Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Widoki Lublina – rysunki Czesława Stefańskiego (lata 30. XX wieku)

Stefański w tych kreślonych nerwową kreską pracach ukazuje różne fragmenty Lublina, w tym niemal z ostatniej chwili przed zburzeniem uchwycone motywy z dzielnicy żydowskiej, jak widok otoczonego domami podwórza przy ul. Szerokiej, Podzamcze wraz z Porta Sordida, Wieniawa ze skupiskiem domów z wysokimi dachami oraz starą synagogą i inne.

R. Bartnik, Widoki Lublina w zbiorach graficznych Muzeum Lubelskiego, Lublin 2000.

Spis treści

[RozwińZwiń]

O autorzeBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Czesław Stefański urodził się w 1907 roku. Jako uczeń gimnazjum im. hetmana Jana Zamoyskiego był członkiem lubelskiej grupy artystycznej Elipsa (m.in. wraz z Witoldem Chomiczem i Samuelem Miklaszewskim). W 1930 roku ukończył Wydział Nauk Społecznych Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. W czasie II wojny światowej był jeńcem wojennym (z tego okresu pochodzi seria rysunków przedstawiających oflag i współwięźniów). W latach 50. XX wieku został członkiem ZPAP.

Historia dziełaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Czesław Stefański był zafascynowany architekturą Lublina. W latach 1936–1938 wykonał serię prac Noce Lubelskie, na którą złożyło się jedenaście rysunków tuszem, podmalowanych akwarelą, przedstawiających ulice i podwórka dzielnicy żydowskiej. Stefański rysował także rekonstrukcje lubelskich zabytków, które przybierały kształt fantazji architektonicznych (przykładem jest rysunek Rekonstrukcja Bramy Krakowskiej).

OpisBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Rysunki Czesława Stefańskiego charakteryzują się bardzo dynamiczną kreską i podobnie kładzionym kolorem. Daje to wrażenie ruchu i pędu powietrza. Dobrze to widać na rysunku z serii Noce Lubelskie przedstawiającym zachód słońca w dolinie rzeki Czechówki.

Podobna zasada zdaje się panować w fantazjach architektonicznych. W Rekonstrukcji Bramy Krakowskiej, od bramy (nakrytej gotyckim dachem), biegnie w dół wąska, wijąca się uliczka. Stojące po obu jej stronach domki zdają się kołysać i falować. Wrażenie to pomnażają pasma i kłęby chmur ponad domami i bramą. Efekt tanecznego poruszenia architektury artysta uzyskał przez giętki kontur i drobne, urywane pociągnięcia piórka.

LiteraturaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

  • Bartnik, R., Widoki Lublina w zbiorach graficznych Muzeum Lubelskiego, [w:] Z. Nestorowicz [red.], Ikonografia dawnego Lublina, Lublin 2000.
  • F.D. [Franciszek Dec], Wystawa „Elipsy” w Zachęcie Sztuk Pięknych oddział w Lublinie, „Ziemia Lubelska” 1926, nr 286.
  • (m), Knonowicz – Kurzątkowski – Stefański (Wystawa w domu Pracy Kulturalnej), „Kultura i Życie” 1939, nr 7–8.
  • Wystawa Kononowicza Zenona, Kurzątkowskiego Juliusza, Stefańskiego Czesława [katalog wystawy], Dom Pracy Kulturalnej, marzec–kwiecień, Lublin 1939.