Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Kina Makowskich w Lublinie

Rodzina Makowskich to trzy pokolenia ludzi zasłużonych dla lubelskiej kultury filmowej. 

kino "Staromiejskie"
kino "Staromiejskie" (Autor: Hartwig, Edward (1909-2003))

Spis treści

[RozwińZwiń]

Rodzina MakowskichBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Romuald Makowski w 1907 roku założył pierwsze stałe kino w Lublinie – Theatre Optique Parisien przy ulicy Jezuickiej w budynku dzisiejszego Teatru Starego.

Jego syn, Romuald Makowski, prowadził od 1929 roku do późnej jesieni 1939 roku kino Rialto (kilkakrotnie zmieniało nazwy). Pod koniec wojny z narażeniem życia ratował sprzęt projekcyjny przed wywiezieniem do Niemiec, następnie jako pierwszy uruchomił po wojnie kino Staromiejskie i kierował nim przez pewien czas, aż do chwili jego upaństwowienia.

Mieczysław Makowski, syn Romualda juniora, także poświęcił większość życia kinu – przez ponad 30 lat pracował w Wojewódzkim Zarządzie Kin.

Kino stworzone przez Makowskich, zmieniając wielokrotnie nazwy, istniało z przerwami do 1981 roku.

Kina MakowskichBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Pierwsze w Lublinie kino stałe, otworzone dla publiczności na początku 1908 roku jako Theatre Optique Parisien, mieściło się w budynku Teatru Starego wybudowanego w latach 1822–1824 z inicjatywy Łukasza Rodakiewicza. Założycielem bioskopu przy ulicy Jezuickiej był spadkobierca Rodakiewicza, Romuald Makowski. Repertuar proponowany przez Theatre Optique Parisien szybko przyciągnął liczną widownię i uczynił z bioskopu Makowskiego poniekąd konkurencję dla Teatru Wielkiego. Niemym obrazom towarzyszyła muzyka na żywo w wykonaniu tapera. Co ciekawe, przez pewien czas funkcję tę w kinoteatrze Makowskiego pełniła kobieta.

Podczas pierwszej wojny światowej, już po śmierci Romualda Makowskiego, kino przemianowano na Panteon. Później na pewien czas zawieszono działalność bioskopu przy ulicy Jezuickiej, by wznowić ją w 1929 roku, kiedy to schedę po ojcu przejął Romuald Makowski junior. Do czasu II wojny światowej Panteon nosił nazwy: Wiedza, Adria, Rialto. Pod tą ostatnią nazwą Makowski (junior) ponownie otworzył kino już w lipcu 1944 roku. Po pewnym czasie zabytkowy bioskop przy ulicy Jezuickiej przeszedł w ręce państwa. W 1952 roku zmieniono nazwę kina na Staromiejskie i poddano remontowi, który odbił się negatywnie na zabytkowym przedwojennym wnętrzu. Zniszczeniu uległa wówczas także kolekcja starych ulotek, afiszów i programów teatralnych, gromadzonych przez lata przez Makowskich.

W 1956 roku kino Staromiejskie użyczyło na pewien czas swoich podwoi Lubelskiemu Dyskusyjnemu Klubowi Filmowemu ,,Zamek". Dobry okres przeżywało później Staromiejskie pod kierownictwem Anny Kutermankiewicz, która starała się o nietuzinkowy repertuar, przyciągający głównie ludzi młodych. Nie bez znaczenia był także zapewne klimat samego wnętrza, które mimo zmian zachowało sporo z niepowtarzalnego dziewiętnastowiecznego wystroju.

Pod koniec lat 70. kino przy ulicy Jezuickiej zaczęło przegrywać z konkurencją, traciło publiczność, a w konsekwencji generowało straty. W lipcu 1981 roku miał miejsce pożar, po którym stary bioskop Makowskiego już nie odzyskał dawnej świetności.