Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Krakowskie Przedmieście 25 w Lublinie

W 1684 roku na miejscu obecnej kamienicy przy ulicy Krakowskie Przedmieście 25 znajdował się drewniany dom z ogrodem, zwany Zachariaszowskim. W 1826 roku właściciele posesji, rodzina Gałeckich, wybudowali w tym miejscu jednopiętrową kamienicę.

 

Czytaj więcej

Getto na Podzamczu – akcja wysiedleńcza

Getto na Podzamczu – akcja wysiedleńcza

Szesnastego marca 1942 roku niemieckie organa bezpieczeństwa przystąpiły do likwidacji getta na Podzamczu w Lublinie, rozpoczynając tym samym ludobójczą operację, która w ciągu następnych miesięcy objęła całe Generalne Gubernatorstwo (GG) i miała na celu biologiczną eksterminację ludności żydowskiej, połączoną z grabieżą jej mienia. Był to fragment realizowanego przez Trzecią Rzeszę „ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej”.

Czytaj więcej

Getto na Podzamczu – warunki życia

Getto na Podzamczu – warunki życia

Niemcy utworzyli oficjalnie getto pod koniec marca 1941 roku na terenie historycznej dzielnicy żydowskiej na Podzamczu. Obszar ten już od pierwszych dni okupacji stanowił rejon osiedlania się uchodźców i przesiedleńców żydowskich. Na początku 1940 roku liczba mieszkańców wynosiła ponad 40 000 osób. Przeludnienie, trudności aprowizacyjne, jak również fatalne warunki sanitarno-higieniczne i brak wystarczającej opieki medycznej doprowadziły do pogorszenia się kondycji ludności, a w rezultacie do wybuchu epidemii tyfusu. Pomimo różnych działań podejmowanych przez Judenrat, Żydowską Samopomoc Społeczną (ŻSS) i American Jewish Joint Distribution Committee (Joint), sytuacja nie uległa zasadniczej zmianie do akcji likwidacyjnej w połowie marca 1942 roku.

Czytaj więcej

Getto na Podzamczu – granice i obszar

Getto na Podzamczu – granice i obszar

Pierwsze miesiące 1941 roku przyniosły zaostrzenie polityki władz niemieckich względem ludności żydowskiej na terenie całego Generalnego Gubernatorstwa (GG). Postępujący wówczas proces gettoizacji objął wiele miast i miasteczek, jak chociażby Kraków, Radom, Częstochowa czy Kielce. W tym czasie utworzono również getto w Lublinie. Poza terenem dzielnicy mogła pozostać jedynie nieliczna grupa Żydów, którzy otrzymali od władz niemieckich specjalne zezwolenie lub byli skoszarowani na placówkach pracy. Wśród uprzywilejowanych znaleźli się niektórzy radni i urzędnicy Judenratu, lekarze, jak również wybrani rzemieślnicy, którzy pracowali na indywidualne zlecenie Niemców. W kolejnych miesiącach warunki egzystencji dla większości Żydów znacznie się pogorszyły, na co wpływ miała epidemia tyfusu, prowadząc do wzrostu liczby zgonów. Wielu mieszkańców getta żyło na skraju ubóstwa, a Judenrat przy stale kurczących się dostawach żywności i środków finansowych, nie był w stanie zatrzymać zaostrzającej się pauperyzacji. Pomimo skrajnie trudnych warunków lubelscy Żydzi nie umierali na ulicach, lecz śmierć przychodziła po cichu do domu. Sytuacja nie uległa poprawie do początku 1942 roku, gdy nastąpił podział getta na części A i B.

Czytaj więcej

Materiały do wizji nowego Podzamcza

Materiały do wizji nowego Podzamcza

Istnieje wielu „aktorów” zagospodarowania przestrzennego miasta: mieszkańcy, instytucje, środowiska, tzw. grupy interesu, media, Rada Miasta, prezydenci, urzędnicy. To, co widzimy wokół siebie, jest odbiciem wypadkowej ich wiedzy, poziomu kulturalnego i jakości występujących między nimi relacji.

Czytaj więcej

Więcej pomysłów na przestrzenne nawiązania do dziedzictwa

Więcej pomysłów na przestrzenne nawiązania do dziedzictwa

Poniższe rozwiązania przestrzenne mają na celu szeroko pojęte upamiętnienie różnych zdarzeń z historii. Jak mogłoby wyglądać Podzamcze, gdyby zastosować rozwiązania na poziomie, który obowiązuje w krajach o wyższej kulturze przestrzeni?

Pod względem tego typu pomysłów jesteśmy zaściankiem i prowincją, nawet jeżeli mamy tu jakieś osiągnięcia, to ich nie zauważamy, więc istnieje ogromna potrzeba „opatrzenia się” z pomysłami innych.

Czytaj więcej

Ulica Ogrodowa – historia budynków

Najstarsza zabudowa ulicy pochodzi z końca XIX wieku. Przed I wojną światową znajdował się tutaj popularny wśród lublinian cyklodrom, czyli tor do wyścigów rowerowych. W okresie międzywojennym mieszkali tu sławni lubelscy lekarze, adwokaci i architekci: Tadeusz Witkowski, Jerzy Siennicki, Władysław Sienicki oraz Witold Łokuciewski-Tolo, ostatni dowódca dywizjonu 303. W czasie II wojny światowej Ogrodową zamieszkiwali najważniejsi urzędnicy niemieccy. Do dziś na jednej z posesji zachowały się betonowe bunkry z otworami strzelniczymi.

 

Czytaj więcej

Ulica Ogrodowa w Lublinie – historia ulicy

Ulica Ogrodowa w Lublinie – historia ulicy

Jedna z ulic Śródmieścia, łącząca ulicę Chmielną (dawna Próchniaka) z ulicą I Armii Wojska Polskiego (początkowo Powiatowa, później Pierackiego). Na Ogrodowej swoje domy budowali najsławniejsi architekci, lekarze i adwokaci. Mieszkał tu Witold Łokuciewski-Tolo, ostatni dowódca dywizjonu 303, architekci: Tadeusz Witkowski, Jerzy Siennicki, Władysław Sienicki. Przed I wojną światową znajdował się tutaj popularny wśród lublinian cyklodrom, czyli tor do wyścigów rowerowych. W czasie II wojny światowej Ogrodową zamieszkiwali najważniejsi urzędnicy niemieccy. Do dziś na jednej z posesji zachowały się betonowe bunkry z otworami strzelniczymi.

 

 

Czytaj więcej

Ulica Narutowicza w Lublinie – historia ulicy

Ulica Narutowicza w Lublinie – historia ulicy

W XIII wieku, gdy Lublin nie posiadał jeszcze prawa lokacyjnego, przez osadę na wzgórzu staromiejskim przebiegała droga o ważnym znaczeniu handlowym i politycznym. Wspomniany trakt prowadzący do Krakowa przebiegał dzisiejszą ulicą Narutowicza, dlatego już od czasów średniowiecza wzdłuż ulicy powstawały zabudowania miejskie.

Czytaj więcej