Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Szlak Lubelskiego Lipca

Strajki w Lublinie trwały w dniach 8–24 lipca 1980 roku i objęły 91 zakładów. 8 lipca rozpoczął się strajk w Wytwórni Sprzętu Komunikacyjnego w Świdniku. Apogeum strajków przypadło 16 lipca, gdy protestowało na Lubelszczyźnie 79 zakładów. Od tego momentu malała liczba zakładów, które przerwały pracę. W Lublinie największymi strajkującymi zakładami były: Fabryka Samochodów Ciężarowych, Lubelskie Zakłady Naprawy Samochodów, Węzeł PKP, Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne oraz Fabryka Maszyn Rolniczych Agromet.

Odwiedź strajkujące wówczas zakłady pracy:

Spis treści

[RozwińZwiń]

Wytwórnia Sprzętu Komunikacyjnego – WSK ŚwidnikBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Adres: al. Lotników Polskich 1, 21-040 Świdnik

Powstała na początku lat 50. Już przed wojną w pobliżu obecnego zakładu w Świdniku istniało lotnisko, dlatego właśnie tam po wojnie umieszczono wytwórnię produkującą dawniej samoloty i motocykle, a obecnie helikoptery.

Podwyżki cen produktów żywnościowych zmusiły pracowników tego zakładu do rozpoczęcia strajku 8 lipca 1980 roku. Robotnicy nie wyszli jednak na ulicę, pozostali w zakładzie, zorganizowali się. Stworzyli straż robotniczą, pilnującą porządku na terenie zakładu. Starano się, aby nie doszło do żadnych prowokacji. Powstał Komitet Strajkowy. Na jego czele stanęła Zofia Bartkiewicz. Oprócz niej w skład weszli także: Antoni Grzegorczyk, Zygmunt Karwowski, Ryszard Krzyżanek, Jan Leśniak, Zbigniew Puczek i Urszula Radek.

Robotnicy zażądali cofnięcia podwyżek cen w stołówkach i bufetach, podniesienia zarobków robotniczych, zmiany przewodniczącego Rady Zakładowej i nowych wyborów do Rady.

Strajk skończył się 12 lipca. Robotnicy otrzymali podwyżkę płac. Obiecano poprawić zaopatrzenie Świdnika w produkty żywnościowe.

Lubelskie Zakłady Napraw Samochodów – LZNS LublinBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Adres: Droga Męczenników Majdanka 12, 20-325 Lublin. Obecnie budynek nie istnieje.

Zajmowały się naprawą autobusów i samochodów.

Pracownicy rozpoczęli strajk 9 lipca 1980 roku. Powstała grupa przedstawicieli załogi upoważniona do rozmów z dyrekcją zakładu. Robotnicy zażądali podwyżki płac, poprawy zaopatrzenia w żywność, poprawy warunków socjalnych i zagwarantowania ustawowo wolnych sobót. Ponadto załoga domaga się rekompensaty za zwyżkę cen mięsa i inflację. Postulowano właściwe zaopatrzenie miasta w żywność, wyrównanie zasiłków z milicją i wojskiem, niekaranie za udział w wojsku, wprowadzenie ustawowo wolnych sobót i poprawę warunków socjalnych.

Rozmowy między robotnikami a kierownictwem zakładu przyniosły porozumienie dopiero 15 lipca. Robotnicy otrzymali podwyżkę płac o 318 złotych na osobę.

Fabryka Maszyn Rolniczych Agromet w LublinieBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Adres: ul. Budowlana 28, 20-469 Lublin

To firma produkująca sprzęt rolniczy. Od 2004 roku nosiła nazwę Lubelskiej Fabryki Maszyn Rolniczych.

Strajk w tym zakładzie rozpoczął się 9 lipca. Postulaty zgłaszane przez pracowników dotyczyły poprawy sytuacji płacowej oraz utrzymania cen artykułów mięsnych na poziomie przed 1 lipca 1980 roku.

Dyrekcja obiecywała realizację większości postulatów załogi – 14 lipca zakład zakończył strajk.

Fabryka Samochodów Ciężarowych – FSC LublinBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Adres: ul. Mełgiewska 7–9, Lublin

Powstała w latach 50. Produkowano w niej samochody marki Żuk i Lublin. W 1995 roku fabrykę kupiła firma Daewoo.

Strajk rozpoczął się 10 lipca 1980 roku. Robotnicy w czasie organizowanych wieców wyłonili swoich przedstawicieli. Na czele załogi stanęli: Stanisław Daniel, Julian Dziura i Wiesława Karykowska. Pracownicy zażądali podwyższenia płac, poprawienia zaopatrzenia w produkty mięsne, zniesienia cen komercyjnych, wyrównania dodatku rodzinnego do wysokości zasiłku wypłacanego pracownikom milicji i wojska.

Strajk zakończył się 14 lipca. Robotnicy wywalczyli podwyżkę płac, poprawienie zaopatrzenia zakładowego bufetu.

Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne – MPK LublinBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Adres: Aleje Kraśnickie 25, 20-718 Lublin

Komunikacja miejska w Lublinie kursowała jeszcze przed II wojną światową. Spółka o nazwie Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne powstała w 1952 roku.

16 lipca 1980 roku strajk rozpoczęli pracownicy warsztatowi MPK. Podniesiono im pensje, jednak podwyżki nie objęły kierowców. To było przyczyną strajku, który rozpoczął się 17 lipca. Dyrektor zakładu próbował zastraszyć kierowców tym, że wręczy im karty powołania do wojska. Groźba ta jednak bardziej skonsolidowała załogę.

Strajk w MPK był dosyć mocno odczuwany przez mieszkańców miasta, którzy dopiero wtedy dostrzegli jego praktyczne znaczenie. Po mieście wędrowały grupy ludzi, którzy musieli się dostać do pracy.

Pracownicy domagali się podwyżki płac, podwyżki zasiłków rodzinnych, zwiększenia puli mieszkań. Postulowano także zwiększenie liczby autobusów i trolejbusów.

Do porozumienia doszło 19 lipca, kiedy zakład zakończył strajk. Pracownicy uzyskali podwyżkę płac w wysokości 500 złotych.

Polskie Koleje Państwowe – PKP LublinBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Adres: ul. Gazowa 6, 20-406 Lublin

W 1877 roku otwarto Kolej Nadwiślańską. Od tego momentu Lublin jest dosyć silnie związany z kolejnictwem. Kolejarze wielokrotnie udowodnili swoje bohaterstwo w obu wojnach światowych. Także po wojnie byli dość zwartym środowiskiem.

Strajk pracowników Węzła PKP Lublin rozpoczął się 16 lipca 1980 roku o godzinie 7.00. Z lokomotywowni nie wyjechała żadna lokomotywa, ze stacji nie wyruszył żaden pociąg. Do strajku przyłączały się stopniowo załogi poszczególnych służb kolejowych. Zablokowano wjazd do Lublina, ustawiając na torach pociągi. Nastała cisza.

W lokomotywowni odbywały się wiece. Powstała Straż Kolejarska, pilnująca porządku w zakładzie. Kolejarze nie wpuścili na teren zakładu funkcjonariuszy MO, SB i SOK. Ukonstytuował się Komitet Strajkowy. Jego przewodniczącym został Czesław Niezgoda. W skład komitetu weszli także: Stanisław Dobosz, Zbigniew Figiel, Janusz Iwaszko, Michał Kasprzak, Stanisław Kaszowski, Marek Kowalski, Stanisław Krzemiński i Piotr Rosiak. Kolejarze zażądali podwyżki płac, ogólnej poprawy zaopatrzenia, obniżenia wieku emerytalnego do 55 lat. Wystąpili również z postulatem zastąpienia dotychczasowego składu Rady Zakładowej nowym, wybranym w sposób demokratyczny.

Zarząd Polskich Kolei Państwowych próbował wznowić pracę lubelskiego węzła poprzez przysłanie załóg kolejowych z krajowych węzłów kolejowych. Pracownicy ci nie zostali jednak przez strajkujących dopuszczeni do taboru.

19 lipca o godzinie 17.30 zakończył się strajk w Lokomotywowni. Kolejarze otrzymali po 600 złotych podwyżki w drużynach trakcyjnych i po 400 złotych w pozostałych służbach. Ponadto zezwolono na przeprowadzenie oddolnych wyborów do Rady Zakładowej, a strajkujący otrzymali gwarancję bezpieczeństwa.

HerbapolBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Adres: ul. Diamentowa

Załoga tego zakładu w lipcu 1980 roku wraz z innymi zakładami pracy na Lubelszczyźnie podjęła akcje strajkowe, których przyczyną była podwyżka cen artykułów spożywczych 1 lipca 1980 roku.