Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Grodzka 20 w Lublinie

Historia nieruchomości zlokalizowanej w Lublinie przy ulicy Grodzkiej 20.

Spis treści

[RozwińZwiń]

LokalizacjaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Dawny numer policyjny: 91

Numer hipoteczny: 667 bądź 62

Numer przed 1939: Grodzka 20

Numer po 1944: -

Numer obecny: Grodzka 20

Grodzka 20 na mapie Lublina z 1928 roku

FunkcjeBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Lokale handlowe i rzemieślnicze w latach 1918-1940

Ksiega Adresowa 1928

1928 - Gecman - felczerzy

1928 - Glatszatjn J. - malarze

Ankieta z dnia 19.III.1937 r. [Inspekcja budowlana 1674]

1937 - mleczarnia

Karta realności z dnia 11.XII.1940 r. [Inspekcja budowlana 1674]

1940 - zakład brązowniczy

Historia budynkuBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Właściciele

dane z dnia 12.X.1896 - Wajcenblit Jojna

1915 - Tanenblat Jak.

dane z dnia 19.III.1937 - Alter Chaim Pizem (nazwisko i imię ojca: Jankiel-Netel Pizem)

Lokatorzy według wyznania, płci i wieku w 1940 roku

Ogólna ilość mieszkańców 234

Chrześcijan 4

Żydów 230

Mężczyzn 67

Kobiet 79

Dzieci do lat 6 włącznie 36

Dzieci do lat 7-18 włącznie  52

Mieszkańcy nieruchomości według zawodu w 1940 roku

Robotnicy: 1 (na parterze), 2 (na poddaszu), 1 (w suterenie), 5 (w oficynie).

Kupcy i przemysłowcy: 2 (na piętrze), 3 (w oficynie).

Rzemieślnicy: 3 (na piętrze), 10 (w oficynie).

Inne zawody: 1 (na piętrze), 2 (w oficynie).

Bez zawodu: 1 (na piętrze), 1 (na poddaszu), 5 (w oficynie).

Dodatkowe informacje

Inspekcja budowlana, sygn. 1674

- Pismo z dnia 01.III.1944 r. wystosowane przez Kierownika Biura nr IV Nawrot Zygmunta do Zarządu Miejskiego, Wydział Budownictwa w Lublinie. Zawiera ono zawiadomienie o zarysowaniu się fundamentów w piwnicach przy ul. Grodzkiej 20. Na piśmie znajduje się odręczna adnotacja mówiąca, iż po zbadaniu sprawy na miejscu nie stwierdzono niebezpieczeństwa. Podpis nieczytelny.

- Pismo do Zarządu Miejskiego, Wydział Mieszkaniowy, skierowane w dniu 4.IX.1944 r. przez jedną z lokatorek Eugenię Mateuszak z prośbą o remont dachu uszkodzonego na skutek działań wojennych, przez co zarówno jej mieszkanie, jak i te znajdujące się niżej, są w czasie deszczów zalewane. Na odwrocie znajduje się notatka z 14.IX.1944 r. zawierająca opis szkód spowodowanych wybuchem granatu artyleryjskiego i szczegółowe dane dotyczące naprawy.

- Sporządzone odręcznie zaświadczenie z dnia 1.IX.1944 r., opatrzone pieczęcia Zarządu Przymusowego domu przy ulicy Grodzkiej 20, potwierdzające, iż mieszkanie Eugenii Mateuszak jest mocno uszkodzone w wyniku działań wojennych i nie nadaje się do zamieszkania. Pismo wydane do przedłożenia w Wydziale Mieszkaniowym przy Zarządzie Miejskim w Lublinie.

Opis budynkuBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Ankieta z dnia 19.III.1937 r.

Położenie: Grodzka 20

Nr hipoteczny: 667

Właściciel: Alter Chaim Pizem (nazwisko i imię ojca: Jankiel-Netel Pizem)

Zarządca: właściciel

Dzierżawca: -

Dozorca: Władysław Ruta

Rodzaj nieruchomości: 3-piętrowy budynek frontowy mieszkalny i oficyna 4-piętrowa mieszkalna

Z jakiego materiału wykonane są budynki: z cegły

Liczba mieszkań:

- 2 mieszkania – 4 izby,

- 6 mieszkań – 3 izby,

- 4 mieszkania – 3 izby,

- 13 mieszkań – 2 izby,

- 15 mieszkań – 1 izba,

- 2 mieszkania – 2 izby

Ilość mieszkań w suterenach: 2 mieszkania 1-izbowe

Liczba piwnic: 3; nie nadają się na schron

Liczba pięter: 3; z oficyną 4 piętra

System wodociągowo - kanalizacyjny: wodociąg, kanał wprowadzony do domu, 4 ustępy

Oświetlenie: elektryczne

Ogrzewanie: piece

Liczba balkonów: 1 drewniany od frontu, 1 drewniany od podwórza, w oficynie 6 balkonów

Klatka schodowa: 1 główna, ze schodami drewnianymi

Pokrycie dachu: blacha

Kiedy remontowano budynek: front - przed trzema laty

Czy fasada bądź cały budynek wymaga remontu: nie

Czy jest miejsce odpowiednie do urządzenia schronu przeciwgazowego: „Nie wiem”

Dane dotyczące podwórza

Wymiary: „bardzo małych rozmiarów”

Nawierzchnia: brukowana

Jaka jest odległość budynku frontowego od oficyny: są przedzielone podwórzem

Czy są stajnie, obory, chlewy, komórki: 6 komórek

Śmietnik: stały

Roślinność: -

Urządzenia do trzepania: są

Co wiadomo o lokalach podziemnych: nic nie wiadomo

Gdzie odpływają ścieki kuchenne: do kanału

Jak często wywożone są nieczystości domowe i przez kogo: dół ustępowy co tydzień przez przedsiębiorcę prywatnego, śmiecie codziennie prywatnie

Karta realności z dnia 11.XII.1940 r.

Położenie: Grodzka 20

Powierzchnia ogółem: 750 m2, w tym:

- zabudowana: 660 m2,

- niezabudowana: 90 m2

Długość frontu: 15 mb (głębokość 50 mb)

Budynek frontowy

Liczba kondygnacji: 3

- 1 główna klatka schodowa,

- 1 boczna klatka schodowa

Liczba mieszkań: 12, w tym:

- 5 mieszkań – 1 izba,

- 6 mieszkań – 2 izby,

- 1 mieszkanie – 4 izby

Liczba izb: 21

Budynek oficyny mieszkalnej

Liczba kondygnacji: 4

- 1 główna klatka schodowa

Liczba mieszkań: 25, w tym:

- 9 mieszkań – 1 izba,

- 8 mieszkań – 2 izby,

- 7 mieszkań – 3 izby,

- 1 mieszkanie – 4 izby

Liczba izb: 52

Dopisek: Pizem Alter (ur. 1885 r.) Grodzka 20

PiwniceBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Kamienica podpiwniczona jest trzema kondygnacjami piwnic sklepionych kolebkowo i dostępnych z sieni budynku oraz od strony ulicy Grodzkiej.

Przestrzeń I kondygnacji tworzy duża, równoległa do ulicy piwnica, zajmująca całą szerokość kamienicy, przebiegająca pod tylnym traktem północnym i klatką schodową.

Układ pomieszczeń II kondygnacji prawdopodobnie odwzorowuje pierwotny, trójdzielny, układ wnętrz parteru.

W środkowym trakcie znajduje się zejście do piwnic III kondygnacji, wybiegających ukosem pod mury magistralne.

Wzmianki o piwnicach kamienicy przy Grodzkiej 20 pojawiają się w dokumentach wizytacyjnych.

„ Publicatio divisionis domus lapideae Landerzowska muncupatae in dues sortes exdivisionis factae. [2.XII.1643]

Część pierwsza.

No 1 - Piwnica na przodku z ulicy chodzenie od publicznej drogi z ziemianką murowaną sklepistą, która się ciągnie pod drogę ku farze (...)

Część wtóra

No 1 – Piwnica mała ciemna z ziemianką w glinę murowaną i z macłoszkiem maluśkim, do której chodzenie ciemne z kamienicy. Item sklepik nad tąż powierzchnią sklepiony przegrodzony, który ma okno pod wschody ku tyłowi. (...)” [1].

Fragmenty relacji mówionychBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Relacja anonimowa

„Moje ciocie mieszkały najpierw na Zamojskiej. Nie wiem czy to było też mieszkanie pożydowskie. Tam był ładny pokój i kuchnia, takie słoneczne, na parterze. I tam był też jakiś urząd niemiecki. Potem właśnie Niemcy wykwaterowali ciocie na Grodzką 20, mieszkania 9.”

PrzypisyBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

[1] WAPL, Akta miasta Lublina, ks. 40 s. 154 /2.XII.1643/.

LiteraturaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Akta nieruchomości położonej w Lublinie przy ul. Grodzkiej 20, APL, sygn. 1674.

Księga adresowa Polski, 1929.

Kamienica Grodzka 20 w Lublinie, Dokumentacja naukowo-historyczna opracowana na zlecenie  MZBM Lublin, opracowała: Jadwiga Teodorowicz-Czerepińska, fotografie: Alicja Krzak, Tadeusz Ptasiński, Lublin 1974; syg.191.