„Opusculum impedimenta quaedam sanitatis communia exhibens Jana Nepomucena Herrmanna” (1782)
Publikacja ta jest polemiką z dziełem Lublin podług ustaw… Michała Bergonzoniego. Praca ta zawiera krótką historię Lublina, opis panujących w mieście chorób i warunków higienicznych.
Spis treści
[Zwiń]Warunki higieniczne Lublina
Publikacja ta jest polemiką z dziełem Lublin podług ustaw… Michała Bergonzoniego. Praca ta zawiera krótką historię Lublina, opis panujących w mieście chorób i warunków higienicznych.
Znajdujące się w Bibliotece im. H. Łopacińskiego Opusculum… Herrmanna oprawione jest razem z dysertacją Bergonzoniego, a na jego karcie tytułowej nieznana ręka wypisała: „Malitia invidi Germani contra honestum Italum”. (Złośliwość zawistnego Niemca przeciwko czcigodnemu Włochowi). Istotnie, dziełko Herrmanna w pewnym fragmencie zdaje się być repliką na wywody Bergonzoniego. Mianowicie na str. 38–50 znajduje się opis Lublina z punktu widzenia jego zdrowotności.
Pisze tam autor, że kanały, aczkolwiek w dużej części zniszczone, jednak funkcjonują; że ulice są szybko za sprawą Magistratu uprzątane (choć mówi też, że byłoby dobrze, aby i boczne uliczki były sprzątane); że place mimo padających często deszczów prędko wysychają; że domy mieszkalne są obszerne i mają duże okna. (Bergonzoni pisał o norach nie mających nawet kominów). Wreszcie Hermann rekomenduje Lublin jako miasto o walorach wręcz uzdrowiskowych, gdzie ulice są dobrze wentylowane przez panujące tu wiatry zachodnie i (rzadziej) północne (Bergonzoni mówi o wiatrach południowych, które w połączeniu „z waporami miejsca głęboko błotnistego... usposabiać będą powietrze różnemi napojone zarazami”). Czytelnik jednak, pamiętając o przygodzie króla Stanisława Augusta, kiedy to karetę królewską wołami z błota na Krakowskim Przedmieściu wyciągać musiano, uwierzy raczej Włochowi, pełniącemu zresztą przez siedem lat obowiązki lekarza właśnie w Lublinie1.
Literatura
Strelnik I., Drukarnia Trynitarzy w Lublinie, „Bibliotekarz Lubelski” 1974.
Przypisy
- Wróć do odniesienia I. Strelnik, Drukarnia Trynitarzy w Lublinie, „Bibliotekarz Lubelski” 1974, nr 3–4, s. 22–25.