Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Zamojska 29 w Lublinie

Historia nieruchomości zlokalizowanej w Lublinie przy ulicy Zamojskiej 29.

Spis treści

[RozwińZwiń]

LokalizacjaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Dawny numer policyjny: 258g

Numer hipoteczny: 862

Numer przed 1939: Zamojska 29

Numer po 1944: Buczka 29

Numer obecny: Zamojska 29

FunkcjeBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Budynek mieszklalny z pomieszczeniami handlowymi. W 1937 roku  istniał sklep z pieczywem (Helena Plewik), sklep z wódką (Ryszard Figiel), sklep z wędlinami (Władysław Pyzik), galanteria (Tadeusz Porczak), sklep z rowerami.

KalendariumBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

l. 70. XIX – parcelacja działki należącej do Franciszka Ksawerego Wędrowskiego

1883 – działkę kupuje Józef Wolf

1884 – wydzielenie placu z odrębną hipoteką zakupionego przez Adolfa Kwappa

1886 – Kwapp prosi o pozwolenie na budowę domu mieszkalnego

październik 1887 – zakończenie budowy domu mieszkalnego

1888 – zgłoszenie domu do ubezpieczenia

1896 – nieruchomość kupują Zachariasz i Brucha Fajnmel

1903 – nieruchomość wystawiona na publiczną licytację i kupiona przez Jadwigę Kochańską

1905 – nieruchomość kupuje Syma Dyna Frejzinger

1908 – nieruchomość kupują Ludwik i Ewa Plewikowie

5 września 1925 – zatwierdzenie planu zabudowy działki

1925 – rozpoczęcie zabudowy działki

1926 – remont budynku

2 października 1928 – podanie Heleny Plewik o pozwolenie na dokończenie zabudowy działki

3 listopada 1928 – prośba Jana Wilczyńskiego o wstrzymanie robót budowlanych

24 kwietnia 1937 – sporządzenie Ankiety

30 września 1937 – podanie Dawida Holeberga o zatwierdzenie projektu urządzenia reklamowego

7 października 1937 – zatwierdzenie planu urządzenia reklamowego

26 lutego 1938 – podanie Tadeusza Porczaka, Władysława Pyzika, Ryszarda Figla i Heleny Plewik o zatwierdzenie planów urządzeń reklamowych

28 maja 1938 – zatwierdzenie planów urządzeń reklamowych

6 marca 1939 – prośba o pozwolenie na wykonanie urządzeń wodociągowo-kanalizacyjnych

17 marca 1939 – zatwierdzenie projektu budowy urządzeń wodociągowo-kanalizacyjnych

19 czerwca 1940 – Karta realności

4 sierpnia 1942 – prośba o stwierdzenie złego stanu zachowania budynku

17 sierpnia 1942 – stwierdzenie złego stanu budynku

8 czerwca 1943 – prośba o zakwalifikowanie mieszkania nr 2 jako nienadającego się do użytku

1948 – budowa piekarni L. Grudnia

1950 – przebudowa budynku

pocz. l. 70. XX – rozbiórka starego budynku

HistoriaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Posesja została wydzielona z działki oznaczonej numerami policyjnymi 257 i 258, opisanej w księdze hipotecznej numerem 664. Proces parcelacji rozpoczął się w 2. poł. lat 70. XIX w. kiedy teren należał do Franciszka Ksawerego Wędrowskiego. W roku 1883 działkę kupił Józef Wolf, zaś w 1884 z działki wydzielono od frontu plac, dla którego założono odrębną hipotekę. Nowo powstałą działkę kupił Adolf Kwapp.

Na początku 1886 roku Kwapp wystąpił o pozwolenie na budowę domu mieszkalnego. Według projektu autorstwa architekta M. Jarzyńskiego zagospodarowanie działki zakładało usytuowanie domu frontowego w linii już istniejącej na sąsiednich parcelach zabudowy. Kamienica usytuowana przy północnej granicy posesji miała być wzniesiona na rzucie litery „L”, z oficyną od strony północno-zachodniej. Wzdłuż południowej granicy pozostawiono przejazd na podwórze, zaś w narożu projekt sytuował budynek gospodarczy. Budynek posiadał dwie kondygnacje, na jednej kondygnacji budynku mieszkalnego znajdowały się prawdopodobnie dwa mieszkania o dwutraktowym układzie wnętrz. Elewację frontową zaprojektowano jako dziewięcioosiową, z otworem wejściowym umieszczonym na osi środkowej. Parter, w całości pokryty boniowaniem, miał być oddzielony od pierwszego piętra dwoma gzymsami. Całość wieńczyć miał gzyms koronujący. Przedsięwzięcie nie zostało zrealizowane w całości. Prawdopodobnie wzniesiono jedynie oficynę mieszkalną w głębi działki.

W 1896 roku nieruchomość kupili Zachariasz i Brucha Fajnmel (Fein,el, Feynmel, Fajnmiel).

W 1903 roku, na publicznej licytacji, nieruchomość kupiła Jadwiga Kochańska, która sprzedała ją w 1905 roku córce poprzednich właścicieli – Symie Dynie Frejzinger. Od 1908 roku właścicielami nieruchomości byli Ludwik i Ewa Plewikowie. W 1913 roku działkę odziedziczyły ich dzieci: Maria, Zygmunt, Henryka, Apoloniusz i Maksymilian.

Przednia część działki zabudowywana była stopniowo od 1925 roku. W roku 1928 przystąpiono do budowy 3 sklepów wzdłuż całej szerokości frontu. Ankieta z 1937 roku opisuje frontowy, parterowy dom z cegły, z oficynami (obecnie nieistniejący). W domu mieściła się piekarnia, sklep z wódką, sklep z wędlinami, galanteria, sklep z rowerami. W 1937 roku Zarząd Miejski wydał pozwolenia na wykonanie urządzenia reklamowego dla sklepu Dawida Holeberga, zaś w 1938 dla sklepów Tadeusza Porczaka (galanteria), Władysława Pyzika (wędliniarnia), Ryszarda Figla (sprzedaż wódek) i Heleny Plewik (piekarnia), pod warunkiem dostosowania się do poprawek zamieszczonych na projektach, usunięcia okiennic, zamieszczenia pełnych brzmień imion i nazwisk właścicieli i zamieszczenia napisów informujących o rodzaju przedsiębiorstwa we wnękach nad sklepami.
Od roku 1942 do Zarządu Miejskiego zaczęły wpływać prośby o zakwalifikowanie mieszkań przy Zamojskiej 29 jako nienadających się do użytku. W jednym z dokumentów czytamy: „cały budynek wykazuje b. duże zaniedbanie. Usytuowany na terenie podmokłym (w piwnicach stale woda), posiada liczne pęknięcia ścian i nadproży. W okresie późniejszym kwalifikuje się do rozbiórki”.

Po upaństwowieniu nieruchomości zlikwidowano prywatne sklepiki, a całość przejęta została przez miejski handel detaliczny. W 1949 roku zatwierdzono projekt budowy prywatnej piekarni L. Grudnia (na miejscu dawnego składu mąki).

Budynek rozebrano na początku lat 70. XX wieku. Na jego miejscy wzniesiono obiekt handlowo-biurowy, w którym funkcjonował dom handlowy „Rusałka”.

MieszkańcyBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

1936

Właściciel nieruchomości: Ludwik Plewik, Henryka, Zygmunt, Maksymilian, Maria, Apoloniusz, rodzice: Ludwik i Ewa

Zarządca nieruchomości: Zygmunt Plewik

Dozorca: Józef Uszatka [?]

1940

Właściciel: Zygmunt Plewik, ur. 4 kwietnia 1909, rzym.-kat., syn Ludwika i Ewy, zam. Zamojska 29

Mieszkańcy nieruchomości według zawodu w 1940 roku

Robotnicy 2 (na piętrze), 2 (w oficynie).

Lokatorzy według wyznania, płci i wieku w 1940 roku

Ogólna ilość mieszkańców 13

Chrześcijan 13

Mężczyzn 6

Kobiet 5

Dzieci do lat 6 włącznie

Dzieci do lat 7-18 włącznie  2

OpisBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Współcześnie istniejący budynek zajmuje całą szerokość części historycznej parceli. Budynek posiada prostopadłościenną bryłę o czterech piętrach. Parter i piętro przeznaczono na cele handlowe, w wyższych kondygnacjach usytuowano biura.

Otoczenie: budynek w ciągu zabudowy ulicznej; obiekt kłóci się z sąsiadującą architekturą posiadającą jeszcze cechy zabudowy historycznej.

LiteraturaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Akta nieruchomości położonej w Lublinie przy ul. Zamojskiej 29, APL, sygn. 5943.

Plan sklepów w posesji p. Plewika przy ulicy Zamojskiej 29 w Lublinie

Projekt urządzenia reklamowego dla W.P. T. Porczaka, W. Pyzika, R. Figla, H. Plewik, Lublin, ul. Zamojska Nr 29

Plan piekarni wł. L. Grudzień Lublin, ul. M. Buczka Nr 29

Projekt przebudowy sklepów przy ul. M. Buczka Nr 29 w Lublinie

Połączenie domu Herszenhorna przy ul. Zamojskiej Nr 29 z elektrownią, APL, sygn. 1577.

Domowa książka meldunkowa miasta Lublina ul. Zamojska nr 29 lok. 2-7, APL, sygn. 2389.

Domowa książka meldunkowa miasta Lublina ul. Zamojska nr 29 lok. 1b; 2-2b; 3; 4; 5a; 5b; 6; 7a; 7b; 8a; 8a; 9-11; 13; 14, APL, sygn. 2388.

B. Stanek-Lebioda, Lublin. Budynek handlowo-administracyjny. Rozpoznanie historyczne i postulaty konserwatorskie, Lublin 2004, mps WUOZ, syg. 17631.