Piotr Śliwiński (ur. 1962)
Jeden z najwybitniejszych znawców polskiej poezji współczesnej, historyk, krytyk literatury. Za sprawą licznych publikacji i wypowiedzi na temat współczesnej poezji polskiej, podniósł poziom dyskursu literackiego na poziom dotąd niespotykany. W książce „Świat na brudno” pisał o sobie jako o krytyku literackim:
„[...] nie mam się za marszałka krytyki współczesnej, wielkiego stratega, czy za głos zbiorowego sumienia, lecz tylko za jednego z jej szeregowych pracowników, domokrążcę, co uważa, że popularyzacja czytania i literatury jest psim obowiązkiem każdego, kto ma ku temu okazję [...]”1.
Spis treści
[Zwiń]Droga naukowa
Piotr Śliwiński urodził się 2 lutego 1962 roku w Ostrowie Wielkopolskim. Tam też ukończył I Liceum Ogólnokształcące im. Jana Kompałły i Wojciecha Lipskiego (w 1981). Po maturze rozpoczął studia polonistyczne w Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Pracę magisterską, Między wysokim a niskim obiegiem literatury: Gombrowicz, Parnicki, Kisielewski, napisał pod kierunkiem prof. Jerzego Ziomka. Wówczas w kręgu zainteresowań przyszłego badacza znajdowały się związki międzywojennej prozy popularnej z polityką i kontekstami społecznymi.
Stopień doktora uzyskał w 1994 roku na podstawie rozprawy Popularne powieści Tadeusza Dołęgi-Mostowicza jako próba krytyki kultury. W latach osiemdziesiątych ukazywały się jego pierwsze artykuły o literaturze współczesnej, głównie w czasopismach „drugiego obiegu”. W 2002 roku Piotr Śliwiński otrzymał habilitację na podstawie dysertacji Przygody z wolnością. Uwagi o poezji współczesnej. Od pierwszego lutego 2007 roku kieruje Zakładem Poetyki i Krytyki Literackiej w Instytucie Filologii Polskiej UAM. W 2009 otrzymał profesurę tytularną.
Promotor poezji
Piotr Śliwiński jest inicjatorem i uczestnikiem wielu przedsięwzięć popularyzujących kulturę literacką. Zorganizował liczne sesje naukowe, przez długi okres współpracował z niemiecką fundacją Guardini Stiftung, w 2006 roku gościnnie prowadził konwersatoria na Uniwersytecie Kilońskim. W 2000 roku jako stypendysta Departamentu Stanu (USA) uczestniczył w International Writing Program.
Autor „Świata na brudno” był kuratorem Festiwalu „Poznań Poetów" (edycje: 2003, 2005, 2007, 2009), od 2006 roku przewodniczącym kapituły Nagrody Literackiej Gdynia. Ponadto jest jurorem w wielu konkursach i nagrodach literackich w Polsce (m.in. Konkursu Literackiego o Nagrodę FanFila); od kilkunastu lat redaguje miesięcznik „Polonistyka", do 2009 roku był redaktorem prowadzącym „Poznańskich Studiów Polonistycznych".
Piotr Śliwiński jest ponadto uczestnikiem odbywającej się cyklicznie społecznej inicjatywy „Lekcje Czytania z Tygodnikiem Powszechnym”. W ramach akcji wspólnego czytania literatury poprowadził dla licealistów lekcje o wierszach współczesnych.
ZOBACZ LEKCJE CZYTANIA Z PIOTREM ŚLIWIŃSKIM
W 2010 roku za wspieranie ostrowskich środowisk literackich i Bibliotek otrzymał Literacki Wawrzyn Biblioteki Publicznej w Ostrowie Wielkopolskim.
Twórczość. Domokrążca literatury
Piotr Śliwiński jest autorem wielu artykułów i książek krytycznoliterackich. Szkice i recenzje, poświęcone głównie poezji publikował m.in. w „Res Publice Nowej”, „Znaku”, „Tygodniku Powszechnym”, „Kresach”, „Nowych Książkach”. Jego teksty były tłumaczone na angielski, francuski, czeski, hiszpański, niemiecki, szwedzki i ukraiński.
W 1999 roku wydał „Kontrapunkt. Rozmowy o książkach” (wraz z Przemysławem Czaplińskim, Wydawnictwo Obserwator) oraz (również we współpracy z P. Czaplińskim) szeroko komentowaną książkę „Literatura polska 1976 — 1998. Przewodnik po prozie i poezji” (Wydawnictwo Literackie). W 2000 roku ukazała się „Poezja polska po roku 1968” (razem z Anną Legeżyńską), w 2002 roku „Przygody z wolnością. Uwagi o poezji współczesnej” (Wydawnictwo Znak). W 2004 r. wyszły „Poetyckie awangardy” (Wydawnictwo Literackie), w 2005 roku „Literatura XX wieku” (razem z Bogumiłą Kaniewską i Anną Legeżyńską, Wydawnictwo Poznańskie).
W 2007 roku Piotr Śliwiński wydał „Świat na brudno. Szkice o poezji i krytyce” (Prószyński i S-ka), następnie w 2012 roku „Horror poeticus. Szkice, notatki" (Biuro Literackie). W serii Wielkopolska Biblioteka Poezji pod redakcją Piotra Śliwińskiego ukazały się następujące książki: „Miłobędzka wielokrotnie”(2008), „Mistrz świata. Szkice o twórczości Marcina Świetlickiego” (2011), „Poznań Poetów (1989-2010)” (2011), „Pokarmy. Szkice o twórczości Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego” (2012).
Marian Stala o Piotrze Śliwińskim:
"Pisarstwo Piotra Śliwińskiego kieruje czytelnika w stronę tego, co w literaturze egzystencjalne i autentyczne. I tego, co w niej prowadzi do wielkości. [...] Śliwiński odzywa się ze środka dotykających literaturę i krytykę przemian [...] stara się te przemiany (które dla wielu są głębokim kryzysem) – tak ogarnąć i zrozumieć, by nie poddać się im do końca, by zachować taką część suwerenności, jaka jest możliwa do utrzymania. Można więc powiedzieć, że jest krytykiem o dobrze ustawionej dykcji. Krytykiem, który nie omija trudności. Który ma odwagę posługiwać się strategią mówienia mimo wszystko – ze świadomością, że przedmiot jego wypowiedzi nie jest tak ważny jak kiedyś... Tak widzi tę rzecz domokrążca przyglądający się innemu domokrążcy".
Badacz nagradzany
Za swoją działalność naukową i popularyzację kultury literackiej Piotr Śliwiński otrzymał wiele nagród i wyróżnień. W 1994 roku w Poznaniu dostał Medal Młodej Sztuki, w 2008 medal Solidarności Walczącej. Wielokrotnie był nagradzany przez rektora UAM. Ponadto w 1999 otrzymał nominację do nagrody im. Jana Długosza, w 2002 do Paszportu „Polityki”. W 2008 roku za książkę „Świat na brudno. Szkice o poezji i krytyce” otrzymał Nagrodę im. Kazimierza Wyki, przyznawaną od 1980 roku za wybitne osiągnięcia w dziedzinie eseistyki oraz krytyki literackiej i artystycznej.
Wizyty w Lublinie
LUBELSKIE CZYTANIE POETÓW
Na zaproszenie Ośrodka "Brama Grodzka - Teatr NN" i Instytutu Filologii Polskiej KUL Piotr Śliwiński wziął udział w wydarzeniu "Wierszem o wierszu. Lubelskie czytanie poetów”. 11 października 2007 roku w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim odbyła się dyskusja pod tytułem „Ślad w ślad. Głosy. Wiersz jako lekcja innego wiersza: czytając innych poetów polszczyzny”. W rozmowie uczestniczyli również Jacek Gutorow i Wociech Bonowicz. Słowo wstępne wygłosił Paweł Próchniak.
NAGRODA "KAMIEŃ" 2013
Piotr Śliwiński wygłosił również laudację z okazji przyznania Andrzejowi Sosnowskiemu Nagrody "Kamień" 2013 w trakcie Lubelskich Spotkań Literackich - Festiwalu "Miasto Poezji". Nagrodę osobiście wręczył laureatowi dnia 6 czerwca 2013 w Ośrodku "Brama Grodzka - Teatr NN" w Lublinie. W trakcie spotkania odbyła się również rozmowa z laureatem pt. "Tajemnica wiersza".
Przeczytaj laudację Piotra Śliwińskiego dla Andrzeja Sosnowskiego>>>
Przeczytaj zapis rozmowy z laureatem Nagrody "Kamień" pt. "Tajemnica wiersza">>>
Przypisy
1 P. Śliwińśki, Świat na brudno. Szkice o poezji i krytyce, Warszawa 2007, s. 350.
Literatura
Znalezione w sieci
-
Wywiad z Piotrem Śliwińskim
http://kortowskiespotkaniazliteratura.blogspot.com/
-
Marian Stala, Konstruktywny pesymista
http://tygodnik2003-2007.onet.pl/1548,1464867,0,561590,dzial.html
-
Piotr Śliwiński, Miasto, Tygodnik Powszechny 25.07.2013.
http://tygodnik.onet.pl/1,81024,druk.html
-
Wykład prof. Piotra Śliwińskiego "Wisława Szymborska – wielkość na ludzką miarę"
-
Wykład prof. Śliwińskiego - "Tadeusz Różewicz - poezja po śmiercin Boga"
Opracowała: Agata Ptak