Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Pałacyk Piotrowskiego w Lublinie

Pałacyk Piotrowskiego, usytuowany przy ulicy Lipowej 5, zawdzięcza nazwę reprezentacyjnemu wyglądowi. Do 1990 roku mieściło się tu przedszkole założone w 1936 roku przez właścicielkę obiektu, Mariannę z Rajdeckich Piotrowską.

Dawny Pałacyk Piotrowskiego w Lublinie
Dawny Pałacyk Piotrowskiego w Lublinie (Autor: Zętar, Joanna (1975- ))

Spis treści

[RozwińZwiń]

HistoriaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

W 1904 roku Tadeusz Piotrowski zakupił pustą działkę od Adolfa Timme. W ciągu kilku lat powstała kamienica z oficynami w stylu eklektycznym z elementami klasycystycznymi. Ze względu na swój wygląd przyjęła popularną nazwę pałacyku.

Żona Tadeusza, Marianna z Rajdeckich, kilkakrotnie otwierała w pałacyku szkołę prywatną. Najtrwalszym z jej przedsięwzięć okazało się przedszkole, otwarte już po śmierci jej męża w 1936 roku. Jego likwidacja nastąpiła dopiero w 1990 roku.

W okresie międzywojnia Piotrowscy odnajmowali parter na siedzibę Związku Pszczelarzy, a piwnicę na wytwórnię miodów pitnych.

Po wojnie kamienica została podzielona własnościowo pomiędzy spadkobierców Tadeusza Piotrowskiego: wdowę Mariannę z Rajdeckich, Hannę z Piotrowskich Kruszyńską oraz Marię Rajdecką. Po tej ostatniej w połowie lat 50. XX wieku udział otrzymał Mieczysław Piotrowski. Niezależnie od działów rodzinnych kamienica pozostawała w użytkowaniu Technikum Budowlanego.

LokalizacjaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

ul. Lipowa 5

ArchitektBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Tadeusz Piotrowski

BryłaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Kamienica na planie prostokąta. Budowla w ciągu zabudowy ulicy.

Materiał i konstrukcjaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Kamienica murowana z cegły. Posiada elementy konstrukcyjne wykonane z drewna (ściany działowe). Budowla wznoszona na zaprawie wapiennej i wapienno-cementowej, obustronnie otynkowana. Detal architektoniczny wykonano w zaprawie wapiennej, a wewnątrz w stiuku.

Stropy ceglane w piwnicy oraz drewniane na pozostałych kondygnacjach. Więźba dachowa drewniana, dach obity papą na odeskowaniu.

ElewacjeBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Elewacja frontowa dwukondygnacyjna, siedmioosiowa w formie pałacowej z jednoosiowymi pseudoryzalitami. Otwory okienne zdobione podokiennikami i nadokiennikami w stylu secesyjnym. Na osi elewacji balkon z balustradą koszową secesyjną i datą 1904. Budowla posiada gzyms wieńczący w formie kostkowej oraz umieszczony pod nim fryz płycinowy.

Elewacja ogrodowa bez obramień wokół okien. Kondygnacje przedzielone gzymsem kordonowym. Na piętrze balkon z żeliwną balustradą secesyjną z motywem rozet i meandrem.

WnętrzeBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Na reprezentacyjnej klatce schodowej malowidła (zamalowane). W plafonie przedstawienie aniołka grającego na bębnie i siedzącego na chmurze. Schody drewniane z balustradą tralkową. Wzdłuż ich biegu malowidła iluzjonistyczne przedstawiające nisze oraz balustrady z widokiem na otwartą przestrzeń. Stolarka drzwiowa szczególnie zdobiona w płycinach. Drzwi dwuskrzydłowe z nadświetlami z różnokolorowego szkła.

Na klatce schodowej lastriko z trzykolorową dekoracją.

W pokojach parkiety dwukolorowe z dębu i brzozy. Na parterze pokoje pozbawione detalu architektonicznego. Na piętrze dekoracje stiukowe w formie faset i centralnych rozet.

W salonie w trakcie frontowym stylizowane głowy kobiece (meduzy) wkomponowane w owoce kopru, liście mlecza oraz ostu. W pokojach narożnych fasety z motywami roślinnymi (nasturcje oraz kwiaty we wstęgach).

W trakcie ogrodowym pokoje z fasetami i rozetami umieszczonymi centralnie, a w pokoju z balkonem rozety z motywem stokrotek.

We wnętrzu zachowały się dwa piece: pierwszy w stylu neogotyckim z zielonych kafli i ażurowymi drzwiczkami z przedstawieniem kobiety i rycerza, drugi – secesyjny z jasnozielonych kafli, z kaflem centralnym posiadającym relief z motywem rajskiego drzewka.

CiekawostkiBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Pałacyk posiadał dość ciekawe otoczenie. Oprócz ceglanego muru oraz stajni i wozowni, na tyłach działki był zlokalizowany ogród stylizowany na minipark w stylu klasycystycznym, posiadający krzewy i drzewka owocowe oraz dwie fontanny i grotę.

Według tradycji rodzinnej, przez kilka tygodni w 1939 roku był tu przechowywany obraz Jana Matejki Bitwa pod Grunwaldem.

LiteraturaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Janukowicz R., Gerłowska K., Firkowska A., Kamienica mieszkalna przy ulicy Lipowej 5, Lublin 1990, 2002. Archiwum WUOZ, sygn. 2491.

Powiązane artykuły

Zdjęcia

Słowa kluczowe