Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Ulica Peowiaków w Lublinie – historia ulicy

Ulica Peowiaków jest jedną z ulic Śródmieścia i łączy ulice Hugona Kołłątaja i Gabriela Narutowicza.

 

Spis treści

[RozwińZwiń]

Nazwa ulicyBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Nazwa ulicy ulegała kilkakrotnym zmianom. Początkowo brzmiała Wizytkowska, ponieważ prowadziła do klasztoru wizytek, dalej, ok. 1880 roku, przemianowano ją na ulicę Szpitalną (w klasztorze mieścił się lazaret wojskowy). W 1934 roku ulicy nadano nazwę Peowiaków (na 20-lecie POW), następnie w 1952 roku patronem arterii został Wincenty Pstrowski. Obecnie ulicy przywrócono miano Peowiaków.

HistoriaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Wzdłuż linii obecnej ulicy Peowiaków biegła druga linia obronna miasta powstała ok. 1557 roku. Ulica Peowiaków biegła pierwotnie (ok. XVIII w.) od kościoła pobrygidkowskiego, obok zespołu klasztornego wizytkowskiego, na zachód do ulicy Krakowskie Przedmieście. Nie jest wykluczone, że ulica ta istniała już wcześniej (ok. XVII w.) i że zwano ją ulicą Zakonną lub Zakonnic św. Brygidy. Zachodni odcinek ulicy zlikwidowano ok. 1819 roku (bądź też ok. 1830). Połączenie z Krakowskim Przedmieściem uzyskano dzięki wytrasowaniu ul. Kołłątaja.

Obiekty sakralneBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Zespół klasztorny wizytek, ob. Centrum Kultury w Lublinie, ul. Peowiaków nr 12:

a. kościół, pw. Najświętszego Serca i Nawiedzenia NMP, murowany, 1749–1752, architekt Karol Bay (?), przebudowany na cerkiew prawosławną 1836–1839, arch. Feliks Bieczyński i arch. Fredynand Konotkiewicz, przebudowany (podział na dwie kondygnacje) w 1921 i w latach 1970–1979, architekci Kazimierz Kwiatkowski i Tadeusz Michalak;
b. klasztor, murowany, 1731–1734, rozbudowa 1749–1751, przebudowany na szpital 1810, remontowany 1815, przebudowany na koszary, po 1918 i w latach 1970–1979, architekci Kazimierz Kwiatkowski i Tadeusz Michalak;
c. lamus, murowany, 1731–1734, architekt Karol Bay (?);

d. kapliczka Chrystusa Frasobliwego, murowana, 1767.
Zobacz więcej>>>

Założenia ogrodoweBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Dawny ogród klasztorny ss. wizytek, XVIII/XIX, układ mieszany.

Miejsca pamięci narodowejBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Tablica upamiętniająca siedzibę instytucji Naczelnego Dowództwa WP, ul. Peowiaków nr 12.
 

Ciekawe miejscaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

W okresie międzywojennym na miejscu rozległych ogrodów, należących do byłego klasztoru wizytek wybudowano stadion Wojskowego Klubu Sportowego „Lublinianka”. Obecnie mieści się tu gmach DOKP.
 
W budynku nr 6 mieściło się kino Wyzwolenie. Przed II wojną światową kino to nazywało się „Apollo" i było jednym z najznamienitszych kin lubelskich.
Zobacz więcej>>>

Zabytkowe budynkiBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Katalog zasobów kulturowych miasta Lublina wymienia przy ulicy Peowiaków następujące budynki o znaczącej wartości kulturowej i historycznej:

Dom, ul. Peowiaków nr 4, murowany, lata 20. XX wieku.

Dom, ul. Peowiaków nr 5, murowany, około 1907.

Dom, ul. Peowiaków nr 6, murowany, połowa XIX wieku, przebudowany po 1920.

Dom, ul. Peowiaków nr 8, murowany, 1900–1910.

Zespół domu, ul. Peowiaków nr 10:
a. dom, murowany, około 1866, nadbudowa w latach 1880–1912,
b. dom nr 1 Ob, murowany, 1881.

 
Opracowała Ewa Sękowska

 

LiteraturaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Gawarecki H., Gawdzik C., Ulicami Lublina, Wydawnictwo Lubelskie, Lublin 1976.

Stasiak M. (oprac.), Katalog zasobów kulturowych miasta Lublina, Studium ochrony wartości kulturowego krajobrazu i środowiska miasta Lublina, Lubelska Pracownia Urbanistyczna, Lublin 1999.

Katalog zabytków (architektury zabytkowej), oprac. mgr J. Czerepińska, mgr C. Kiełboń, mgr K. Majewski, Studium historyczno-urbanistyczne do planu szczegółowego śródmieścia Lublina, Lublin 1969.
Derecki M., Weekend wspomnień, „Gazeta w Lublinie”, Lublin 1998.
Wyszkowski M., Lublin warowny, (o systemie obronnym), „Na Przykład" 1994, nr 11.