Elżbieta Wolicka-Wolszleger (1937–2013)

Dom rodzinnyBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Elżbieta Maria Wolicka-Wolszleger urodziła się 3 września 1937 roku w Warszawie. Była córką przedwojennego adwokata. Jej dom rodzinny w Warszawie został zniszczony podczas pierwszych bombardowań w 1939 roku.

Po wojnie rodzina zamieszkała w Gdańsku-Oliwie. Elżbieta zabrała na Wybrzeże „obraz” płonącej stolicy podczas powstania warszawskiego w 1944 roku, który został jej w pamięci na całe życie. W 2005 roku Elżbieta Wolicka-Wolszleger wspominała:
„Miałam dwa lata jak wybuchła wojna. Zresztą pierwsze bomby trafiły w nasz dom przy Krakowskim Przedmieściu, także tułaliśmy się przez całą okupację, i ten horror okupacyjny tkwi we mnie w pamięci. Właśnie na zasadzie takich spotów, luźnych obrazów”¹.

Ryszard Kasperowicz:
„Ona pamiętała płonącą Warszawę i wyjście z Warszawy po kapitulacji powstania w październiku [19]44 roku, kiedy jako kilkuletnie dziecko widziała, właściwie na ulicy ludzkie trupy, które – jak opowiadała – wyglądały jak takie gałgankowe lalki”².

„I przenieśliśmy się w [19]45 roku do Gdańska, po prostu szukać miejsca osiedlenia po wojnie”³.

W Gdańsku Elżbieta Wolicka-Wolszleger razem z rodziną zamieszkała w poniemieckiej willi z ogrodem. Rodzina żyła skromnie. Jej ojciec, Jerzy Wolicki, był żołnierzem konspiracyjnym AK, dlatego po wojnie zetknął się z problemem znalezienia pracy. 

Ryszard Kasperowicz:
„Lata powojenne były dla nich trudne i głównie jedli kapustę, którą mama hodowała w ogródku. Oni mieszkali w Gdańsku, a właściwie w Oliwie. Do Warszawy przecież już nie wrócili”⁴.

Elżbieta Wolicka-Wolszleger:
„No i tam spędziłam swoje starsze dzieciństwo, można by tak powiedzieć, lata szkolne, pierwsze studia”⁵.

EdukacjaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

W 1960 roku Elżbieta Wolicka-Wolszleger ukończyła gdańską Państwową Wyższą Szkołę Sztuk Plastycznych (obecnie ASP). Po lekturze między innymi tekstów filozoficznych ojca profesora Alberta Krąpca, podjęła decyzję o rozpoczęciu studiów filozoficznych na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim.

Elżbieta Wolicka-Wolszleger:
„Humanistyka wtedy przeżywała okres bardzo trudny. Obowiązywała tak zwana linia marksistowsko-leninowska więc humanistyka była w kleszczach ideologii, bardzo skrupulatnie egzekwowanej. No więc dokształcaliśmy się humanistycznie na własną rękę. Czytałam «Znak», «Tygodnik Powszechny», czasopisma względnie niezależne, i to mnie popchnęło do zainteresowania się KUL-em. Tak, tutaj [w Lublinie] zaczęłam i skończyłam studia filozoficzne”⁶.

Podczas studiów nawiązała wiele przyjaźni, między innymi poznała Andrzeja Szostka, wówczas studenta, później księdza, profesora filozofii i rektora KUL w latach 1998–2004.

Wspomina Andrzej Szostek:
„Agata [imieniem Agata nazywali profesor Elżbietę Wolickę-Wolszleger jej przyjaciele – dop. red.] była chyba dwa lata wyżej. Ponieważ wykłady były łączone, myśmy się także spotykali na tych zajęciach. Ja byłem troszkę niepewny, ponieważ jak się wchodzi na drugi rok, a ludzie już jakoś zdołali się poznać i, że tak powiem, zdefiniować wewnętrznie, to z zewnątrz przychodzący człowiek jest trochę obcy. I pamiętam, że Agata – mówię Agata, Agata [imię] podejrzewam, że to jeszcze z czasów jej studiów w Gdańsku. Ja nie znam tej historii, bo ja ją poznałem tutaj, ale – o ile wiem – to już wtedy przylgnęło do niej takie dodatkowo imię. W każdym razie Agata w tym [19]65, ja miałem może 20 lat wtedy, taka twarz życzliwa, otwarta, pogodna. Ja bym powiedział, że miałem poczucie takiego bezpieczeństwa jak się z nią rozmawiało. […] Była bardzo inteligentna, zafascynowana filozofią, razem się do niektórych egzaminów potem przygotowywaliśmy”⁷.

Praca magisterska Elżbiety Wolickiej-Wolszleger dotyczyła teorii twórczości Stanisława Ignacego Witkiewicza. Jest absolwentką Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego z 1968 roku.

Praca naukowaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

W 1968 roku Elżbieta Wolicka-Wolszleger zaczęła prowadzić zajęcia zlecone na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, a w roku akademickim 1969/1970 otrzymała etat na Wydziale Filozofii KUL. Od 1 grudnia 1977 roku pracowała jako adiunkt w Katedrze Metafizyki. Praca doktorska Elżbiety Wolickiej-Wolszleger – Byt i znak. Filozoficzne podstawy semiotyki u Jana od św. Tomasza – została opublikowana  w 1981 roku.
W tym samym roku Elżbieta Wolicka-Wolszleger przeszła z Wydziału Filozofii na Wydział Nauk Humanistycznych, gdzie podjęła pracę w Katedrze Doktryn Artystycznych KUL⁸.

W 1985 roku zrobiła habilitację w Instytucie Sztuki PAN. Tytuł profesora zwyczajnego otrzymała w 1998 roku.
Przez wiele lat (do 2004 roku) Elżbieta Wolicka-Wolszleger pełniła funkcję kierownika Katedry Doktryn Artystycznych KUL, obejmując ją po prof. Jacku Woźniakowskim. Była współorganizatorem, z Małgorzatą Kitowską-Łysiak, Piotrem Kosiewskim i Ryszardem Kasperowiczem cyklu seminariów metodologicznych w Kazimierzu Dolnym.

Ryszard Kasperowicz:
„Ukazało się kilkanaście tomów, będących pokłosiem tych spotkań”⁹.

Elżbieta Wolicka-Wolszleger była znawczynią filozofii platońskiej, metafizyki klasycznej, semiotyki scholastycznej i twórczynią wykładni filozofii kultury Kanta, hermeneutyki Ricoeura i Gadamera, myśli Martina Heideggera.

Ryszard Kasperowicz:
„Ona była doskonałą znawczynią filozofii klasycznej i zawsze potrafiła, że tak powiem analizować problemy filozofii współczesnej w ścisłym związku z całą myślą klasyczną, co dawało jej ogromną możliwość zdystansowania się do tego, ale też takiej sprawiedliwej, rzetelnej, niedogmatycznej oceny, bo absolutnie nie było tak, że była krytykiem współczesnej myśli. Wprost przeciwnie, widziała ogromne możliwości i wiele świetnych, żeby tak powiedzieć, pomysłów, ale umiała je interpretować w świetle tej tradycji klasycznej, co wzbogacało ogląd filozofii nowoczesnej”¹⁰.

Elżbieta Wolicka-Wolszleger w swoich licznych rozprawach podejmowała różnorodne zagadnienia z zakresu dziejów teorii sztuki, estetyki, metodologii historii sztuki (teoria interpretacji historycznej, teoria wartości, wykładanie symbolu), a także antropologii filozoficznej (w kontekście filozofii religii)¹¹. Język jej prac naukowych był językiem trudnym. Zaś prof. Elżbieta Wolicka-Wolszleger według opinii studentów była wykładowcą wymagającym. Ale i takim, który poświęcał swój czas wolny i spotykał się ze studentami we własnym mieszkaniu.

Maria Filipiak:
„Zapraszała studentów, odbywało się seminarium naukowe, a później luźne rozmowy przy sałatkach”¹².

Urszula Mazurczak:
„Myśmy tego potrzebowali, a pani profesor to aranżowała. Wtedy rzeczywiście rozwiązywały się nam języki, jeśli chodzi o stawianie pytań, wyjawianie swoich trudności i mówienie do nas językiem przyjaznym, a nie hermetyczno-metodologicznym, jaki narzucała sama istota filozofii. Można było studiować jak w platońskim gaju, gdzie są rozmowy, jest dialog, pytanie, dyskusja”¹³.

Działalność w ruchu „Solidarności”Bezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

W latach 1980–1981 i w okresie późniejszym Elżbieta Wolicka-Wolszleger była zaangażowana w działalność ruchu „Solidarność”.

Elżbieta Wolicka-Wolszleger:
„W działania związane z opozycją wciągnął mnie wybitny działacz, nieżyjący już Adam Stanowski, który rozkręcał „Solidarność” na KUL-u”¹⁴.
Elżbieta Wolicka-Wolszleger w latach 1981–1982 należała do Komisji Uczelnianej NSZZ „Solidarność”. Jako publicystka współpracowała z pismem „Spotkania” i drukowała między innymi na łamach pisma „Miesiące”, przeglądu związkowego Regionu Środkowowschodniego NSZZ „Solidarność”. W numerze 2–3 z 1981 napisała:
„Pierwszą przesłanką, która stanowi zarazem najistotniejszy czynnik wyróżniający ruch solidarnościowy spośród innych, zarówno współcześnie znanych, jak i zanotowanych przez historię, jest świadomie założony pluralizm. [...] Druga przesłanką, na której Związek opiera swoje działania i która wyznacza jego cele jest «ochrona praw, godności i interesów pracowników». Zgodnie z tym sformułowaniem Statutu naszą podmiotowość w «Solidarności» określa stosunek do człowieka i do pracy”¹⁵. 

W stanie wojennym była zaangażowana w pomoc rodzinom osób aresztowanych i internowanych.
Elżbieta Wolicka-Wolszleger:
„Było to roznoszenie paczek. Poznałam wtedy Lublin od podszewki, od rożnych slumsów, dzielnic robotniczych. [...] My działaliśmy raczej jako ta komórka pomocy materialnej, także pośredniczyliśmy w różnych prawnych akcjach samopomocowych, ale przede wszystkim udzielaliśmy pomocy materialnej, bowiem po wybuchu stanu wojennego zaczęły przychodzić transporty darów z zagranicy. Wkrótce powstał zalew tych darów, trzeba było jakoś zorganizować to wszystko. Otworzyliśmy, najpierw na KUL-u w jakimś małym pokoiczku, a potem przy Duszpasterstwie Akademickim KUL, taki ośrodek rozdawnictwa tych darów”¹⁶.

Literatka, redaktorka i tłumaczkaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Elżbieta Wolicka-Wolszleger przez wiele lat współpracowała z miesięcznikiem „Znak” jako członek redakcji, współtworząc profil intelektualny tego ważnego czasopisma. Była związana nie tylko ze środowiskiem krakowskiego „Znaku”, ale także z redakcją „Tygodnika Powszechnego”. Liczne i żywe kontakty łączyły ją z historykami sztuki Warszawy, Poznania, Wrocławia¹⁷.

Ryszard Kasperowicz:
„Oprócz pracy naukowej była świetną animatorką kultury, bardzo żywo zainteresowaną po prostu problemami współczesnej kultury”¹⁸.

Elżbieta Wolicka-Wolszleger podejmowała wiele ważnych przedsięwzięć o charakterze kulturalnym, między innymi rozpoczęła współpracę z Ośrodkiem „Brama Grodzka-Teatr NN” w Lublinie. Jest autorką recenzji spektakli Teatru NN z początku lat 90., na przykład artykułu Pochwała prywatności opublikowanego na łamach „Tygodnika Literackiego” w 1991 roku.

Ryszard Kasperowicz:
„Myślę też, że te spotkania tutaj, w Teatrze NN wynikały z jej zainteresowań, może w takim stopniu mniejszym teatrem, ale było to efektem, czy – można by powiedzieć – pewnym refleksem jej ogromnej wrażliwości poetyckiej”¹⁹.

Dała się poznać także jako bardzo dobry tłumacz. Przetłumaczyła na przykład Kobietę i zbawienie świata Paula Evdokimova (Poznań 1991) czy publikację Gustave'a Thibona Płodne złudzenie (Poznań 1998).

Andrzej Szostek:
„Pamiętam, kiedyś przywiozłem z zagranicy książkę, dostałem ją w oryginale. Prorok Khalil Gibran. Prorok to jest najważniejsza jego książka, i ja dostałem ją od mojego współbrata, od marianina, w Ameryce. Potem znalazłem przypadkiem, w księgarni już przetłumaczoną na język polski tę książkę, i mam ją, ale Agaty tłumaczenie też. I jest trafniejsze”²⁰.

Elżbietę Wolicką-Wolszleger przyjaciele nazywali Agatą.
Maria Filipiak:
„Agata, to imię chyba nadano jej jeszcze w tej szkole plastycznej wyższej. Jak pisał ksiądz Wierzbicki we wspomnieniu, Agata po grecku to dobra. Jak się okazuje bardzo trafne znaleźli dla niej imię”²¹.

Urszula Mazurczak:
„Bardzo to pasowało do niej, do jej kondycji fizycznej, do jej ruchliwości, ale także i do takiego, nie chcę powiedzieć idyllicznego spojrzenia na świat, który myślę, że się potem zmieniło. Tak jak potem nam w większości się zmienił ten świat. Ale ostatecznie, gdzieś w środku mamy duży potencjał swojej szczerości wobec świata, i to była wtedy Agatka. Potem była Elżbietą. Może też jej udział w konferencjach, oficjalnych gremiach to była przywoływana w swoim imieniu pierwszym. Myślę, że swoje imię też lubiła, Elżbieta”²².

W kręgu prywatnych zainteresowań literackich Elżbiety Wolickiej-Wolszleger, poza poezją Gerarda Hopkinsa czy Thomasa Eliota, była fantastyka. Czytała między innymi Tolkiena czy Lewisa.
Maria Filipiak:
„Myślę, że to można o niej powiedzieć spokojnie: taki człowiek renesansu!”²³
Jadwiga Kuczyńska:
„No i tu Rodziewiczówna, Orzeszkowa oczywiście! Bardzo to lubiła Agata, i te piękne opisy Polesia, prawie namalowane. Znam trochę zainteresowań Agaty poza filozofią, poza doktrynami artystycznymi. To był wyjątkowy umysł. Nie ograniczała się tylko do nauki. Taka była Agata. Pamiętam jak w Druskienikach z grupą przyjaciół, czytałyśmy sobie wspólnie, Nad Niemnem też, i niektóre fragmenty Dewajtis”²⁴.

Działalność artystycznaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Pierwsze prace Elżbiety Wolickiej-Wolszleger powstawały w Gdańsku. Malowała w pracowni na Starym Mieście. Jednak w Lublinie, oddając się przede wszystkim działalności naukowej na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, a później działalności społecznej w „Solidarności”, profesor Wolicka-Wolszleger rzadko zdradzała talent malarski.

Andrzej Szostek:
„Ona się nie chwaliła tym, co robiła wcześniej, ja tyle lat ją znałem, i tyle różnych okazji było, żeby porozmawiać z nią na różne tematy, ale ja w ogóle nie wiedziałem, że ona ma taki dorobek, i powiedziałabym pobożny dorobek. Ile jest w jej rysunkach, tych związanych z obrazami kojarzącymi się z chrześcijaństwem: Matki Najświętszej, krzyża. Otóż, wiedziałem tyle, że ona szkicowała, rysowała, ale dopiera ta wystawa mi to pokazuje, a już się znaliśmy co najmniej 40 lat jak ja to zobaczyłem po raz pierwszy!”²⁵

Od roku 1978 Elżbieta Wolicka-Wolszleger należała do sekcji malarstwa lubelskiego okręgu Związku Polskich Artystów Plastyków, lecz dopiero w 2009 roku wystawa prac zatytułowana Płótna i papiery ukazała ogromny dorobek artystyczny profesor Wolickiej-Wolszleger. Prezentowane wówczas prace pochodziły z lat 50–80.

W folderze wydanym przy okazji wystawy Małgorzata Kitowska-Łysiak napisała o pracach profesor Wolickiej-Wolszleger:

„Dzieła malarskie są w większości niezwykle szlachetnymi przykładami tzw. malarstwa materii i abstrakcji aluzyjnej. Bez względu na motyw charakteryzuje je dbałość o wyrazistą konstrukcję całości, stosowanie przemyślanego układu wyrafinowanych plam barwnych i mięsistych efektów fakturowych, które nadają powierzchniom płócien cechy alchemicznej tkanki. [...] w obrazach Elżbiety Wolickiej-Wolszleger plama koloru ma niekiedy status śladu, a zarazem aluzji do świata zewnętrznego, częściej jednak staje się nieomal autonomicznym bytem malarskim, niezależnym od świadectwa oka”.

Poza pracami malarskimi na wspomnianej wystawie zostały zaprezentowane jej szkice i rysunki, o których we wspomnianym folderze do wystawy pisze Marcin Lachowski:

„Obszerną część wykonanych przez artystkę rysunków stanowią szczególne przedstawienia postaci ludzkich. Ich bohaterowie są skupieni, pochłonięci własną pracą, jak uczennica w szkolnej klasie, dwie postacie pochylone nad szkicownikami, sięgająca po pustą łubiankę starsza kobieta. Elżbieta Wolicka-Wolszleger obserwuje ruch, działanie, zwykły gest, wydobywając jego niezwykły wyraz”.

Na emeryturzeBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Na emeryturze zamieszkała z siostrą Katarzyną w Gdańsku. Jako emerytowany profesor KUL prowadziła jeszcze zajęcia na Uniwersytecie Gdańskim. Mimo ciężkiej choroby nie zaprzestała pracy naukowej.

Elżbieta Wolicka-Wolszleger zmarła 24 maja 2013 roku. Została pochowana 7 czerwca w Gdańsku, na cmentarzu w Oliwie. Czwartego czerwca 2013 roku została pośmiertnie odznaczona Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.

PublikacjeBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Książki autorskie²⁶
Byt i znak. Filozoficzne podstawy semiotyki u Jana od św. Tomasza, RW KUL, Lublin 1981.
Mit – symbol rozwinięty. W kręgu platońskiej hermeneutyki mitów, (cz. II), RW KUL, Lublin 1989.
Mimetyka i mitologia Platona. U początków hermeneutyki filozoficznej, TN KUL, Lublin 1994.
Próby filozoficzne. W kręgu wybranych zagadnień „filozofii wieczystej” i współczesnej antropologii, Znak, Kraków 1997.
Rozważania wokół Kanta. Prolegomena do filozofii kultury jako krytyki władz podmiotu, TN KUL, Lublin 2002.

Inne
Wobec sztuki. Historia – krytyka – teoria, red. (z P. Kosiewskim), FIS, Lublin 1991.
Czas i wyobraźnia. Studia nad plastyczną i literacką interpretacją dziejów, red. (z M. Kitowską-Łysiak), TN KUL, Lublin 1995.
Miejsce rzeczywiste – miejsce wyobrażone. Studia nad kategorią miejsca w przestrzeni kultury, red. (z M. Kitowską-Łysiak), TN KUL, Lublin 1999.
Prawda natury – prawda sztuki, red. (z R. Kasperowiczem), TN KUL, Lublin 2002.
Myśl, oko i ręka artysty. Studia nad genezą procesu tworzenia, red. (z R. Kasperowiczem), TN KUL, Lublin 2003.
Biografia – historiografia wczoraj i dziś. Biografia nowoczesna – nowoczesność biografii, red. (z R. Kasperowiczem), TN KUL, Lublin 2005.

Rozprawy, artykuły
Symbolizm „Czystej Formy” w pismach estetycznych St. I. Witkiewicza, „Znak” 1969, nr 7–8, s. 933–961.
Człowiek poznający i poznanie człowieka, „Znak” 1969, nr 12, s. 1619–1626.
Estetyka metafizyczna St. I. Witkiewicza, „Studia Philosophiae Christianae” 1969, nr 2, s. 157–177.
Zagadnienie „śmierci Boga” w myśli współczesnej – XIV „Tydzień Filozoficzny” w KUL, „Zeszyty Naukowe KUL” 1971, nr 4, s. 89–90.
Bezdroża subiektywizmu, „Więź” 1971, nr 6, s. 125–130.
Implikacje filozoficzne symbolicznej interpretacji zjawisk kulturowych,„Roczniki Filozoficzne” 1972, z. 1, s. 65–99.
Filozofia na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, „Biuletyn Informacyjny KUL” 1972, nr 1, s. 15–23.
W kręgu zagadnień filozofii człowieka, „Więź” 1972, nr 7–8, s. 271–274.
Studium filozofii teoretycznej w KUL w latach: 1968–1972, „Roczniki Filozoficzne” 1973, z. 1, s. 94–106.
XVI „Tydzień Filozoficzny” w KUL: człowiek i religia, „Zeszyty Naukowe KUL” 1973, nr 3–4, s. 176–179.
O niektórych problemach kodyfikacji „języków sztuki”. Na marginesie książki N. Goodmana „Languages of Art”, „Roczniki Filozoficzne” 1974, z. 1, s. 201–212.
Aktualność tomizmu: XVII „Tydzień Filozoficzny” w KUL, „Zeszyty Naukowe KUL” 1974, nr 4, s. 39–52.
Teoriopoznawcze aspekty pojęcia „imago” u św. Tomasza i u św. Bonawentury, „Roczniki Filozoficzne” 1975, z. 1, s. 119–137.
Koncepcja prawdziwości u Jana od św. Tomasza, „Summarium” 1975, nr 4, s. 31–34.
Hermeneutyka „imago” w tekstach św. Bonawentury, w: Bonawentra – życie i myśl, pod red. S.C. Napiórkowskiego i E.I. Zielińskiego, Niepokalanów–Warszawa 1976, s. 184–194.
Zagadnienie istnienia w „De ente et essentia” św. Tomasza (z P. Pachciarkiem), „Roczniki Filozoficzne” 1976, z. 1, s. 123–136.
Notion of Truth in the Epistemology of John of St. Thomas, „The New Scholasticism” 1979, nr 1, s. 96–106.
Znakowy charakter uczestnictwa, „Zeszyty Naukowe KUL” 1979, nr 1–3, s. 109–122.
Uczestnictwo we wspólnocie, „Więź” 1979, nr 2–3, s. 54–63.
Biblijny archetyp człowieka, w: Jan Paweł II, Mężczyzną i niewiastą stworzył ich, cz. 2: O Jana Pawła II teologii ciała, Libreria Editrice Vaticana, Citta del Vaticano–Lublin 1981, s. 159–183.
Biblijny archetyp człowieka w „teologii ciała” Jana Pawła II (skrócona wersja), „Znak” 1981, nr 3, s. 268–288.
Participation in Community: Wojtyla’s Social Anthropology, „Communio” Summer 1981, s. 108–118.
Etos wolności i nadziei, „Znak” 1982, nr 4, s. 67–183.
„Jaki też jest cel słowa?”, „Znak” 1983, nr 10, s. 1593–1597.
W poszukiwaniu pierwocin mowy, „Znak” 1984, nr 2–3, s. 343–347.
Domysły w czasie teraźniejszym (1), „Spotkania” 1984, nr 26, s. 62–67 [wyd. drugiego obiegu]; przedruk: „Spotkania” 1985 (Paryż), nr 26, s. 96–103 (sygn. C.Z.).
Domysły w czasie teraźniejszym (2), „Spotkania” 1984, nr 27–28, s. 20–24 [wyd. drugiego obiegu]; przedruk: „Spotkania” 1985 (Paryż), nr 27–28, s. 133–138 (sygn. C.Z.).
Lekcja św. Tomasza, „Znak” 1985, nr 6, s. 21–36.
Kołakowskiego kłopoty z religią, „Znak” 1985, nr 7–8, s. 86–99.
Mimetyka – noetyka – retoryka. W kręgu platońskiej wizji początków języka i sztuki wymowy, „Studia Semiotyczne” 1986, nr 14–15, s. 59–81.
Mit – symbol – alegoria. W kręgu platońskiej hermeneutyki mitów (cz. I), „Studia Semiotyczne” 1986, nr 14–15, s. 83–103.
Obecność mitu – wczoraj i dziś, „Zeszyty Naukowe KUL” 1986, nr 2, s. 31–46.
„Obrazy są korzeniami myśli”, „Znak” 1986, nr 7–8, s. 3–22.
W kontrapunkcie ideologicznego myślenia – czyli kłopotów z Kołakowskim ciąg dalszy, „Znak” 1986, nr 11–12, s. 159–166.
Aktualne i ostateczne. Rozważania o przeżywaniu czasu, „Roczniki Filozoficzne” 1987–1988, z. 2, s. 5–22.
Symbolika i hermeneutyka. Kilka uwag o sztuce obrazowania i jej wykładni u Platona, w: Entre cour et jardin czyli pomiędzy mecenasem i artystą. Księga ku czci Profesora Andrzeja Ryszkiewicza, „Roczniki Humanistyczne” 1987, t. XLI, z. 4 – Historia Sztuki, s. 41–48.
Głos w sprawie „kryzysu sztuki sakralnej”, „Zwrot. Półrocznik Koła Naukowego Studentów Historii Sztuki KUL” 1987, nr 1, s. 23–26.
Kilka uwag na temat wartości i wartościowania w historii sztuki, w: Sztuka i wartości. Materiały XI Seminarium Metodologicznego Stowarzyszenia Historyków Sztuki. Nieborów 26–28 czerwca 1986, red. M. Poprzęcka, Zakład Wydawnictw Sztuka Polska [b.m.w] 1988, s. 54–71.
O różnych typach wyobraźni symbolicznej, „Zwrot. Półrocznik Koła Naukowego Studentów Historii Sztuki KUL” 1988, nr 2, s. 48–56.
Podróż do Ziemi Świętej, „W drodze” 1988, nr 8, s. 89–94.
O różnych typach wyobraźni symbolicznej i co z nich wynika dla sztuki sakralnej, „W drodze” 1989, nr 3, s. 72–84.
Wiara i czas. Przyczynek do chrześcijańskiej hermeneutyki dialogu, „Znak” 1989, nr 4, s. 34–45.
Znak niewyrażalnego. Filozofia religii według A. J. Heschela, „W drodze” 1989, nr 1, s. 47–58.
Olivier Clément o źródłach kryzysu cywilizacji europejskiej, „W drodze” 1989, nr 8, s. 22–24.
Mit i zabawa – dwa źródła kultury, w: Fermentum massae mundi. Jackowi Woźniakowskiemu w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, pod red. N. Cieślińskiej i P. Rudzińskiego, Agora, Warszawa 1990, s. 183–191.
Teatr wyobraźni, w: Teatr bezsłownej prawdy. „Scena Plastyczna” Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, pod red. W. Chudego, RW KUL, Lublin 1990, s. 31–39.
Paradoks człowieka i próby jego wyjaśnienia w myśli filozoficzno-religijnej, „W drodze” 1990, nr 5, s. 3–14.
Modele antropologiczne a „człowiek ewangelii”, „Znak” 1990, nr 7–8, s. 43–61.
Pamięć i czas, „Znak” 1990, nr 10–11, s. 121–136.
Pytanie filozofa, w: Zawierzyć człowiekowi. Księdzu Józefowi Tischnerowi w sześćdziesiąte urodziny, Znak, Kraków 1991, s. 381–390.
Sacrum i sztuka – punkty zapalne sporu, „Znak” 1991, nr 12, s. 43–48; przedruk w: Triennale plastyki „Sacrum I” [kat. wyst.], Częstochowa 1991; przedruk w: Sztuka miejscem znalezienia się [kat. wyst.], Kraków, wrzesień 1993, 208–211; tamże przekłady: The Sacred and the Profane: Flare-up Points, 244–248; Sacrum et art – les points sensibles de la querelle, s. 280–283; das Sacrum und die Kunst – Brandherde einer Auseinandersetzung, s. 317–320.
Największa spośród zagadek, „Kresy” 1991, nr 8, ss. 168, 169.
Wizerunki kapryśne, „Znak” 1991, nr 7, s. 54–64.
„Sztuka wolności” czy „sztuka rezygnacji”?, „Znak” 1991, nr 8, s. 27–34.
Komunikacja literacka jako źródło samowiedzy, w: Problematyka aksjologiczna w nauce o literaturze, pod red. S. Sawickiego i A. Tyszczyka, RW KUL, Lublin 1992, s. 173–194.
Nauki o sztuce wśród dyscyplin humanistycznych, w: Wobec sztuki. Historia – krytyka – teoria, pod red. E. Wolickiej i P. Kosiewskiego, FIS, Lublin 1991, s. 5–10; tamże, głos w dyskusji: ss. 52, 56, 58, 95, 96, 150–152, 153, 176–179.
Człowiek w świetle Bożego zamysłu, „W drodze” 1992, nr 1, s. 5–13.
Abraham Joshua Heschel – żarliwy świadek ukrytej prawdy, „W drodze” 1992, nr 8, ss. 39, 40.
Odyseja – Politeja. Szkic o homerycko-platońskim rodowodzie idei „człowieka-pielgrzyma”, „Znak” 1992, nr 1, s. 14–33.
Pod urokiem idei wolności, „Znak” 1992, nr 5, s. 68–82; przedruk w: Kosmopolityzm i sarmatyzm. Antologia powojennego eseju polskiego, wybór i oprac. D. Heck, Ossolineum, Wrocław–Warszawa–Kraków 1991, s. 528–541.
Spojrzenie w kierunku „jutra”, „Tygodnik Literacki” 1992, nr 0, s. 78.
Kim jesteś, filozofie? (Wokół fragmentów V i VI księgi Politei Platona – próba interpretacji), w: Wartość bycia. Władysławowi Stróżewskiemu w darze, Kraków–Warszawa 1993, s. 389–397.
O sposobach „odzyskiwania żywej mowy” w dialogach Platona, w: Platon – nowa interpretacja. Materiały z sympozjum, KUL, 30 listopada–2 grudnia 1992, pod red. A. Kijewskiej i E.I. Zielińskiego OFMConv., RW KUL, Lublin 1993, s. 133–144.
Homo narrator, „Logos i Ethos” 1993, nr 2, s. 237–248.
Wśród swoich obcy. Problem stosunków żydowsko-polskich w utworach Izaaka Bashevisa Singera, „Krytyka” 1993, nr 40, s. 211–224.
„Kształt, jakby zaprojektowany, życia...”, „Kresy” 1993, nr 14, s. 104–113.
Historia sztuki w nurcie historii kultury, „Znak” 1993, nr 11, s. 3–15.
Glosarium biblijne (1), „W drodze” 1993, nr 1, s. 6–15.
Glossarium biblijne (2), „W drodze” 1993, nr 2, s. 40–52.
Glossarium biblijne (3), „W drodze” 1993, nr 3, s. 48–66.
Trzej świadkowie – trzy wykładnie idei „klasyczności” w kulturze europejskiej, w: Klasycyzm i klasycyzmy. Materiały Sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Warszawa, listopad 1991, PWN, Warszawa 1994, s. 25–43.
Lekcja św. Tomasza, „Znak” 1994, nr 4, s. 28–42.
Kim jesteś, Kościele?, „Znak” 1994, nr 5, s. 33–41.
Maria z Betanii, „W drodze” 1994, nr 3, s. 48–67.
Metafizyka na rozdrożu, „Znak – Idee” 1995, nr 7, s. 5–18.
Chrześcijaństwo po zniżonej cenie, czyli dlaczego ateizm jest nam dziś do zbawienia koniecznie potrzebny, „Znak” 1995, nr 2, s. 40–45.
Człowiek otwarty na transcendencję, w: Katechizm kościoła katolickiego – Wprowadzenie, RW KUL, Lublin 1995, s. 9–20.
Gnoza – gnostycyzm – „neognostycyzm” nowych czasów (próba rewizji pojęć), „Vox Patrum” 1991–1992, nr 11–12, s. 387–397.
Filozofia a nauka o literaturze. Paula Ricoeura próba nowej interpretacji kategorii „mimesis”, „Teksty Drugie” 1995, nr 5, s. 62–81.
Obraz i słowo w obszarze języka religijnego, „Znak” 1995, nr 12, s. 64–75.
Między teorią a historią. Ważny epizod rozważań o metodzie interpretacji humanistycznej, w: Czas i wyobraźnia. Studia nad plastyczną i literacką interpretacją dziejów, pod red. M. Kitowskiej-Łysiak i E. Wolickiej-Wolszleger, TN KUL, Lublin 1995, s. 11–45.
O potrzebie rytuału, „Znak” 1996, nr 5, s. 4–13.
Wiara i wyobraźnia. W poszukiwaniu źródeł współczesnego kryzysu obrazowania wiary, „Roczniki Humanistyczne” t. XLIV, z. 4 – Historia Sztuki, s. 17–35.
Un eretico tra i prigionieri della caverna (leggendo Chiaromonte), „Ou. Rifflessioni e provocationi” 1996, vol. V, n. 2, s. 53–59.
Dwie niesprzeczne racje – rozum czy serce?, „Znak” 1997, nr 6, s. 4–13.
Podzwonne dla Mnemozyne?, w: Christianitas et cultura Europae. Księga Jubileuszowa prof. Jerzego Kłoczowskiego, red. H. Gapski, Lublin 1998, cz. 1, s. 745–749.
Zło wyobrażone – zło rzeczywiste, „Znak” 1998, nr 3, s. 41–57.
„Posługa myślenia” powołanie środowisk akademickich, w: Ziarno czynu. Refleksje po V pielgrzymce Jana Pawła II do Ojczyzny, red. F. Kampka, WAM, Kraków 1998, s. 35–44.
Kultura wobec orędzia Chrystusa, „Teofil. Pismo filozoficzno-teologiczne Kolegium o.o. dominikanów w Krakowie” 1998, nr 2, s. 71–76.
Kilka uwag wstępnych, w: K. Jaspers, Wiara filozoficzna wobec Objawienia, Znak, Kraków 1999, s. 9–23.
„Marzenie to niedziela myśli”, „Roczniki Humanistyczne” 1999, t. XLVII, z. 4 – Historia Sztuki (specjalny – ded. prof. J. Lileyce), s. 389–393.
Historia jako genealogia. Fryderyka Nietzschego projekt przezwyciężenia nędzy XIX-wiecznych historyzmów, „Polska Sztuka Ludowa. Konteksty” 1999, nr 3, s. 30–36.
Historia jako genealogia. Fryderyka Nietzschego projekt przezwyciężenia nędzy dziewiętnastowiecznych historyzmów, w: Już się ma pod koniec starożytnemu światu... Zmierzch, schyłek, upadek w historii sztuki. Materiały Seminarium Metodologicznego SHS Nieborów 5–7 listopada 1998, Ośrodek Wydawniczy Zamku Królewskiego, Warszawa 1999, s. 87–103.
Zamiast wprowadzenia, w: Miejsce wyobrażone – miejsce rzeczywiste. Studia nad kategorią miejsca w przestrzeni kultury, pod red. M. Kitowskiej-Łysiak i E. Wolickiej, TN KUL, Lublin 1999, s. 5–17.
„Sens i smak Nieskończoności” – Henryka Elzenberga via negativa, w: Od Brzozowskiego do Kołakowskiego. Polscy pisarze religijni XX wieku, pod red. P. Nowaczyńskiego, TN KUL, Lublin 2001, s. 65–88.
Realizm jako kategoria hermeneutyczna. Na marginesie lektury „Temps et récit” Paula Ricoeura, w: Rzeczywistość – realizm – reprezentacja. Materiały seminarium metodologicznego SHS w Nieborowie, 26–28 października 2000, pod red. M. Poprzęckiej, NERITON, Warszawa 2001, s. 27–42.
Antynomiczność pojęć natury i sztuki w systemie filozofii krytycznej Immanuela Kanta, w: Prawda natury – prawda sztuki, pod red. R. Kasperowicza i E. Wolickiej-Wolszleger, TN KUL, Lublin 2002, s. 207–236.
„Przymierza Łuk” – o sztuce w pismach Cypriana Norwida, „Studia Norwidiana” 2001, nr 19, s. 31–55; przedruk w: Norwid a chrześcijaństwo, pod red. J. Ferta i P. Chlebowskiego, TN KUL, Lublin 2002.
Rzut oka na dzieje klasyfikacji sztuk rozmaitych, w: Marmur dziejowy. Studia z historii sztuki, Wyd. TPN, Poznań 2002, s. 13–19.
Odkrywanie tożsamości „Ja” – hermeneutyka Paula Ricoeura „w drodze” ku fenomenologii osoby, w: Horyzonty interpretacji. Wokół myśli Paula Ricoeura, pod red. A. Grzegorczyk, M. Loby i R. Koschanego, Wyd. Fundacji Humaniora, Poznań 2003, s. 99–111.
Opowieść – między opisem a przepisem. Aksjologiczne wyznaczniki narratologii Paula Ricoeura, w: Wartość i sens. Aksjologiczne aspekty teorii interpretacji, pod red. A. Tyszczyka, E. Fiały i R. Zajączkowskiego, Wyd. KUL, Lublin 2003, s. 269–289.
Czytanie księgi, w: Wokół „Tryptyku Rzymskiego” Jana Pawła II, pod red. ks. A.M. Wierzbickiego, TN KUL, Lublin 2003, s. 151–155.
Czy współczesny homo viator jest ascetą?, „Studia Bobolanum” 2003, nr 3, s. 7–18.
Święty obraz – objawienie czy opowieść?, „Znak” 2004, nr 6, s. 43–57.
Anatomia człowieka masowego. Uwagi na marginesie lektury „Buntu mas” José Ortegi y Gasseta, w: Pamięć przyszłości. Stefanowi Wilkanowiczowi na początek dziewiątej dekady, red. J. Poniewierski, wyd. Znak, Kraków 2005, s. 219–230.
Sztuka w przestrzeni semiosfery. Notatki na marginesie spóźnionej lektury, w: Mowa i moc obrazów. Prace dedykowane Marii Poprzęckiej, Wyd. UW, Warszawa 2005, s. 324–328.
Piękno pozoru, „Znak” 2006, nr 1, s. 122–131.

Hasła leksykograficzne
Blaustein Leopold, w: Encyklopedia Katolicka, t. II, Lublin 1976 (wyd. 2: 1989), szp. 658.
Brzydota estetyczna, j.w., szp. 1141.
Carlyle Thomas, j.w., szp. 1337.
Cassirer Ernst, j.w., szp. 1353–1355.
Coleridge Samuel, j.w., t. III, Lublin 1979 (wyd. 2: 1989), szp. 537–538.
Ehrenfels Christian von, j.w., t. IV, Lublin 1983 (wyd. 2: 1989), szp. 751–752.
Elzenberg Henryk, j.w., szp. 907–908.

Głosy, recenzje
L.A. Reid, Meaning in the Arts [rec.], „Roczniki Filozoficzne” 1971, z. 1, s. 137–143.
W kręgu współczesnej refleksji o teatrze [rec.], „Znak” 1980, nr 11, s. 1507–1513.
Obszary pokrewieństwa sztuk [rec.], „Znak” 1982, nr 5, s. 443–448.
Co odsłania zasłona w rajskie ptaki? [rec.], „Projekt” 1982, nr 1, ss. 76, 77.
W mateczniku kolekcjonerów, miłośników i ciekawskich [rec.], „Krytyka” 1991, nr 37, s. 228–234.
Dopuśćmy do głosu nadzieję [rec.], „Znak” 1991, nr 2, s. 109–117.
Rozmowy w drodze [rec.], „Tygodnik Powszechny” 1991, nr 4, ss. 6, 7.
Pochwała prywatności [rec.], „Tygodnik Literacki” 1991, nr 16, s. 15.
Sąsiedzkie spotkania, „Tygodnik Powszechny” 1991, nr 20, s. 2.
Hermeneuta troszczy się o kulturę [rec.], „Krytyka” 1993, nr 41–42, s. 291–296.
Powrót. Jubileusz Schulza we Lwowie i Drohobyczu, „Tygodnik Powszechny” 1993, nr 2.
Słowo i obraz [rec.], „Tygodnik Powszechny” 1993, nr 30.
Odnaleźć siebie w nadziei [rec.], „Tygodnik Powszechny” 1994, nr 10, s. 7.
Ewangelia Anny [rec.], „Tygodnik Powszechny” 1994, nr 25, s. 11.
Princeps serenissima [rec.], „Tygodnik Powszechny” 1994, nr 44, s. 12.
Najśmielsza przygoda [rec.], „Znak” 1994, nr 12, s. 117–120.
„Zamknięte słońce” Michela Foucaulta, czyli Tadeusza Komendanta przygoda z „Władcą dyskursu” [rec.], „Kresy” 1994, nr 20, s. 168–170.
Zapoznane święto istnienia [rec.], „Krytyka” 1994, nr 44–45, s. 215.
Dlaczego i jak wierzy Stefan Wilkanowicz [rec.], „Gazeta Świąteczna” 1994, nr 30 [sobotnio-niedzielne wyd. „Gazety Wyborczej”], s. 19.
Dwie sprzeczne racje [rec.], „Znak” 1995, nr 2, s. 99–107.
„Roczniki Humanistyczne” [nota „od redakcji” – współred.] 1995, t. XLIII, z. 4 – Historia Sztuki, s. 5–7.
Rasowy krytyk musi być stronniczy [rozmowa z R. Rogozińską], „Art and Business” 1995, nr 9, s. 43–45.
Na stromych zboczach sztuki [rec.], „Kresy” 1995, nr 4, s. 225–228.
Jaspersowe „jeśli Boga nie ma...” [rec.], „Znak” 1996, nr 4, s. 140–148.
Pomiędzy logosem a „mową wyznania” [rec.], „Tygodnik Powszechny” 1996, nr 20, s. 10.
Cóż po filozofie w czasie marnym? [rec.], „Znak” 1996, nr 6, s. 112–117.
Plato redivivus w kostiumie virtuoso [rec.], „Znak” 1996, nr 8, s. 132–138.
Kiedy jeszcze malowano obrazy... [rec.], „Tygodnik Powszechny” 1996, nr 44, s. 13.
Tadeusz Chrzanowski – jak Go widzę, lub widzieć mniemam, „Znak” 1996, nr 10, s. 216–220.
Heretyk i jego prawda [rec.], „Przegląd Polityczny” 1996, nr 32, s. 99–104.
Wizerunek artysty – uwagi wprowadzające, w: Wizerunek artysty. Studia z dziejów sztuki XIX i XX wieku, TN KUL, Lublin 1996, s. 7–10.
Część druga niedokończonej trylogii [rec.: H. Arendt, Wola], „Znak” 1997, nr 2, s. 109–118.
Katolicy wyznania selektywnego, „ResPublica Nowa” 1997, nr 3, s. 9–11.
Człowiek o mocnym istnieniu. Wspomnienie o Edwardzie Zwolskim (1932–1997), „Tygodnik Powszechny” 1997, nr 41, s. 15.
Spis prawd trudnostrawnych [rec.: J. Tischner, W krainie schorowanej wyobraźni], „Znak” 1997, nr 11, s. 183–190.
„Nie wystarczy przekroczyć próg, trzeba iść w głąb”, „Ethos” 1998, nr 41–42, s. 269–272.
Miejsce rzeczywiste – miejsce wyobrażone, „Na Przykład” 1998, nr 6–7, ss. 27, 28.
Lektura obowiązkowa, „Znak” 1998, nr 10, s. 145–151.
Odzyskać wymiar mądrościowy [rec.: R. Niebhur, Chrystus a kultura], „Znak” 1999, nr 4, s. 89–93.
Teologia rzeczywistej obecności. „Sztuka ikony” Pawła Evdokimova, „Tygodnik Powszechny” 1999, nr 30, s. 11.
Czyści sercem, „Więź” 1999, nr 8, s. 17–19.
Czas epilogu? [rec.: G. Steiner, Rzeczywiste obecności], „Znak” 1999, nr 8, s. 154–160.
Prawda religii. Uwagi laika do tekstu filozofa religii, „Teofil. Pismo filozoficzno-teologiczne Kolegium o.o. dominikanów w Krakowie” 1999, nr 3, s. 23–26.
Podróż do ziemi szczęśliwej – o „Dialogach filozoficznych” Św. Augustyna, „Tygodnik Powszechny” 2000, nr 3, s. 11.
Przedmowa, w: o. K. Wencel e.c., Oswajanie lwa. Kontemplacja w życiu codziennym, Biblioteka „Więzi”, Warszawa 2000.
Dżingis Chan z duszą świętego Franciszka [rec.: D. Sosnowska, Seweryn Goszczyński], „Znak” 2000, nr 11, s. 128–132.
„Humanitas” – zapomniana cnota humanistyki?, „Więź” 2001, nr 1, s. 24–39.
Humanizm now!, „Azymut” (dod. religijno-społeczny do „Gościa Niedzielnego”, red. przez Instytut Tertio Millenio) 2001, nr 6, ss. 5, 6.
Niemy krzyk Marsjasza, w: Jacek Sempoliński, Władztwo i służba, oprac. M. Kitowska-Łysiak, Lublin 2001, ss. 7, 8.
Pytanie o Boga postmodernistów [rec.: Abp J. Życiński, Bóg postmodernistów. Wielkie pytania filozoficzne we współczesnej krytyce moderny], „Znak” 2001, nr 9, s. 129–136.
„Ładnie wyglądamy!” [rec.: W. Galewicz, Sokrates i Kirke. Sceny z etyki antycznej], „Znak” 2001, nr 10, s. 102–106.
Współczesne wizje człowieka [wywiad], w: Chrześcijaństwo i kultura w XXI wieku, pod red. A. Jarmusiewicz, Wyd. M, Kraków 2002, s. 11–20.
Pytanie o miejsce religii w epoce świeckiej [rec.: C.Taylor, Oblicza religii dzisiaj, „Znak”, Kraków 2002], „Znak” 2002, nr 10, s. 129–135.
Opowieść w bieli, w: Marian Warzecha – nowe obrazy [kat. wyst.], Starmach Gallery, Kraków 2002, s. 7–10.
Wprowadzenie (z R. Kasperowiczem), w: Prawda natury – prawda sztuki, pod red. R. Kasperowicza i E. Wolickiej-Wolszleger, TN KUL, Lublin 2002, s. 5–9.

Przekłady
Książki
Abp A. Bloom, Odwaga modlitwy, Wyd. „W drodze”, Poznań 1987, 2004 (wyd. 2).
P. Evdokimov, Kobieta i zbawienie świata, Wyd. „W drodze”, Poznań 1991.
E. Ettinger, Hannah Arendt – Martin Heidegger, Wyd. Znak, Kraków 1998.
G. Thibon, Płodne złudzenie, Wyd. „W drodze”, Poznań 1998.

Artykuły
O. Clément, Chrystus ukrzyżowany po raz wtóry?, „W drodze” 1989, nr 8, s. 24–36.
P. Evdokimov, Kościół w świecie i rzeczy ostateczne, „W drodze” 1989, nr 11–12, s. 14–26.
J. Hersch, Czy byt zachorował na anemię? Opis objawów i próba diagnozy, „Znak” 1990, nr 10–11, s. 110–120.
Losy Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego, „W drodze” 1991, nr 3, s. 91–97.
S. Awierincew, L’enfer, c’est les autres, „Kresy” 1991, nr 4–5, s. 5.
T. Todorov, Postmodernizm, „Kresy” 1991, nr 6, s. 126–128.
A.J. Heschel, Dwaj nauczyciele, „W drodze” 1992, nr 8, s. 40–49.
U. Eco, Irracjonalizm – wczoraj i dziś (z M. Tarnowską), „Kresy” 1992, nr 12, s. 124–131.
L. Bouyer, Od Starego do Nowego Testamentu (z W. Buchnerem), „Znak” 1992, nr 2, s. 26–38.
Abp A. Bloom, Cel podróży, Krzyż i Zmartwychwstanie, w: Jan Paweł II, Mężczyzna i niewiastą stworzył ich. O Jana Pawła II teologii ciała, RW KUL, Lublin 1993, s. 83–91.
P. Ricoeur, Życie w poszukiwaniu opowieści, „Logos i Ethos” 1993, nr 2, s. 225–236.
F. Haskell, Malarz i muzeum, „Kresy” 1993, nr 15, s. 204–211.
O. Clément, Bunt Ducha i tragedia podziału. Kryzys chrześcijaństwa zachodniego, „Znak” 1993, nr 2, s. 25–38.
E. Panofsky, Sztuka – między pięknem a naturą, „Znak” 1993, nr 11, s. 55–67.
W. Hoffmann, Temat śmierci w malarstwie austriackim, „Kresy” 1994, nr 4, s. 90–99.
J. Hick, Wiara chrześcijańska w świetle koncepcji „doświadczenia-jako”, „Znak” 1994, nr 1, s. 66–80.
Via crucis. Rozmyślania i modlitwy Ekumenicznego Patriarchy Konstantynopola Bartłomieja I napisane dla Ojca Świętego Jana Pawła II z okazji obrzędu Drogi Krzyżowej w rzymskim Collosseum w roku 1994, „Tygodnik Powszechny” 1995, nr 16, s. 8–9.
A. Schönle, Mutacje wzniosłości w dziełach Brunona Schulza, „Kresy” 1996, nr 3 (27), s. 111–120.
E. Wind, Pogańskie misteria w dobie odrodzenia, „Znak” 1997, nr 5, s. 96–111.

Udział w ankietach, dyskusjach
Człowiek w świetle sumienia [głos w dyskusji], „Roczniki Filozoficzne” 1980, z. 2, ss. 166, 167.
Sztuka świadectwa i wierność sztuce [głos w dyskusji], „Znak” 1986, nr 2–3, s. 34–36.
Sacrum i sztuka [głos w dyskusji], oprac. N. Cieślińska, Wyd. Znak, Kraków 1989, ss. 57, 58.
Język i metafizyka [głos w dyskusji], „Znak – Idee” 1990, nr 2, ss. 35–38, 50, 51, 53.
O mentalności posttotalitarnej [odp. na ankietę: Czy przetrwamy upadek komunizmu?] „Znak” 1991, nr 3, s. 104–108; przedruk w: Spór o Polskę 1989–1999. Wybór tekstów prasowych, wstęp, wybór i układ P. Śpiewak, PWN, Warszawa 2002, ss. 56, 57.
Trudne wyzwanie dla Kościoła [odp. na ankietę: Czy Polsce grozi klerykalizm?], „Znak” 1991, nr 6, s. 132–136.
Kościół polski w życiu publicznym [odp. na ankietę: Czy Polsce grozi klerykalizm?], „Znak” 1991, nr 7, s. 153–155; przedruk w: Spór o Polskę 1989–1999. Wybór tekstów prasowych, wstęp, wybór i układ P. Śpiewak, PWN, Warszawa 2000, s. 450.
Glosa [głos w dyskusji nt. książki W. Giertycha OP, Rola prawa stanowionego według Summy Teologii Św. Tomasza], „Teofil. Pismo filozoficzno-teologiczne Kolegium oo. dominikanów w Krakowie” 1993, nr 1, s. 16–19.
Artyści i masa. Glosa w sprawie Dylematów romantycznego dziedzictwa, „Znak” 1994, nr 6, s. 96–99.
Dylematy romantycznego dziedzictwa [głos w dyskusji], „Znak” 1994, nr 6, ss. 103, 104, 109, 110.
Życie artysty. Problemy biografii artystycznej [głos w dyskusji], pod red. M. Poprzęckiej, Warszawa 1995, ss. 89, 90.
Kryzys Uniwersytetu [głos w dyskusji], „Czas Kultury” 1994, nr 4, s. 51–56.
Między chaosem a porządkiem [głos w dyskusji], „Znak” 1996, nr 5, s. 14–29.
Znaki dobre i złe [odp. na ankietę], „Tygodnik Powszechny – Apokryf” 1997, nr 11, s. 2.
Nasze zło powszednie [głos w dyskusji], 1998, nr 3, s. 84–99.
Autokomentarz bezgraniczny? [głos w dyskusji], „Kresy” 1998, nr 33, s. 166–170.
„Moi mistrzowie duchowi” [odp. na ankietę], „Więź” 2000, nr 9, s. 150–153.
Natura natury – Spotkania malarskie [głos w dyskusji], w: Natura natury 3., [red. U. Ślusarczyk], Muzeum Nadwiślańskie, Kazimierz Dolny 2001, s. nlb.
„W co wierzy ten, kto nie wierzy?” [ankieta], „Życie Duchowe” (oo. jezuici, Kraków) 2001, nr 27, s. 67–74.
Komentarz na temat świata [glosa o Tolkienie], „Tygodnik Powszechny” 2002, nr 8, s. 9.
Co nas łączy? Dialog z niewierzącymi [głos w debacie], Wyd. WAM, Kraków 2002, s. 157–163.
Sedno sprawy [głos w debacie], „Znak” 2002, nr 11, s. 106–108.
Uwiedzeni Śródziemiem [odp. na ankietę], „Znak” 2004, nr 9 (592), s. 75–79.
W poszukiwaniu przesłanek metafizycznych u źródeł moralności [głos w dyskusji], „Diametros. Internetowe Czasopismo Filozoficzne” 2004, nr 2, s. 132–136;
www.diametros.iphils.uj.edu.pl, [dostęp: 30.01.2015].
Między żądzą odwetu a społeczną amnezją [odp. na ankietę: O lustracji], „Znak” 2004, nr 3, s. 27–31.
Kościół polski dla nowej Europy – czas zadań i nowej nadziei [głos w dyskusji panelowej], w: Misja Kościoła w Nowej Europie, pod red. ks. J.R. Marczewskiego, Gaudium, Lublin 2005, ss. 104–109, 130, 131.

Udział w konferencjach, wykłady publiczne
Miejsce rzeczywiste – miejsce wyobrażone, Seminarium Metodologiczne Katedry Teorii Sztuki i Historii Doktryn Artystycznych KUL, Kazimierz Dolny, czerwiec 1998 roku.
Historia jako genealogia. Fryderyka Nietzschego projekt przezwyciężenia nędzy dziewiętnastowiecznych historyzmów, Seminarium Metodologiczne, Nieborów, listopad 1998 roku.
Spotkanie rozumu z wiarą, Klub Inteligencji Katolickiej, Warszawa, 22 stycznia 1999 roku.
Wyzwania postmodernizmu, j.w., 7 maja 1999 roku.
Przymierza łuk. Myśl o sztuce w pismach Cypriana Kamila Norwida, Sesja naukowa „Norwid a chrześcijaństwo”, KUL, październik 1999 roku.
Antynomiczność pojęć natury i sztuki w systemie filozofii krytycznej Immanuela Kanta, Seminarium Metodologiczne Katedry Teorii Sztuki i Historii Doktryn Artystycznych KUL, Kazimierz Dolny, czerwiec 2000 roku.
Realizm jako kategoria hermeneutyczna. Na marginesie lektury Temps et recit Paula Ricoeura, Seminarium metodologiczne, Nieborów, listopad 2000 roku.
Czy żyjemy w epoce posthumanizmu?, Seminarium „Szkoły Zimowej” Instytutu Tertio Millenio, Jarosław, luty 2001 roku.
Natura natury, udział w dyskusji poświęconej Piotrowi Potworowskiemu w ramach Spotkań malarskich ZPAP Okręgu Lubelskiego, 9 września 2001 roku.
Opowieść – między opisem a przepisem. Aksjologiczne wyznaczniki narratologii Paula Ricoeura, Sympozjum Katedry Teorii Literatury KUL, Lublin, październik 2001 roku.
Odkrywanie tożsamości. Hermeneutyka Paula Ricoeura w drodze ku fenomenologii osoby, konferencja pt. Horyzonty interpretacji. Wokół myśli Paula Ricoeura, zorganizowana przez Instytut Kulturoznawstwa oraz Instytut Filologii Romańskiej UAM w Poznaniu, 14–15 lutego 2002 roku.
Do czego potrzebna jest nam filozofia? – głos w debacie panelowej konferencji pt. Przekraczać mury. Tischner: filozofia – praca – Kościół, zorganizowanej przez Akademickie Centrum Kultury UMCS „Chatka Żaka” oraz Dominikańską Fundację „Ponad Granicami” im. świętego Jacka Odrowąża w Lublinie, 6–7 marca 2002 roku.
Święty obraz – objawienie czy opowieść? – wykład w ramach sesji MISH w KUL pt. Lublin – spotkanie wyznań i religii, 20 lutego–7 marca 2002 roku.
Teologia wobec sztuki i literatury – głos w debacie panelowej w ramach sesji MISH – j.w.
Zorganizowanie i prowadzenie VIII ogólnopolskiego seminarium metodologicznego w Kazimierzu Dolnym pt. Myśl, oko i ręka artysty, 31 maja–2 czerwca 2002 roku.
Udział w seminarium metodologicznym pt. Twarzą w twarz z obrazem, Nieborów, 24–26 października 2002 roku.
Konferencja pt. Asceza drogą do pełni życia; referat: Czy współczesny „homo viator” jest ascetą? zorganizowana 29 kwietnia 2003 roku przez Katedrę Duchowości Papieskiego Wydziału Teologicznego „Bobolanum” w Warszawie.
Wykład pt. Anatomia człowieka masowego wygłoszony w ramach cyklu wykładów otwartych pt. Dominikańska Szkoła Współczesności, organizowanego przez Dominikańskie DA „Beczka” w Krakowie 13 grudnia 2003 roku.
Udział w konferencji pt. Kant wobec problemów współczesnego świata, zorganizowanej przez Instytut Filozofii Uniwersytetu Jagiellońskiego, 21–22 maja 2004 roku; odczyt pt. Kultura jako gra. Recepcja pojęć Kantowskiej „Krytyki władzy sądzenia” w „Prawdzie i metodzie” H. G. Gadamera.
Organizacja i prowadzenie IX ogólnopolskiego seminarium metodologicznego w Kazimierzu Dolnym pt. Biografia nowoczesna – nowoczesność biografii, 3–5 czerwca 2004 roku.
Duszpasterskie Wykłady Akademickie 27–28 sierpnia 2004 roku. Lublin: Misja Kościoła w nowej Europie; głos w dyskusji panelowej: Wyzwania dla Kościoła w Polsce.
Obraz zapośredniczony, Seminarium Metodologiczne, Nieborów, 23–25 listopada 2005 roku; udział w dyskusjach.
„Dni Tischnerowskie” – 5–7 maja 2005 roku. Kraków – PAT; odczyt: Piękno pozoru. O dekonstrukcji pojęć estetycznych w hermeneutyce H.G. Gadamera.

 

Opracowała Agnieszka Góra-Stępień

 

 

PrzypisyBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

¹ Rozmowa z Elżbietą Wolicką-Wolszleger zarejestrowana w ramach programu „Historia Mówiona” Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN”, Lublin 27.06.2005. Rozmawiała Wioletta Wejman.
² Rozmowa z Ryszardem Kasperowiczem zarejestrowana w ramach programu „Historia Mówiona” Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN”, Lublin 20.11.2014. Rozmawiała Agnieszka Góra-Stępień.
³ Rozmowa z Elżbietą Wolicką-Wolszleger zarejestrowana w ramach programu „Historia Mówiona” Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN”, Lublin 27.06.2005. Rozmawiała Wioletta Wejman.
⁴ Rozmowa z Ryszardem Kasperowiczem zarejestrowana w ramach programu „Historia Mówiona” Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN”, Lublin 20.11.2014. Rozmawiała Agnieszka Góra-Stępień.
⁵ Rozmowa z Elżbietą Wolicką-Wolszleger zarejestrowana w ramach programu „Historia Mówiona” Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN”, Lublin 27.06.2005. Rozmawiała Wioletta Wejman.
⁶ Tamże.
⁷ Rozmowa z Andrzejem Szostkiem zarejestrowana w ramach programu „Historia Mówiona” Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN”, Lublin 5.11.2014. Rozmawiała Agnieszka Góra-Stępień.
⁸ Na podstawie: http://www.kul.pl/prof-dr-hab-elzbieta-wolicka-wolszleger,art_44005.html [dostęp: 22.01.2015].
⁹ Rozmowa z Ryszardem Kasperowiczem zarejestrowana w ramach programu „Historia Mówiona” Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN”, Lublin 20.11.2014. Rozmawiała Agnieszka Góra-Stępień.
¹⁰ Tamże.
¹¹ Za: http://www.kul.pl/prof-dr-hab-elzbieta-wolicka-wolszleger,art_44005.html [dostęp: 22.01.2015].
¹² Rozmowa z Marią Filipiak zarejestrowana w ramach programu „Historia Mówiona” Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN”, Lublin 12.12.2014. Rozmawiała Agnieszka Góra-Stępień.
¹³ Rozmowa z Urszulą Mazurczak zarejestrowana w ramach programu „Historia Mówiona” Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN”, Lublin 27.10.2014. Rozmawiała Agnieszka Góra-Stępień.
¹⁴ Rozmowa z Elżbietą Wolicką-Wolszleger zarejestrowana w ramach programu „Historia Mówiona” Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN”, Lublin 27.06.2005. Rozmawiała Wioletta Wejman.
¹⁵ Elżbieta Wolicka, Myśli o sensie i roli Solidarności [w:] „Miesiące. Przegląd związkowy” 1981, nr 2–3.
¹⁶ Rozmowa z Elżbietą Wolicką-Wolszleger zarejestrowana w ramach programu „Historia Mówiona” Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN”, Lublin 27.06.2005. Rozmawiała Wioletta Wejman.
¹⁷ Na podstawie: http://www.kul.pl/prof-dr-hab-elzbieta-wolicka-wolszleger,art_44005.html [dostęp: 22.01.2015].
¹⁸ Rozmowa z Ryszardem Kasperowiczem zarejestrowana w ramach programu „Historia Mówiona” Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN”, Lublin 20.11.2014. Rozmawiała Agnieszka Góra-Stępień.
¹⁹ Tamże.
²⁰ Rozmowa z Andrzejem Szostkiem zarejestrowana w ramach programu „Historia Mówiona” Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN”, Lublin 5.11.2014. Rozmawiała Agnieszka Góra-Stępień.
²¹ Rozmowa z Marią Filipiak zarejestrowana w ramach programu „Historia Mówiona” Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN”, Lublin 12.12.2014. Rozmawiała Agnieszka Góra-Stępień.
²² Rozmowa z Urszulą Mazurczak zarejestrowana w ramach programu „Historia Mówiona” Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN”, Lublin 27.10.2014. Rozmawiała Agnieszka Góra-Stępień.
²³ Rozmowa z Marią Filipiak zarejestrowana w ramach programu „Historia Mówiona” Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN”, Lublin 12.12.2014. Rozmawiała Agnieszka Góra-Stępień.
²⁴ Rozmowa z Jadwigą Kuczyńską zarejestrowana w ramach programu „Historia Mówiona” Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN”, Lublin 12.12.2014. Rozmawiała Agnieszka Góra-Stępień.
²⁵ Rozmowa z Andrzejem Szostkiem zarejestrowana w ramach programu „Historia Mówiona” Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN”, Lublin 5.11.2014. Rozmawiała Agnieszka Góra-Stępień.
²⁶ Za: http://www.kul.pl/prof-dr-hab-elzbieta-wolicka-wolszleger-publikacje,art_1020.html [dostęp: 22.01.2015].