Zaułek Hartwigów w Lublinie
Schody zbudowane w 1874 roku w celu połączenia ulicy Kowalskiej i placu Rybnego. W 2004 roku przestrzeń otrzymała imię Zaułka Hartwigów.
Zaułek Hartwigów – przestrzeń na obszarze Starego Miasta w Lublinie. Jest to przejście łączące ulicę Kowalską z placem Rybnym. Nazwa miejscu została nadana w 2004 roku na cześć jednej z najważniejszych lubelskich rodzin – rodziny Hartwigów.
Zaułek Hartwigów powstał w miejscu, gdzie kiedyś była zlokalizowana cloaca maxima, czyli otwarty kanał odpływowy zbierający wody opadowe i nieczystości z terenu Starego Miasta. W związku z częstymi awariami kanału, w 1835 roku kanał został zamieniony na kanał podziemny. W 1874 roku zbudowano ponad nim schody, które istnieją do dziś.
W 2004 roku z inicjatywy Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN” schody zostały nazwane Zaułkiem Hartwigów w celu upamiętnienia jednej z najważniejszych lubelskich rodzin. Wybór ten nie był przypadkowy – miejsce było wielokrotnie fotografowane przez Edwarda Hartwiga.
Po nadaniu nazwy Julia Hartwig dedykowała temu miejscu esej Radość z Zaułka opublikowany w wydawnictwie Zaułek Hartwigów.
Radość z Zaułka to historia rodzinna opisana przez Julię Hartwig, rozpoczynająca się od zdania:
Kim są ci Hartwigowie, którym przypisany został piękny zaułek łączący ulicę Kowalską z placem Rybnym w Lublinie? Nazwę ulicy nosi zazwyczaj jedna osoba, wybrana i uznana za godną tego wyróżnienia. A tu mowa jakby o rodzinie, spróbujmy więc o rodzinie Hartwigów coś więcej powiedzieć.
Historia rodziny została też opisana w wierszu Niepotrzebne skreślić.
Nie możemy się skarżyć na zapomnienie lub brak uznania. Ale z pewnością najpiękniejsza jest ta chwila, kiedy satysfakcji udzielają nam ludzie związani z tym, co nam bliskie, z naszym rodzinnym miastem. Dlatego z taką radością cała nasza rodzina przyjęła ten dar, jakim było nazwanie Zaułka Hartwigów w Lublinie.
Zaułkowi Hartwigów swój esej poświęcił też Alfred Wierzbicki