Krakowskie Przedmieście 4 / Kozia 3 w Lublinie
Historia nieruchomości zlokalizowanej w Lublinie przy ulicy Krakowskie Przedmieście 4.
Spis treści
[Zwiń]Lokalizacja
Kamienica znajduje się w zabudowie zwartej, przy początkowym odcinku ulicy Krakowskie Przedmieście. Tył budynku wychodzi na ulicę Kozią, gdzie również dominuje zwarta zabudowa.
Kalendarium
1820 – budowa kamienicy przez rodzinę Olewińskich;
do 1922 – kamienica należy do Tymińskich, Strachocińskich i Radeckich;
1935–1936 – montaż instalacji wodno-kanalizacyjnej;
1950 – połączenie pomieszczeń z kamienicą przy ulicy Krakowskie Przedmieście 6;
1970 – generalny remont kamienicy wraz z oficyną;
1974 – remont elewacji;
1976 – zmiany we wnętrzach;
1990 – siedziba sklepu CORRADO.
Historia budynku
Kamienica Olewińskich powstała około 1820 roku, w miejscu rozebranej kamienicy Dankiewiczowskiej pochodzącej z początku XVII wieku. Kolejnymi właścicielami byli: Barszczewscy, Tymińscy, Strachocińscy, a w latach 1887–1922 Radeccy. Następnie znalazła się w rękach rodzin żydowskich, tj. Trachtenbergów i Blumelów. W latach 1935–1936 założono w kamienicy instalację wodno-kanalizacyjną, wyburzając kloaki w podwórzu. Po 1940 roku budynek należał do Michała Kwietniewskiego i Kazimierza Radeckiego. W 1950 roku Lubelska Spółdzielnia Spożywców dokonała połączenia z pomieszczeniami w kamienicy Krakowskie Przedmieście 6, uzyskując w ten sposób obszerny lokal restauracyjny POLONIA. Na początku lat 70. XX wieku przeprowadzono generalny remont kamienicy oraz oficyny. Wymieniono wówczas stropy na ogniotrwałe, więźbę dachową, tynki, instalacje, klatkę schodową na żelbetonową. Ponadto zlikwidowano piwnice na drugiej kondygnacji, a także wykonano obudowaną galerię od strony podwórza. W 1974 roku przeprowadzono remont elewacji, zaś dwa lata później dokonano zmian we wnętrzach kamienicy. Od 1990 roku ograniczono dostęp tylko do pomieszczenia w budynku przy ulicy Krakowskie Przedmieście 4, gdzie usytuowano sklep CORRADO.
Na tyłach działki przy ulicy Koziej pierwotnie stał drewniany dom. Dopiero Olewińscy dokonali zakupu placu po tym domu i wystawili tu murowaną kamienicę frontową z jednopiętrową oficyną.
Opis budynku
Kamienica jest dwupiętrowym budynkiem na planie prostokąta.
Elewacja frontowa jest trójosiowa, symetryczna i trójkondygnacyjna. Na parterze znajdują się witryny sklepowe. Na pierwszym piętrze okna są prostokątne w słabo profilowanych opaskach, ale na wspólnym gzymsie parapetowym z osadzonymi, trójkątnymi naczółkami wspartymi na wątłych konsolkach. Na drugim piętrze znajdują się nieco niższe otwory w obramieniach z klińcami sięgającymi pasa fryzu, który wieńczy elewację. Na osiach otworów niższych kondygnacji są trzy okulusy, zaś w zwieńczeniu elewacji jest gzyms wsparty kostkowaniem.
Elewacja na stronę podwórza jest gładka, z pojedynczymi otworami okiennymi.
Oficyna tylna jest murowanym z cegły jednopiętrowym budynkiem. W przyziemiu jest brama przelotowa po wschodniej stronie. W bramie znajduje się strop płaski, a w pozostałych pomieszczeniach ogniotrwały. Klatkę schodową umieszczono w bramie przelotowej. Pomiędzy oficyną a kamienicą znajduje się łącznik ze schodami.
Wnętrze
Pierwotnie układ wnętrza dwudzielny, dwutraktowy, na parterze całkowicie przekształcony. W kamienicy znajdują się stropy płaskie i część podłóg drewnianych. W budynku znajdują się piwnice dwudzielne i dwutraktowe, do których można się dostać schodami z podwórza. Klatka schodowa umieszczona jest na belkach stalowych. Galeria między kamienicą frontową a oficyną jest żelbetonowa i oszalowana deskami w latach 70. XX wieku.
Literatura
Archiwum Państwowe w Lublinie, Akta miasta Lublina, sygn 7166 – oszacowanie z 1846 roku.
Karta ewidencyjna zabytków, maszynopis w archiwum WUOZ w Lublinie.
Teodorowicz-Czerepińska J., Kamienica przy ul. Krakowskie Przedmieście nr 4 i Kozia 3 w Lublinie, maszynopis w posiadaniu WUOZ w Lublinie, sygn. 1996, Zespół Badań Historycznych, Lublin 1992.