Widoki Lublina – drzeworyty Kazimierza Pieniążka (1925–1932)
Równie efektownie, aczkolwiek w innej technice, pokazuje Stare Miasto Kazimierz Pieniążek w drzeworytach z 1931 roku. Posługując się bardzo zróżnicowaną kreską tworzy widoki miasta z jego starą drewnianą i murowaną zabudową, z wysokimi dachami, pełną przybudówek, z drewnianymi schodkami, balkonami; piętrzącą się nad brukowanymi uliczkami.
Spis treści
[Zwiń]O autorze
Kazimierz Pieniążek urodził się w 1897 roku. Był uczniem Konstantego Kietlicza-Rayskiego. W latach 1925–1934 uczył rysunku w lubelskich szkołach, jednocześnie sam uzupełniał naukę w wolnej Szkole Malarstwa i Rysunku w Lublinie. W 1934 roku wyjechał do Warszawy, by objąć posadę kierownika artystycznego Działu Wydawniczego Związku Nauczycielstwa Polskiego (pracował przy pismach „Płomyk”, „Płomyczek” i „Mały Zawodowiec”).
Jego twórczość to głównie krajobrazy oraz grafika użytkowa. Zmarł w 1968 roku.
Historia dzieł
Dla Kazimierza Pieniążka tworzenie grafik, także tych z widokami Lublina, było działalnością dodatkową wobec źródła utrzymania, czyli pracy w szkole. Znamy takie jego drzeworyty jak: Zaułek (1925), Fragment Starego Miasta w Lublinie (około 1931) i Dominikany (około 1932); wszystkie ukazują urodę lubelskich zaułków.
Opis
Jako tematy swoich drzeworytów, Kazimierz Pieniążek wybierał zaułki, w których rozmaite budynki piętrzyły się i rysowały skomplikowane figury na tle nieba. Aby rozładować zagęszczenie elementów, upraszczał kształty i eliminował szczegóły. Zróżnicowanie faktur i harmonijne zespolenie brył było dla niego ważniejsze niż detal, dynamiczne kreskowanie służyło mu do oddania imponującej gamy zróżnicowanych faktur.
Zagęszczenie elementów widać dobrze w drzeworycie Dominikany (około 1932) przedstawiającym kościół dominikanów z perspektywy jednego z okolicznych podwórek. W tym ujęciu kamienice, przybudówki i długie wąskie kominy piętrzą się stłoczone jedne nad drugimi. Ponad tą „podwórkową” architekturą wyrasta szlachetny w proporcjach, dekoracyjny szczyt kościoła.
W drzeworycie Zaułek (1925) artyście udało się przez bogactwo kreski oddać odmienność materii gontu, cegły i kamienia, a także uchwycić tajemniczy nastrój i melancholię tkwiącą w pozornie nieatrakcyjnym widoku.
Literatura
- Bartnik, R., Widoki Lublina w zbiorach graficznych Muzeum Lubelskiego, [w:] Z. Nestorowicz [red.], Ikonografia dawnego Lublina, Lublin 2000.
- Kazimierz Pieniążek [nota biograficzna], [w:] XXX-lecie ZPAP w Lublinie. Wystawa malarstwa, rzeźby i grafiki, BWA i Okręgowe Muzeum Lubelskie (Zamek), Lublin luty–marzec 1966.