Kapliczki są mocno splecione z polską kulturą i obyczajowością. Zawsze były miejscem ważnym dla lokalnych społeczności. Kiedyś budowane na skrajach miast, osad i wsi, dziś stoją w centrum. Pozornie wydaje się, że ich czas minął. Zdawałoby się, że nikt się przy nich nie zatrzymuje, nikt nie zwraca uwagi. Jednak kwiaty ozdabiające figurę, świeży tynk, przystrzyżona wokół trawa – znamionują czyjąś troskę.
Artykuły ze słowem kluczowym "Etnografia: Kapliczki i krzyże"
Kapliczki to niewielkie budowle kultowe, najczęściej w formie wolno stojącego domku murowanego lub drewnianego, bardzo często misternie rzeźbione. Są charakterystycznym elementem krajobrazu Lubelszczyzny. Stawiano je zwykle w obrębie wsi, wśród zabudowań, na rozstajnych dróg lub wieszano na przydrożnych drzewach. Spotykane są w miejscach związanych z pamiętnymi wydarzeniami historycznymi, np. powstaniami, czy też w miejscach cudownych objawień lub na mogiłach. Najczęściej jednak wznoszono je na chwalę Boga, prosząc o opiekę i ochronę od wszelkiego złego. Świadczą o tym różne napisy i inskrypcje, niekiedy początkowe słowa modlitwy.
Wiek XIX to okres największego rozwoju rzeźby ludowej, a zarazem licznego wznoszenia kapliczek. Ich architektura bywała bardzo zróżnicowana. Na Lubelszczyźnie można wyróżnić kilka typów.
Krzyże przydrożne – drewniane, kamienne czy żelazne – to nieodłączne elementy polskiego krajobrazu, często wytyczające granice małych ojczyzn. Powstawały zwykle ze szczególnych okazji: w dniach radości czy godzinie żałoby, ku pamięci zmarłych lub jako modlitewne westchnienie.