Żmigród 7 w Lublinie
Historia nieruchomości zlokalizowanej w Lublinie przy ulicy Żmigród 7.
Spis treści
[Zwiń]Lokalizacja
Kamienica przy ul. Żmigród 7 na działce w zachodniej pierzei ulicy Żmigród. Działka pomiędzy parcelą nr 5 a placem – boiskiem szkoły Vetterów (dawnym ogrodem przy klasztorze pp. bernardynek).
Dawny numer policyjny: 208
Numer hipoteczny: WH 144, KW 8240
Numer obecny: Żmigród 7
Funkcja
Budynek mieszkalny.
Kalendarium
1783 – odnotowanie pierwszej zabudowy na działce
pocz. XIX – nieruchomość stanowi własność Michała Serwaczyńskiego, a następnie Jana Jasińskiego
1816 – własność Sebastiana i Marianny Orłowskich
1823 – własność Tomasza i Joanny Orłowskich
2. poł. XIX – własność Tomasza i Feliksa ze Skałeckich Orłowskich
1873 – nieruchomość kupuje Józef Gutman
ok. 1871 – budowa oficyny w tylnej części działki
ok. 1886 – nadbudowa piętra oficyny przylegającej do muru od strony ogrodów bernardynek
1897 – własność Stanisława Myszkowskiego
1902 – nieruchomość kupuje Tomasz Biernacki
1903 – nieruchomość kupuje Dawid Rubin, następnie [w tym samym roku?] Lejba i Hinda Tenenbaum oraz Wolf i Chaja Mandellner
1903–1904 – budowa kamienicy frontowej
ok. 1904 – powstają murowane komórki od strony posesji nr 5
1918 – budowa piętrowej oficyny tylnej
1918 – nowi właściciele działki: Mejer i Sura Grende, Joina i Dobra Grende, Hersz i Chaja Ansztejn.
1923 – Rubinsztejn, Wertman i Goldman przejmują część należącą do Ansztejnów i stają się współwłaścicielami nieruchomości
10 listopada 1936 – sporządzenie Ankiety
po 1939 – zniszczenie dachu kamienicy frontowej
5 czerwca 1940 – Karta realności
1946 – remont dachu
1948–1950 – remont
1949–1950 – w suterenie funkcjonuje wytwórnia chemiczna
po 1956 – nieruchomość przejmuje Skarb Państwa
1970 – remont generalny
Historia
Zabudowę na działce – wydłużony budynek ustawiony szczytem do ulicy Żmigród – odnotowuje plan Łęckiego z 1783 roku. Z 1825 roku pochodzi kolejny plan Lublina, z którego wynika, że wspomniana zabudowa, biegnąca wzdłuż granicy ogrodów bernardynek, była drewniana.
Na początku XIX wieku nieruchomość stanowi własność Michała Serwaczyńskiego, a następnie Jana Jasińskiego. W 1816 roku działka przechodzi na własność Sebastiana i Marianny Orłowskich, a od 1823 roku Tomasza i Joanny Orłowskich. Do nieruchomości Sebastian Orłowski dokupił plac (obecnie Żmigród 5) znajdujący się na tyłach pałacu Umienieckich (Królewska 17).
Dokładny opis drewnianej zabudowy posesji zawierają Akta miasta Lublina z 1846 roku. W dokumentacji czytamy o drewnianym, parterowym domu z bali, który wzniesiony był w „konstrukcji w słupy i węgły, zewnątrz otynkowany na łaty, z kominem murowanym, dach z bantem gontem pokryty”. Z wyposażenia domu wymieniono: piec kaflowy, piec ceglany, kominek szafiasty, komin kopiasty z piecem chlebowym. Na posesji znajdowały się też drewniane chlewiki, również pobite gontem (informacje za dokumentacją WUOZ).
W 2. poł. XIX wieku nieruchomość przechodzi na własność Tomasza i Feliksa ze Skałeckich Orłowskich. W 1873 roku nieruchomość zostaje sprzedana Józefowi Gutmanowi.
Z 1871 roku pochodzi projekt murowanej zabudowy posesji dotyczący budowy oficyny w tylnej części działki. Z 1886 roku pochodzi zrealizowany projekt nadbudowy piętra oficyny w środkowej części posesji, przylegającej do muru od strony ogrodów bernardynek.
W 1897 roku nieruchomość staje się własnością Stanisława Myszkowskiego. W 1902 roku całość kupuje Tomasz Biernacki, w 1903 Dawid Rubin, następnie [w tym samym roku?] Lejba i Hinda Tenenbaum oraz Wolf i Chaja Mandellner. W latach 1903–1904 wybudowano kamienicę frontową: trójkondygnacyjny budynek z sienią w przyziemiu, podpiwniczony, kryty blachą.
Około 1904 roku, wzdłuż muru, od strony posesji nr 5, powstały murowane komórki i ubikacje.
W 1918 roku w tylnej części działki wzniesiono piętrową oficynę na planie litery L, projektu W. Łaszkiewicza. W tym też roku następuje zmiana właścicieli, którymi stają się: Mejer i Sura Grende, Joina i Dobra Grende, Hersz i Chaja Ansztejn. W 1923 roku Rubinsztejn, Wertman i Goldman przejmują część Ansztejnów i stają się współwłaścicielami.
W czasie II wojny światowej zniszczeniu uległ dach kamienicy frontowej. W latach 1948–1950 w oficynie wymieniono stropy, stolarkę okienną, drzwi i podłogi, przemurowano ściany i przeprowadzono remont instalacji elektrycznej oraz wodociągowej. W latach 1949–1950 w suterenie funkcjonowała wytwórnia chemiczna.
Do roku 1956 nieruchomość nadal stanowiła własność rodziny Grende, następnie zaś została przejęta przez Skarb Państwa.
Mieszkańcy
W 1936 roku
Właściciele
Jojna Grende, syn Moszka
Jankiel Grende, syn Moszka
Współwłaściciel: Beia Grende
Dozorca: Jan Waliniak
Mieszkańcy nieruchomości według zawodu w 1940 roku
Pracownicy umysłowi 3 (na parterze), 5 (na piętrze)
Robotnicy 1 (na poddaszu), 3 (w suterenie)
Kupcy i przemysłowcy 2 (na parterze), 3 (na piętrze), 1 (na poddaszu)
Rzemieślnicy 3 (na parterze), 7 (w suterenie), 11 (w oficynie)
Lokatorzy według wyznania, płci i wieku w 1940 roku
Ogólna ilość mieszkańców 131
Chrześcijan 55
Żydów 76
Mężczyzn 41
Kobiet 54
Dzieci do lat 6 włącznie 8
Dzieci do lat 7-18 włącznie 23
Opis
Budynek frontowy dwupiętrowy, murowany z cegły, podpiwniczony. Obiekt wzniesiony na planie trapezu. Elewacja frontowa ośmioosiowa, z ryzalitem na skrajnej osi północnej, w którym znajduje się brama. Elewacja od dołu posiada wysoki, gładki cokół, w którym przebito okna do suteren. Parter elewacji boniowany, nad otworami boniowanie w układzie klińcowym. Okna I piętra ujęte profilowanymi opaskami, zwieńczone trójkątnym naczółkiem. Okna II piętra w opaskach, z parapetem wspartym na konsolkach w formie stylizowanych liści akantu. Całość wieńczy gzyms kostkowy. Na I i II piętrze (na 2 i 6 osi) balkony.
Elewacja tylna gładka, na wysokim cokole, z regularnie rozmieszczonymi otworami.
Oficyna środkowa murowana z cegły, wzniesiona na planie romboidalnym, dwutraktowa, wielodzielna. Budynek jednopiętrowy, z dachem jednospadowym w stronę podwórza. Klatka schodowa wtórna. Elewacja gładka, na niskim cokole. Otwory okienne bez obramień.
Oficyna tylna murowana z cegły, wzniesiona na planie zbliżonym do litery L, jednotraktowa. Budynek jednopiętrowy, w części skrzydła zachodniego parterowy, z dachem jednospadowym w stronę podwórza. Klatka schodowa dwubiegowa, drewniana. Elewacja gładka, na niskim cokole. Otwory okienne bez obramień. Nad wjazdem do garażu w części południowej facjata z wysokim, półkoliście zwieńczonym oknem.
Wnętrze
Układ wnętrz dwutraktowy, wielodzielny, niesymetryczny. Ściany działowe w większości drewniane, częściowo ceglane. W obu traktach znajdują się klatki schodowe z obłożeniem drewnianym, z tralkowymi balustradami. Częściowo zachowana stolarka drzwiowa. Na korytarzu głównej klatki, za wejściem, znajduje się lastrykowa tablica z napisem „1904” (stan na rok 1994).
Literatura
Akta nieruchomości położonej w Lublinie przy ul. Żmigród 7 cz.II; Zespół: 35/22/0 Akta miasta Lublina » Seria: 10 INSPEKCJA BUDOWLANA MIASTA LUBLINA [1926-]1944-1950[1951] » Jednostka: 6190 ; APL.
Domowa książka meldunkowa miasta Lublina ul. Żmigród nr 7 lok. 1-10a; 11-25; Zespół: 35/22/0 Akta miasta Lublina » Seria: 12 KSIĘGI MELDUNKOWE MIESZKAŃCÓW MIASTA LUBLINA [1873-]1930-1950[-1960] » Jednostka: 2439; APL.
Domowa książka meldunkowa miasta Lublina ul. Żmigród nr 7 lok. 1-2a; 3-25; Zespół: 35/22/0 Akta miasta Lublina » Seria: 12 KSIĘGI MELDUNKOWE MIESZKAŃCÓW MIASTA LUBLINA [1873-]1930-1950[-1960] » Jednostka: 2438; APL.
Domowa książka meldunkowa miasta Lublina ul. Żmigród nr 7, 10; Zespół: 35/22/0 Akta miasta Lublina » Seria: 12 KSIĘGI MELDUNKOWE MIESZKAŃCÓW MIASTA LUBLINA [1873-]1930-1950[-1960] » Jednostka: 2680 ; APL.
Domowa książka meldunkowa miasta Lublina ul. Żmigród nr 7, 10; Zespół: 35/22/0 Akta miasta Lublina » Seria: 12 KSIĘGI MELDUNKOWE MIESZKAŃCÓW MIASTA LUBLINA [1873-]1930-1950[-1960] » Jednostka: 2681; APL.
Kamienica przy ul. Żmigród 7 w Lublinie. Rozpoznanie historyczne i konserwatorskie, oprac. W. Boruch, Lublin 1994, mps WUOZ, sygn. 5447.