Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Franciszek Piątkowski (1946-2016)

Dziennikarz, reportażysta, krytyk teatralny, wykładowca. Laureat kilku ogólnopolskich konkursów na reportaż m.in. krakowskiego Konkursu im. A. Polewki, Turnieju Reporterów „Miesięcznika Literackiego". Twórca Wakacyjnej Akademii Reportażu imienia Ryszarda Kapuścińskiego.

 
 
Franciszek Piątkowski
Franciszek Piątkowski (Autor: )

Spis treści

[RozwińZwiń]

ŻyciorysBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Urodził się we wsi Wólka Kuligowska, w powiecie opocznyńskim, w dawnym województwie kieleckiem, obecnie w województwie łódzkim. Rodzice - Franciszek i Katarzyna, byli z zawodu rolnikami, ojciec po części też nauczycielem. Franciszek Piątkowski ukończył szkołę podstawową w rodzinnej Wólce, uczęszczał do I Liceum Ogólnokształcącego w Tomaszowie Mazowieckim. W latach 1964–1969 studiował na Wydziale Prawa Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
 
W Lublinie pojawił się jako młody literat, już z sukcesami. Szybko zaangażował się w organizowanie życia literackiego. Rozwijał swoje zdolności dziennikarskie w Radiu Akademickim oraz w kolumnie studenckiej „Konfrontacje”. Był m.in. korespondentem terenowym studenckiego miesięcznika „Itd.”, twórcą i liderem grupy KEKS (Krąg Entuzjastów Kultury Studenckiej), jak również uczestnikiem wielu innych studenckich przedsięwzięć. Współpracował z teatrem studenckim Gong 2.
 
W roku 1969 ukończył studia i podjął pracę w redakcji „Sztandaru Ludu”, jako redaktor, później kierownik Działu Nauki, Oświaty i Kultury. Zajmował się organizowaniem Społecznych Oddziałów „Sztandaru Ludu” w Biłgoraju, Krasnymstawie, Tomaszowie Lubelskim.
 
W roku 1973 wyjechał do Białegostoku, gdzie pracował jako publicysta w „Gazecie Białostockiej". Cztery lata później został zastępcą redaktora naczelnego miesięcznika literatury faktu „Kontrasty”, gdzie sprawował nadzór nad działem reportażu. Miesięcznik „Kontrasty” był pierwszym i jedynym tego typu miesięcznikiem w Polsce, skupiającym najlepsze wówczas pióra w kraju, zajmującym się publikowaniem reportaży, jak i inicjowaniem refleksji na ten temat. Franciszek Piątkowski był również współtwórcą i wykładowcą białostockiego oddziału warszawskiej PWST. W latach 1980-1982 pracował w białostockiej „Gazecie Współczesnej”, jako dziennikarz i zastępca sekretarza redakcji.
 
W roku 1982 powrócił do Lublina i „Sztandaru Ludu”, został również kierownikiem Działu Publicystyki Kulturalnej i Krytyki Teatralnej w „Akcencie”. W latach 1988–1991 był twórcą i redaktorem naczelnym Tygodnika Wschodniego „Relacje”.
 
 
W latach dziewięćdziesiątych pracował w redakcjach „Kuriera Lubelskiego” i „Dziennika Wschodniego”, jako dziennikarz, a także opiekun dodatku studenckiego „Konfrontacje”.
 
 
Przez kilkadziesiąt lat pracy w prasie regionalnej uprawiał przede wszystkim publicytykę kulturalną, reportaż i krytykę teatralną. Jest autorem kilkudziesięciu publikacji o teatrach alternatywnych - OPT „Gardzienice", Scena Plastyczna KUL, Teatr „Provisorium" i innych przekrojowych analiz sezonów teatralnych (w kwartalniku „Akcent"). Pionierska na gruncie polskim publikacja o ukraińskim WERTEPIE, oryginalnym i mało rozpoznanym rozdziale w dziejach teatru europejskiego („Wertep. Glosy do eseju" i „Tropienie wertepu" - druk w „Teatrze Lalek").
 
 
Od 1976 roku był wykładowcą szkół wyższych, m. in.: zamiejscowe wydziały warszawskiej Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej (aktorski i rezyserii), Wydział Filozofii UMCS, Wyższa Szkoła Dziennikarska im. M. Wańkowicza, Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Administracji, Katolicki Uniwersytet Lubelski. Był wykładowcą na Wydziale Humanistycznym w Instytucie Filologii Polskiej UMCS. W latach 2009-2015 prowadził warsztat dziennikarza prasowego na Wydziale Politologii UMCS. Był kierownikiem Pracowni reportażu.
 
Franciszek Piątkowski był pomysłodawcą i współorganizatorem przedsięwzięć o charakterze dyskusyjnym, naukowym i artystycznym. M. in.: Wszechnicy Myśli Współczesnej; Wakacyjnej Akademii Kultury Studenckiej w Tykocinie; cyklicznej, dorocznej imprezy o charakterze artystycznym i naukowym „Z Rejem do Siennicy", a także był współpomysłodawcą (z Markiem Kusibą) i współorganizatorem Wakacyjnej Akademii Reportażu im. Ryszarda Kapuścińskiego w Siennicy Różanej.
 
 
Z zamiłowania - zielarz. Ponadto, Franciszek Piątkowski pisał wiersze i teksty piosenek, m.in. „Lato"  i „Rodzinne pamiątki" (Złoty Pierścień na Festiwalu w Kołobrzegu dla wykonawczyni Elżbiety Igras). W tekstach swoich piosenek wielokrotnie wracał pamięcią do obrazów wsi ze swojego dzieciństwa.
 
Jest laureatem regionalnych i ogólnopolskich konkursów literackich, m.in. laureatem głównej nagrody w konkursie o Laur im. J. Czechowicza (Lublin – 1968) oraz konkursów na reportaż, w tym: krakowskiego Konkursu im. A. Polewki i Turnieju Reporterów  „Miesięcznika Literackiego".
 
 

Kalendarium pracy zawodowejBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

1969-1973

Lubelskie Wydawnictwo Prasowe, redakcja "Sztandaru Ludu"
Stażysta, młodszy redaktor, pracownik oddziału "Sztandaru Ludu" w Zamościu
Kierownik Działu Nauki, Oświaty i Kultury oraz zastępca kierownika Działu Wydań Magazynowych

1973-1975
Białostockie Wydawnictwo Prasowe, redakcja Gazety Białostockiej" - starszy publicysta, kierownik Działu Oświaty, Kultury i Nauki


1975-1977
Białostockie Wydawnictwo Prasowe, Redakcja "Gazety Białostockiej" (współpraca w niepełnym wymiarze czasu pracy)
Dyrektor Wydziału Kultury i Sztuki Urzędu Wojewódzkiego

 

1977-1980
Białostockie Wydawnictwo Prasowe, redakcja ogólnopolskiego miesięcznika literatury faktu Kontrasty" - zastępca redaktora naczelnego (nadzór nad „działem reportażu"); p.o. redaktora naczelnego

 

1980-1982
Białostockie Wydawnictwo Prasowe, redakcja Gazety Współczesnej"
dziennikarz, zastępca sekretarza redakcji

 

1982-1988
Lubelskie Wydawnictwo Prasowe
Dziennikarz Sztandaru Ludu"
kierownik Działu Publicystyki Kulturalnej i Krytyki Teatralnej kwartalnika Akcent"


1988-1990
Lubelskie Wydawnictwo Prasowe
Twórca i redaktor naczelny "Tygodnika Wschodniego. Relacje"

 

1990-1992
Agrohansa – Ster – Spółka Wydawnicza Centrum
Prokurent spółki, wydawcy tygodnika Nowe Relacje" i Magazynu Lubelskiego Gazeta Domowa"

 

1993-1993
Budimex – Press, Redakcja Express Fakty"
Zastępca redaktora naczelnego

 

1993-1996
Mutiko, redakcja Kuriera Lubelskiego"
Dziennikarz

 

1996-2000
Edytor Press, Redakcja Dziennika Wschodniego"
Dziennikarz, opiekun dodatku studenckiego Konfrontacje"

 

2005-2008
Opiekun projektu Ofensywa" (studenckie pismo opinii)

 

2006-2008
UMCS Wiadomości Uniwersyteckie" – redaktor naczelny

 

2007-2008
Pismo absolwentów UMCS AS" – redaktor prowadzący

 

 

 

Działalność pedagogicznaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

1976-1980
Wykładowca Studium Kultury i Oświaty Dorosłych w Warszawie – filia w Białymstoku


1977-1981
Wykładowca (docent szkoły artystycznej) warszawskiej Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej – zamiejscowy Wydział Reżyserii i Wydział Aktorski w Białymstoku


1985-1988
Wykładowca Studium Folklorystycznego dla Instruktorów Zespołów Polonijnych


1991-1996
Wykładowca Wydziału Filozofii UMCS (Teoria komunikowania społecznego i Marketing w kulturze)


1996-2007
Wykładowca Wydziału Politologii UMCS (Warsztat dziennikarza prasowego)


2006-2010
Wykładowca Wyższej Szkoły Dziennikarskiej im. Melchiora Wańkowicza w Warszawie, Wydział Zamiejscowy w Lublinie


2007-2008
Wykładowca na WSPiA w Lublinie 


2008-2009
Wydział Humanistyczny UMCS, Instytut Filologii Polskiej – wykładowca


2008-2011
Wykładowca KUL 


2009-2015
Wydział Politologii UMCS – wykładowca, kierownik Pracowni Reportażu
 

Działalność organizacyjnaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

1964-1969
członek zespołu i redaktor naczleny (od 1966) „Konfrontacji", dodatku do „Kuriera Lubelskiego"
korespondent terenowy studenckiego tygodnika „Itd"
współzałożyciel i prezes Studenckiego Klubu Literackiego „Kontrapunkty"
redaktor naczelny „Kontrapunktów", dodatku literackiego do „Kuriera Lubelskiego"
twórca i lider nieformalnej grupy KEKS (Krąg Entuzjastów Kultury Studenckiej)
sekretarz Komisji Kultury Rady Okręgowej Zrzeszenia Studentów Polskich
członek Komisji Kultury Rady Naczelnej Zrzeszenia Studentów Polskich
członek Zespołu ds. Pracy Twórczej Rady Naczelnej Zrzeszenia Studentów Polskich
działacz i prelegent ruchu „Pro Musica" i ruchu kin studyjnych

 

1969-1971
Organizator Społecznych Oddziałów „Sztandaru Ludu" w Biłgoraju, Krasnymstawie i Tomaszowie Lubelskim
działacz Rady Kin Studyjnych, prelegent, współorganizator kina studyjnego „Stylowy" w Zamościu i twórca działalności programowej tego kina

 

1973-1981
współautor „Programu rozwoju kultury w woj. Białostockim"
współorganizator Wydziałów Zamiejscowych warszawskiej PWST, Galerii Sztuki Współczesnej, Galerii Alfonsa Karnego
inicjator utworzenia Muzeum Orientu (muzeum judaików) w Tykocinie i Muzeum Józefa Charytona w Siemiatyczach
pomysłodawca i programista WAKS /Wakacyjna Akademia Kultury Studenckiej/ w Tykocinie
pomysłodawca i współorganizator Wszechnicy Myśli Współczesnej
współautor programu Święta Kultury Staropolskiej w Łomży
pomysłodawca i współorganizator „Forum Wartości"
prelegent kin studyjnych
Przewodniczący Rady Programowej Zarządu Wojewódzkiego Socjalistycznego Związku Studentów Poplskich
Wiceprezes Komitetu Porozumiewawczego Stowarzyszeń Twórczych i Naukowych w Białymstoku
członek Zarządu Głównego Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich (1980-1982)

 

1981-2009
Wiceprezes Zarządu Stowarzyszenia Teatralnego „Gardzienice"
członek Narodowej Rady Kultury II kadencji
rzecznik prasowy Domu Służebnego Polskiej Sztuce Słowa, Muzyki i Obrazu w Nadrzeczu k. Biłgoraja
pomysłodawca imprezy o charakterze artystycznym i  naukowym „Z Rejem do Siennicy" (5 edycji 2005-2009)
współpomysłodawca (z profesorem Krzysztofem Stępnikiem i z Markiem Kusibą) oraz organizator Wakacyjnej  Akademii Reportażu w Siennicy Różanej

Osiągnięcia zawodoweBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Współinicjator i autor Raportu o stanie komunikowania społecznego w Polsce" (we współpracy z Zarządem Głównym Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich, Wolną Wszechnicą Polską i zespołem usługowym Konwersatorium Doświadczenie i Przyszłość)


Laureat ogólnopolskich konkursów na reportaż:
Pejzaże wiejskie" (Redakcja "Nowej Wsi", Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Ministerstwo Rolnictwa, Warszawa);

Pięć lat po reformie" (Redakcja tygodnika Kontakty", Łomża);

- Turniej Reporterów Miesięcznika Literackiego" (Warszawa);

- Konkurs im. A. Polewki (Kraków);
Barwy współczesności" (Redakcja Tygodnika Kulturalnego" i LSW, Warszawa)


3. Laureat nagród redakcyjnych, Prezesa Robotniczej Spółdzielni Wydawniczej  i resortu kultury, m.in. za Zamojski dramat"Larum dla Tykocina", 24 godziny z życia Polan", publicystykę kulturalną i krytykę teatralną


4. Publikacje w czasopismach (poza miejscem zatrudnienia): Kultura", Tygodnik Kulturalny", Kamena", Zdanie", Itd", Teatr", Scena", Teatr Lalek", Lublin – kultura i społeczeństwo" oraz druk tekstów do katalogów wystaw plastycznych i zdarzeń teatralnych


5. Artykuły w książkach: Boryna'81"; Po chłopskiej stronie łuku triumfalnego"; Gong 2. Spojrzenie w przeszłość"; Wybrałem teatr"

 

Bibliografia (wybór)Bezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Reportaże (wybór)

Anna-Agata chce mieć dom „Sztandar Ludu", 6-7 X 1973, s. 6

Dom Anny-Agaty (Opowiadanie prawdziwe) „Sztandar Ludu", 1988. 08. 12, s.4

DOM cichej ROZPACZY „Sztandar Ludu", 1973. 03. 24-25, nr 71

Druga konfederacja „Sztandar Ludu", 3 maja 1985, s. 3

Dwadzieścia osiem godzin z życia polan „Sztandar Ludu", 1982, nr 110. s. 1

Kolorowe kręgi piekieł „Sztandar Ludu", 24,25,26 XII 1982 r., s. 3

Larum dla Tykocina „Gazeta Białostocka", 15-16. II. 1975 r., nr 39 (7542)

Legenda tamtych lat „Zdanie", nr 5/1985

Wycieczka w dzieje uczelni „Sztandar Ludu", 21 X 1988, s.4

Zamojski dramat „Kultura", tygodniowy dodatek „Sztandaru Ludu”, 16 stycznia 1972 r Nr 2

Publicystyka kulturalna (wybór)

Anieli śpiewają, a ludzie płaczą „Sztandar Ludu", 30 I 1987

Czy tu jest teatr, czy tu jest kochanie „Sztandar Ludu", 30 X 1987

Dialog na dziesięciolecie „Gongu” „Sztandar Ludu", 26-27 II 1972

„Gardzienice” w skali świata i w skali Gardzienic „Sztandar Ludu", 20 III 1987

Glosy do Fantazego „Sztandar Ludu", 23 XII 1983

Glosy do wertepu „Teatr Lalek", 4/2002

Głos Ameryki „Sztandar Ludu", 24 II 1984

Najlepsi na świecie. Andrzej Seweryn w Gardzienicach „Kurier Lubelski", 16.06.1995

Po premierze: Piekielna przewrotność „Dziennik Wschodni", 30 I 1998

Szkice o twórczości Ryszarda Kapuścińskiego – Glosy „Akcent", nr 3/2009

Tajemnica enigmy, rozmowa z dyrektorem i kierownikiem artystycznym Teatru Wizji i Ruchu – Jerzym Leszczyńskim „Sztandar Ludu", 20,21,22. VIII. 1982

Teatr dla Lublina „Sztandar Ludu", 16 IX 1983

Teatr Leszka Mądzika „Sztandar Ludu", 9-10 V 1987

Teatr lirycznej poświaty „Sztandar Ludu", 24-26 XII 1985

Teatr: lubelska specjalność? Uwertura „Sztandar Ludu", 20.11.1986

Zapis reporterski: Tropienie wertepu „Teatr Lalek", 4/2002

W brzasku dnia, w godzinie zmierzchu „Sztandar Ludu", 15 V 1987

W skali teatru i w skali świata „Sztandar Ludu", 11 XII 1987

W teatrze Rozhina „Sztandar Ludu" 15 XI 1985

„Wiosenna” burza i w ogóle co słychać? „Sztandar Ludu", 29 IV 1988

Wojaże i plany Teatru Wizji i Ruchu „Sztandar Ludu", 8 II 1985

Wspomniany Gong „Akcent", nr 3/2015

Poezja (wybór)

Z cyklu Drżenie głosu: I Spowiedź słów, Kamena, 8 XII 1968, s. 1

Z cyklu Drżenie głosu: II Pogrzeb, Kamena, 8 XII 1968, s. 1

Z cyklu Drżenie głosu: III O poezjiKamena, 8 XII 1968, s. 1

Z cyklu Glossy: II, Kamena, 8 XII 1968, s. 1

Z cyklu Glossy: VI, Kamena, 8 XII 1968, s. 1

Lato pachnące miętą

 

Powiązane artykuły

Zdjęcia

Galerie

Wideo

Audio

Historie mówione

Inne materiały

Słowa kluczowe