkowej.
Dzielnica Majdan Tatarski obecnie
Dzisiaj trudno by szukać śladów po dawnym Majdanie Tatarskim. Jego miejsce zajmuje osiedle Pogodna.
Robert Kuwałek