Tunel powstał w 1928 roku w miejscu zwanym wcześniej „przejazdem śmierci”.
Lokalizacja
ul. Kunickiego, okolice dworca głównego PKP
Funkcja
Wiadukt kolejowy leżący na trasie kolejowej nr 7.
Historia
Powstanie wiaduktu wiąże się z budową linii kolejowej w kierunku Chełma w latach 90. XIX wieku. Do projektów budowy przystąpiono jednak w 1911 roku. W 1915 roku rozpoczęto wykopy, ale dalsze prace realizacyjne zostały przerwane działaniami wojennymi. Wykopy nie tylko przerwano, ale wręcz je zakopano.
Przypuszczalnie wiadukt – jako obiekt strategiczny – w okresie wojennym był otoczony tajemnicą wojskową. Dotychczas nie udało się odnaleźć jego projektów ani powiązać z osobą architekta. Nie wiadomo na ile konstrukcja i forma architektoniczna obiektu należą do pierwotnego projektu, a na ile jest dziełem modernizacji. W 1925 roku powrócono do budowy tunelu pod torami kolejowymi na ulicy Bychawskiej, w miejscu zwanym dotychczas „przejazdem śmierci”.
Z projektem budowy wystąpiła Radomska Dyrekcja PKP. Roboty budowlane rozpoczęło przedsiębiorstwo budowlane Inż. Szpilkowski i S-ka, które opuściło jednak plac budowy, odstępując od warunków umownych. Kontynuacja i ukończenie prac przypadły firmie Paszkowski, Próchnicki i S-ka. Odbioru dokonano 2 października 1928 roku. Odtąd przyjęła się nazwa dzielnicy Za Tunelem.
Wysoka ocena architektonicznej oprawy wiaduktu nie przekreśla jego mankamentów, na które zwracano uwagę już w momencie odbioru prac. Od początku tunel zalewany był wodą deszczową. Poza usuwaniem wody, uszczelnianiem nawierzchni i zabezpieczaniem przechodniów obiekt nie przechodził innych poważniejszych remontów.
Kalendarium
1911 – przystąpienie do projektu budowy
1915 – rozpoczęcie prac wykopowych
1925 – ponowne rozpoczęcie prac budowlanych
1928 – oddanie tunelu do użytku
Architekt
Nieznany.
Część architektoniczna projektu jest oceniana dość wysoko. Odbiega od znanych realizacji na terenie Lublina. Balustrada i zdwojone kolumny przywodzą na myśl berliński monumentalizm z elementami neobaroku.
Opis
Wiadukt konstrukcji żelbetowej przerzucony jest nad ul. Kunickiego (dawną Bychawską). W osi ulicy wiadukt wsparty jest na trzydziestu dwóch zdwojonych kolumnach o doryckich głowicach i skróconych proporcjach. Płyta wiaduktu jest dodatkowo wsparta murami policzkowo-oporowymi (przyczółkami).
Od wnętrza tunelu przyczółki są gładkie, od zewnątrz rozczłonkowane na całej wysokości ślepym arkadowaniem. W zwieńczeniu muru pas gładkiego fryzu i gzyms, powyżej ażurowa balustrada z tralek poprzerywanych filarkami. Podniebie nieopracowane architektonicznie.
Nawierzchnia pod wiaduktem asfaltowa, z chodnikami dla pieszych po obu stronach. Wtórnie dodana metalowa bariera odgradzająca od pasa ruchu.
Stan zachowania
1995 rok
Wiadukt w dobrym stanie, z mankamentem zatapiania tunelu powierzchniowymi wodami opadowymi.
2009 rok
Obiekt użytkowany zgodnie z przeznaczeniem, stan techniczny podlega stałej kontroli odpowiednich instytucji. Detale architektoniczne mocno zabrudzone.
Literatura
- Czerepińska J., Wiadukt kolejowy na ul. Kunickiego, [w:] Czerepińska J., Michalska G., Studziński J., Katalog architektury przemysłowej w Lublinie, t. I cz. II, s. 127, maszynopis opracowany na zlecenie Państwowej Służby Ochrony Zabytków, Lublin 1995.
- Autorzy: Jadwiga Czerepińska
- Współautorzy: Piotr Sugier
- Redakcja: Monika Śliwińska
