Narutowicza 21 w Lublinie
Historia nieruchomości zlokalizowanej w Lublinie przy ulicy Narutowicza 21.
Spis treści
[Zwiń]Lokalizacja
Kamienica wznosi się w Śródmieściu, w kwartale zwartej zabudowy ograniczonej ulicami: Narutowicza, Peowiaków, Zesłańców Sybiru i Okopową. Posadowiona jest przy południowo-wschodniej granicy działki.
Funkcje
Kamienica pełni funkcję mieszkalną oraz handlowo-usługową.
Między 1912 a 1951 roku w lokalu numer 4 mieściła się pracownia krawiecka Czesława Paradowskiego.
Kalendarium
XVIII w. – własność Zgromadzenia Najświętszego Zbawiciela św. Brygidy (brygidki) w Lublinie
przed 1811 – własność Łukasza Rodakiewicza
1811 – własność nabywa Jan Latonus
1 ćw. XIX w. – budowa murowanego domu frontowego
1823 – własność dziedziczy Ludwik Latonus
1834 – własność dziedziczy Justyna Latonus i Sabina Pióro
1859 – własność nabywa Teodor Kazimierski
3 ćw. XIX w. – budowa oficyny połączonej drewnianym korytarzem z domem frontowym
lipiec 1864 – własność nabywa Gabrylla z Tymińskich Orłowska
wrzesień 1876 – własność nabywa Kazimierz Sobieszczański
1881 – własność dziedziczy Franciszka Sobieszczańska i Stanisław Emeryk Salecki
styczeń 1886 – Cyprian Sosnowski nabywa część Stanisława Emeryka Saleckiego
luty 1886 – Leontyna Krauze nabywa część Franciszki Sobieszczańskiej
grudzień 1886 – Cyprian Sosnowski nabywa część Leontyny Krauze
l. 90. XIX w. – rozbiórka kamienicy frontowej
1900 – własność dziedziczy Joanna Sosnowska
styczeń 1905 – własność nabywa Joanna Wydżga
październik 1913 – własność nabywa Gabriela Czarniecka
1948-1950 – budowa nowej kamienicy
Historia
Według materiałów źródłowych, historia zabudowy działki, na której obecnie stoi kamienica, sięga 1 ćwierci XIX wieku. Wcześniej były to tereny zielone należące do brygidek, które użytkowały je prawdopodobnie jako ogród. Zapewne taką samą funkcję pełniły również jako własność Łukasza Rodakiewicza. W 1811 roku sprzedał on działkę Janowi Latonusowi, który wzniósł na niej murowany, parterowy dom frontowy. Kolejni spadkobiercy nie rozbudowali zbytnio posiadłości, dostawiając na niej tylko stajnie. Znacznie większe prace budowlane zainicjował w 2 połowie XIX wieku Teodor Kazimierski. Kiedy w lipcu 1864 roku Gabrylla z Tymińskich Orłowska odkupywała od niego działkę, w skład zabudowy, poza wcześniej wybudowanym domem frontowym i stajnią, wchodziła również murowana oficyna i wozownia oraz drewniane drwalnie. Następnie nieruchomość kilkakrotnie zmieniała właścicieli. Między 1883 a 1905 rokiem dom frontowy, z niewiadomych przyczyn, rozebrano, a nowy postawiono dopiero po wojnie. Fakt ten wiązany jest z wyprzedażą znacznej części działki. Z jej dawnej zabudowy do dziś zachowała się zabytkowa oficyna.
Mieszkańcy
Według „Domowej książki meldunkowej” z lat 1912-1951 kamienicę zamieszkiwali wyłącznie lokatorzy wyznania rzymsko-katolickiego posiadający polskie obywatelstwo.
Opis
W skład zabudowy działki wchodzą:
-kamienica – murowana z cegły, wzniesiona na planie prostokąta, czterokondygnacyjna od frontu i pięciokondygnacyjna od podwórza, na niej dwuspadowy dach kryty powłoką bitumiczną. Jedyną dekoracją elewacji, zarówno od strony ulicy, jak i podwórza jest gzyms koronujący.
- oficyna – murowana, jednokondygnacyjna. Do prostopadłościennej bryły korpusu głównego, nakrytej dachem pulpitowym wyłożonym blachą, przylega przybudówka wzniesiona na planie prostokąta o czteropołaciowym dachu, również krytym blachą. W niej umieszczone są drzwi wejściowe z płyciną powyżej, które obejmuje prosta listwa. Przybudówkę wieńczy gzyms koronujący.
Wnętrze
Układ przestrzenny wnętrz w kamienicy jest trójtraktowy. W partii przyziemia znajdują się pomieszczenia przeznaczone do celów handlowo-usługowych, dostępne od strony ulicy. Na pozostałych kondygnacjach mieszkania skomunikowane dwiema klatkami schodowymi z wejściami od podwórza.
Otoczenie
Na podwórzu kamienicy, przy południowo-zachodniej granicy działki, stoi wspomniana już zabytkowa oficyna. Pozostały teren został zagospodarowany jako parking dla samochodów, a na jego tyłach wybudowano dwa rzędy murowanych garaży nakrytych dachem pulpitowym wyłożonym blachą, do których przylegają niewielkich rozmiarów komórki.
Literatura
Domowa książka meldunkowa miasta Lublina ul. Gabr. Narutowicza nr 21 lok. 1-36, APL, sygn. 1123.
Domowa ks. meld. m. L-na ul. Narutowicza nr 21, 27, APL, sygn. 2556.
Studziński J., Dokumentacja historyczna Lublin – kamienica Narutowicza 21, na zlec. Biura Planowania Przestrzennego, Lublin 1989, mps WUOZ w Lublinie.