Przewodnik po Lublinie – szlak Unii Lubelskiej
Pierwszego lipca 1569 roku odbyło się w Lublinie zaprzysiężenie aktu Unii Lubelskiej. Unia połączyła Królestwo Polskie i Wielkie Księstwo Litewskie w jeden organizm państwowy – Rzeczpospolitą Obojga Narodów, w której rządził jeden monarcha. Odtąd wspólna była polityka zagraniczna i moneta, odrębne administracja, skarb, wojsko i sądownictwo. Rzeczpospolita rozciągała się na obszarze ponad 800 tys. km kw. i przetrwała do rozbiorów.
Spis treści
[Zwiń]Mapa szlaku
Pokaż Szlak Unii Lubelskiej na większej mapie
Zamek Lubelski
Zamek Lubelski był siedzibą i królewską kwaterą Jagiellonów podczas podróży pomiędzy Krakowem a Wilnem. W czasie obrad sejmu polsko-litewskiego król Zygmunt August spotykał się na zamku z posłami. W styczniu i lutym, a następnie w czerwcu 1569 roku w salach zamkowych odbywały się obrady zakończone 1 lipca podpisaniem aktu Unii Lubelskiej. Na zamku dokonano także aktu zaprzysiężenia unii. Po uroczystości król Zygmunt August udał się konno z zamku do kościoła oo. dominikanów na uroczyste odśpiewanie Te Deum Laudamus.
Dokument Unii Lubelskiej znajduje się w zasobie Archiwum Akt Dawnych w Warszawie. Natomiast w zbiorach Muzeum Lubelskiego znajduje się obraz Jana Matejki Unia Lubelska, który jest eksponowany w Galerii Malarstwa Polskiego.
więcej o Zamku Lubelskim w 1569 roku
więcej o architekturze Zamku Lubelskiego
więcej o obrazie Unia Lubelska Jana Matejki i innych przedstawieniach Unii Lubelskiej w sztuce
Kaplica pw. św. Trójcy
Po zaprzysiężeniu aktu Unii Lubelskiej w kaplicy pw. św. Trójcy, zbudowanej z fundacji króla Władysława Jagiełły, odbyła się msza dziękczynna z udziałem króla Zygmunta Augusta i jego dworu. Wcześniej w kaplicy odprawiano nabożeństwa w intencji pomyślnych obrad. Na jednej ze ścian zachował się łaciński napis wykonany prawdopodobnie przez świadka ceremonii.
Plac Po Farze
Świątynia pw. św. Michała, która znajdowała się na dzisiejszym placu Po Farze, była miejscem, gdzie podczas sejmu unijnego posłowie polscy i litewscy, a także mieszczanie lubelscy zamawiali msze w intencji pomyślnych rezultatów obrad sejmowych.
więcej o kościele pw. św. Michała Archanioła w 1569 roku
więcejo architekturze nieistniejącego kościoła pw. św. Michała Archanioła
Kamienica Lubomelskich
Kamienica należąca do rodziny Lubomelskich jest zlokalizowana przy Rynku 8. W jednym z pomieszczeń na parterze zachowały się freski przedstawiające Lublin z okresu obrad Unii Lubelskiej. Natomiast w piwnicy kamienicy zwanej piwnicą Pod Fortuną znajdują się malowidła o tematyce świeckiej, które niegdyś zdobiły wnętrze mieszczącej się tam winiarni.
więcej o kamienicy Lubomelskich w 1569 roku
więcej o historii kamienicy Lubomelskich
więcej o polichromii z widokiem Lublina z kamienicy Lubomelskich
więcej o polichromiach z piwnicy Pod Fortuną w kamienicy Lubomelskich
Kościół i klasztor oo. dominikanów
W kościele oo. dominikanów po zaprzysiężeniu aktu Unii Lubelskiej odśpiewano uroczyste Te Deum Laudamus jako podziękowanie za doprowadzenie do końca obrad. W refektarzu klasztoru jest przechowywany krucyfiks, na który wedle tradycji zaprzysiężono unię. Wedle jednej wersji wydarzeń związanych z obradami unii, akt zaprzysiężenia miał odbyć się w klasztorze, dlatego też jedna z sal znajdujących się w budynku jest zwana salą Unii Lubelskiej. Ponadto w klasztorze, nad wejściem do wirydarza, znajduje się płaskorzeźba przedstawiająca dwie postaci symbolizujące Polskę i Litwę.
Kościół i klasztor pobernardyński
W murach klasztoru należącego kiedyś do oo. bernardynów zatrzymywali się przybyli na sejm unijny posłowie i sygnatariusze unii. W kościele po podpisaniu aktu unii w obecności króla odprawiono uroczyste nabożeństwo dziękczynne.
Plac Litewski i pomnik Unii Lubelskiej
Nazwa placu wywodzi się od obozu szlachty litewskiej przybyłej do Lublina na czas obrad sejmu unijnego. Pomnik Unii Lubelskiej usytuowany na placu w miejscu pierwotnego XVI-wiecznego, ufundowanego z inicjatywy Zygmunta Augusta, który został zniszczony przez władze carskie. Obecny pomnik powstał z inicjatywy Stanisława Staszica w 1826 roku. Na obelisku pomnika znajduje się płaskorzeźba z personifikacjami unii zaprojektowana przez Pawła Malińskiego.