Festiwal Teatrów Europy Środkowej „Sąsiedzi”
Festiwal Teatrów Europy Środkowej „Sąsiedzi” istnieje w Lublinie od 2006 roku. Jego twórcą jest Witold Mazurkiewicz, aktor i reżyser Kompanii Teatr, która przez wiele lat działała w połączeniu z teatrem Provisorium. Czerwcowy festiwal z założenia miał być uzupełnieniem oferty październikowych „Konfrontacji Teatralnych” i w przeciwieństwie do nich stanowi imprezę konkursową. Instytucjonalnym organizatorem „Sąsiadów” jest Centrum Kultury w Lublinie.
Spis treści
[Zwiń]Idea festiwalu
Planując nową imprezę, Witold Mazurkiewicz, który od początku sprawuje funkcję dyrektora festiwalu, wychodził z założenia, iż Europa Środkowa obejmująca kraje sąsiadujące z Polską (Czechy, Polska, Słowacja, Węgry, Ukraina i Białoruś) po przemianach lat 90. musi się na nowo zdefiniować. A płaszczyzną rozważań o nowej tożsamości – według niego – powinien być także teatr.
Początkowo impreza trwała sześć dni, a propozycje festiwalowe były podzielone na trzy nurty. Główny stanowiły spektakle prezentowane w salach teatralnych, mające każdego roku swój temat przewodni. Następnym były spektakle uliczne, anektujące przestrzeń miejską. Wreszcie ostatni – różnorodne formy teatru dla dzieci. Swoją obecność w mieście impreza akcentowała szczególnie poprzez nurt plenerowy kierujący swoją ofertę do najszerszego odbiorcy, który może doświadczyć elementarnej edukacji teatralnej poprzez zetknięcie z widowiskiem o charakterze ludycznym.
Już przed pierwszą edycją organizatorzy „Sąsiadów” ogłosili, że festiwalowe sceny są otwarte zarówno dla teatrów instytucjonalnych, jak i dla twórców niezależnych. Jedynym kryterium kwalifikacyjnym jest jakość sceniczna prezentowanego dzieła.
Nad poziomem artystycznym proponowanych spektakli czuwali powołani przez dyrektora kwalifikatorzy: recenzent stołecznej „Gazety Wyborczej” Roman Pawłowski, rektor Akademii Teatralnej w Budapeszcie Krisztina Baba, dyrektor Instytutu Teatralnego w Pradze Ondrej Cerny, dramaturg i współpracownik Festiwalu Divadlna Nitra Jozef Kolejak ze Słowacji, dyrektor Teatru Muzyki i Dramatu w Brześciu Aleksander Kozak i Daniło Poshtaruk – szef Wołyńskiego Teatru Lalek.
Program festiwalu
W skład jury trzech pierwszych festiwali byli zapraszani przedstawiciele artystycznych profesji z całej Polski. Od czwartego stanowią je lokalni znawcy teatru.
Nagrody zwane Perłami Sąsiadów nawiązywały do marki głównego sponsora festiwalu: spółki Perła – Browary Lubelskie, który się jednak wycofał ze zobowiązań, co znacznie wpłynęło na kształt imprezy. Z międzynarodowej stała się krajową i zamiast tygodnia trwa trzy–cztery dni.
Program festiwalu wzbogacono więc o koncerty, wystawy i spotkania z twórcami.
W dotychczasowej historii „Sąsiadów” najlepszymi teatrami okazały się: słowacki Teatro Tatro (Bianka Braselli, reż. Ondrej Spišák i Prorok Ilja), Teatr Continuo (Upływ czasu), Teatr Krepsko (który otwierał „Sąsiadów” w 2006 roku ulicznym spektaklem Kenkä, oraz subtelną, poetycką historią pt. Najmniejsza kobieta świata), Teatr Na Woli (Malambo. Argentyńska historia wg sztuki Tadeusza Słobodzianka w reżyserii Ondreja Spisaka), Teatr Voskresinnia (Spotkać Prospera).
Do 2011 roku na festiwalowe spektakle sprzedawane były bilety, od 2012 roku obowiązują bezpłatne wejściówki.
Literatura
- Jankowska M., Jak kto siedzi, „Kresy”, 4/2006, nr 68.
- Jankowska M., Nieodkryty pierwiastek, „Kresy”, 3/2007, nr 71.
- Jankowska M., Poszukiwanie formuły, „Kresy”, 4/2008, nr 76.
- Jankowska M., Festiwal w namiocie, „Kresy”, 3/2009, nr 79.
- Józefczuk G., Festiwal Sąsiedzi. Klasyka w cyrku, „Gazeta Wyborcza Lublin” 8.06.2011.
- Kondrasiuk G., I czegoż chcieć od tego Wani?, http://www.pk.org.pl/artykul.php?id=268, [dostęp:] 18.06.2013.
- Kowalczyk A.Z., Szekspirowskie kobiety, „Kurier Lubelski”, 16.06.2010.
- Kowalczyk A.Z., Dwa spektakle i ale…, „Kurier Lubelski”, 18.06.2011.
- Rybak W., Opowieści przy barze, „Teatralia”, 16.06.2010.