Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Salomon Eiger

(1871, Lublin – 1942, Lublin)
rabin i uczony żydowski, ostatni cadyk lubelski, syn Abrahama Eigera, rektor Jeszywas Chachmej Lublin.

Spis treści

[RozwińZwiń]

Spadkobierca tradycjiBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Salom był synem Abrahama Eigera, wielkiego cadyka z Lublina, wnukiem słynnego Płaczącego Cadyka czyli Jehudy Lejba Eigera, założyciela dynastii lubelskiej. Po śmierci ojca wybuchła kłótnia między braćmi: Azrielem-Meirem i Salomonem. Każdy z nich chciał przewodniczyć w pełni chasydom z całego regionu. Zatargi między braćmi doprowadziły do osłabienia pozycji rodu Eigerów. Salomon pozostał  w Lublinie, Meir wyjechał do Pilawy, zmuszony do tego przez starszego brata.

Działalność religijno-społecznaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Salomon udzielał się na wielu płaszczyznach życia społecznego i religijnego. Działał w ortodoksyjnej partii politycznej Agudas Israel i szybko stał się jej lokalnym liderem. Wspólnie z bratem Azrielem został członkiem Komitetu Budowy Wyższej Szkoły Rabinackiej Jesziwas Chachmej Lublin oraz członkiem bractwa pogrzebowego Chesed szel Emes – Ostatnia Posługa. Z chwilą gdy został cadykiem w Lublinie, Salomon zaczął gromadzić wokół siebie zwolenników. Jego bożnica i dwór mieściły się w rodzinnym domu Eigerów przy ulicy Szerokiej 40. Był w bliskich stosunkach z rabinem Majerem Szapira. Umiał również zdobyć przychylność niektórych członków Rady Miejskiej w Lublinie.

Następca Majera SzapiroBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

W 1933 r, gdy zmarł nagle reb Szapira, na nowego rektora Uczelni Mędrców Lublina wyznaczono Salomona Eigera. Jego nominacja wywołała jednak sprzeciw sporej części studentów. Otwarcie wystąpili przeciwko lubelskiemu cadykowi. Zarząd jesziwy musiał kilkakrotnie wzywać policję, by nakazała rozejść się zbuntowanej młodzieży. Dla nich Eiger był symbolem tradycjonalisty bez przyszłości. Młodzi ludzie chcieli oprócz tradycyjnych studiów nad świętymi księgami móc także uczyć się nauk nowoczesnych (szczególnie ważna była nauka języka polskiego, jako ministerialny wymóg, by mężczyzna mógł sprawować funkcję rabina lub podrabina). Spór trwał prawie dwa lata. W rzeczywistości Salomon Eiger pełnię władzy w uczelni przejął dopiero w 1935 r., kiedy udało się usunąć opozycję. Na stanowisku rektora nie pozostał długo, przeciwni temu byli nawet jego wcześniejsi zwolennicy.

Koniec dynastii cadyków EigerówBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Ze znikomych źródeł można ustalić, że Salomon Eiger wraz z rodziną najprawdopodobniej został wywieziony w marcu 1942 r. do obozu zagłady w Bełżcu. Najmłodszy syn Abrahama - Meir, który był cadykiem w Pilawie, zmarł na początku 1942 r. w getcie warszawskim.

 

 

Opracowała Monika Szabłowska-Zaremba

LiteraturaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Kuwałek R., Eiger Jehuda Lejb [w:] Radzik T., Witusik A. A., Ziółek J. (red.), Słownik biograficzny miasta Lublina, t. 2 , Lublin 1996, s. 49-51.
Kuwałek R., Czy Lublin ma żydowskie elity?, ”Scriptores” nr 27, Lublin 2003.
Zieliński K., Zielińska N., Jeszywas Chachmej Lublin. Uczelnia Mędrców Lublina, Lublin 2003.